Süt Sağım Makinalarında Kullanılan Kauçuk Tip Meme Lastiklerinin Farklı Sağım Ömürlerinde Fiziksel Özellikleri ve Sağım Performansına Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 2, 115 - 126, 31.12.2018

Pelin Fidan Halil Ünal

Öz

Bu araştırmada farklı sağım ömürlerinin gerçek
sağım koşulları altında kullanılan kauçuk tip meme lastiklerinin farklı sağım
ömürlerinde fiziksel özellikleri ve sağım performansları üzerine etkilerinin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada aynı fiziksel ve teknik özelliğe sahip
üç farklı firma üretimi (A, B ve C) uzun tip kauçuk meme lastikleri
kullanılmıştır. Meme lastikleri özel bir süt sığırcılığı işletmesinde 600, 1200
ve 1800 sağım ömürlerinde (2, 4 ve 6 ay) denemeye alınmıştır. Denemenin
yapıldığı işletmede günde iki kez sağımı yapılan ortalama 40 Holstein Friesian
cinsi inek ve 2x4=8 balıkkılçığı sağım ünitesi bulunmaktadır. Araştırması
yapılan meme lastiklerinin her bir sağım ömrüne göre fiziksel özellikleri
(uzunluk, çap, sertlik, pürüzlülük ve ağırlık ölçümleri) belirlenmiştir. Ayrıca
meme lastiklerinin kullanımına bağlı olarak, farklı sağım ömürlerinin sağım
performansları (ortalama süt verimi, sağım süresi ve sağım debisi) üzerindeki
etkileri incelenmiştir. Araştırma sonucunda meme lastikleri içerisinde toplam
uzunluk değişim oranı %4.4 ile en fazla ‘A’ lastiğinde, en az değişim ise %2.9
ile ‘C’ lastiğinde belirlenmiştir. Toplam uzunluk değişimine etkili en önemli
unsur ‘4’ nolu ölçüm noktasıdır. Burada da en fazla değişim %8.6 ile ‘A’
lastiğinde, en az değişim ise %4.6 ile ‘C’ lastiğinde bulunmuştur. Meme lastiklerinin
çap bölgeleri incelendiğinde, ‘ez az değişimi 7A’ ve ‘7B’ çap bölgelerinde ‘C’
ve ‘A’ lastikleri, ‘8A’ ve ‘8B’ deki çap bölgelerinde ise ‘A’ lastiği
göstermiştir. Pürüzlülük ve sertlik analizlerinde en az değişim oranları
sırasıyla %29.3 (Ra) ve %3.3 ile ‘B’ meme lastiğinde bulunmuştur. Deney
süresince toplam ağırlık artışı en az değişen meme lastiği ‘C’ (%2.8) olmuştur.
Araştırma başlangıcından 1200 sağım ömrü sonuna kadar olan süt verimleri
incelendiğinde, hayvanların süt verimlerinde düşme, 1800 sağım ömründe ise
artış gözlenmiştir. Araştırma sonucunda fiziksel analizler incelendiğinde ‘B’ meme
lastiği en iyi performansı sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Süt sağım makinası, meme lastiği, sağım ömrü, boyut özellikleri, sertlik, pürüzlülük

Kaynakça

• Aksulu, M., O. Ganioğlu, T. Yandayan, 2001. Yüzey Pürüzlülüğü Ölçümleri Ve Yüzey Pürüzlülüğü Parametreleri. TMMOB Makine Mühendisleri Odası IV. Ulusal Ölçüm Bilim Kongresi, Eskişehir.
• Anonim, 2017. Yüzey Pürüzlülüğü Ölçümü. http://w3.balikesir.edu.tr/~ay/lectures/ot/yuzey.puruzlulugu.pdf Erişim: Ağustos 2016.
• Bilgen, H., 2012. Süt Sığırcılığı Mekanizasyonunda Gelişmeler (15. Bölüm). AB ve Türkiye’de Danışmanlık Sistemleri ve Süt Sığırı İşletmelerinin Yönetimi Cilt 2, Editör: Numan AKMAN, Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği, Haziran 2012, TR0703.01-02/FA, ISBN: 978-975-01517-4-3 (2.c), s.125-135.
• Boast, D., M. Hale, M. Turner, J. E. Hillerton, 2008. Variation in Rubber Chemistry and Dynamic Mechanical Properties of the Milking Liner Barrel with Age. Journal of Dairy Science 91(3): 2247–2256.
• Boyar, S., A. K. Bayhan, C. Akdeniz, 2010. Meme Lastiği ve Süt Sağımındaki Yeri. Çiğ Süt Kalitesi Eğitim Semineri, Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Makinaları Bölümü, Isparta.
• Brightling, P., G. A. Mein, J. Malmo, D. P. Ryan, 1998. Countdown Downunder: Farm Guidelines for Mastitis Control. Australian Mastitis Advisory Council, Dairy Research and Development Corporation. Melbourne, Victoria 3000, Australia.
• Bray, D. R., J. K. Shearer, 1994. Milking Machine and Mastitis Control Handbook. The Institute of Food and Agricultural Sciences (IFAS), University of Florida. Florida. USA.
• Davis, M. A., D. J. Reinemann, G. A. Mein, 1999. Measurement of Change of Liner Properties with Age. Presented at The ASAE Annual International Meeting, Toronto, Canada Paper 99-3017 ASAE St Joseph MI.
• Davis, M. A., D. J. Reinemann, 2001. Effect of Liner Age on Milking Characteristics of the Liner. AABP-NMC International Symposium on Mastitis and Milk Quality, Vancouver, BC, Canada. September, 2p.
• Fidan, P., 2017. Sağım Ömürlerinin Kauçuk Tip Meme Lastiklerinin Fiziksel Özelliklerine Etkisinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı, 69 s., Bursa.
• Gleeson, D. E., E. J. O'Callaghan, 1998. A Note on the Effect of Ageing on Teatcup Liner Performance. Irish Journal of Agricultural and Food Research 37(1): 93-95.
• Hillerton, E., D. Boast, D. Davies, I. Ohnstad, N. Middleton, 2003. Changes in Milking Liner Performance with Age. Fifth International Dairy Housing Proceedings of the 29-31 January 2003, pp. 70-79.
• Mohsenin, N. N., 1970. Physical Properties of Plant and Animal Materials, 2nd ed.; Gordon and Breach Science Publishers: New York, p. 891.
• Nazik, R., 2008. Türkiye’de Süt Sağım Makinalarında Kullanılan Kauçuk Tip Emzik Lastiklerinin Fiziksel Özelliklerinin Zamanla Değişimi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları Anabilim Dalı, 40 s., Tekirdağ.
• TS 9948, 1992. Tarım Makinaları – Süt sağım Makinaları – Emzik Lastiği. Türk Standartları Enstitüsü, Mart 1992, 12 s., Ankara.
• Ünal, H., 2013. Süt Sığırcılığında Mekanizasyon. SÜTAŞ, Süt Hayvancılığı Eğitim Merkezi Yayınları, ISBN: 978-975-93554-4-9, No:9, 73 s.
• Ünal, H., 2016. İçsel Tarım Mekanizasyonu. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Biyosistem Mühendisliği Bölümü, Yayınlanmamış Yardımcı Ders Notu, 112 s., Bursa.
• Zucali, M., D. J. Reinemann, A. Tamburini, R. D. Bade, 2008. Effects of Liner Compression on Teat-End Hyperkeratosis. In Proceedings of the American Society of Agricultural and Biological Engineers, Paper No. 083798, Providence, 29 June–2 July 2008, RI, USA.