Antalya'da Osmanlı Hanları

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 4, 631 - 649, 31.12.2019

Ali Bakkal , Ömer Faruk Teber

https://doi.org/10.30622/tarr.644049

Öz

Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde şehir
merkezlerinde konaklama ve ticaret amacıyla inşa edilen büyük müesseselere han,
şehirler arası ana yollar üzerinde inşa edilenlere ise Kervansaray denilirdi. Hanlar işlevlerine göre “ticaret hanları” ve “yolcu
hanları” olmak üzere iki kısma ayrılır. Osmanlı dönemindeki ticaret hanları
günümüzdeki küçük sanayi sitelerinin işlevlerine sahipti. Her malla ilgili
farklı bir han bulunur; mallar bu mekânlarda üretilir ve pazarlanırdı. “Yolcu
hanları” ise günümüzdeki otel işlevini görürdü. Ancak sadece insanların
konaklaması için değil, hayvanların barınması için kullanılırlardı. Hatta köy
ve kasabalardan şehre günü birlik gelen insanlar, hiç konaklama yapmadıkları
halde, hayvanlarını buraya bırakır ve akşam olunca da köyüne ve kasabasına
dönerdi. Antalya şehir merkezinde Osmanlı döneminde XV. asırda yedi, XVII.
yüzyılda 9 han bulunuyordu. Bunlardan hiçbiri günümüze ulaşmamasına rağmen
XVIII. asrın sonlarında yapılmış olan Tek Kapılı Han ile İki Kapılı Han
günümüze ulaşmıştır. Tataoğlu Hanı da 1950’li yıllara kadar ayaktaydı.
Akseki’de Sarıhacılar, Bademli ve Rodar hanları; Elmalı’da Elmalı Hanı;
Korkuteli’de Büyük Yenice Hanı; Manavgat’ta Manavgat Hanı, Alanya’da ise
Dimçayı, Sapak ve Erik hanları günümüze ulaşmış bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Han, Kervansaray, Osmanlı Hanları, Antalya Hanları, Ticaret Hanları, Yolcu Hanları

Ottoman inns in Antalya

Öz

During the Seljuk and Ottoman periods,
large establishments that were built for the purpose of accommodation and trade
in the city centers were called inns and those built on main roads between
cities were called as Caravanserai. The inns are divided into two sections as “commercial
inns” and “passenger inns” according to their functions. The
commercial khans of the Ottoman period had the functions of the small
industrial sites of today. Each property has a different inn; goods were
produced and marketed in these places. “Passenger inns” used to be the hotel of
today. However, they were used not only for the accommodation of humans, but
also for the accommodation of animals. Even people coming from the villages and
towns to the city on a day leave their animals here even though they did not
make any accommodation, and in the evening they would return to the village and
town. There were seven inns in the 15th century and nine inns in the 17th
century. Although none of these have survived to the present day, the one-door
inn and the two-door inn, built at the end of the 18th century, have survived. The
Tataoğlu inn was still standing until the 1950s. Akseki Sarıhacılar, Bademli
and Rodar inns; Elmali inn Elmali; The Great Yenice inn in Korkuteli; Manavgat
inn in Manavgat, Alanya Dimçayı, Sapak and Erik inns have survived to the
present day.

Anahtar Kelimeler

Han, Caravanserai, Ottoman inns, Antalya inns, Commercial inns, passenger inns

Kaynakça

• Akseki Belediyesi. (2019). Erişim adresi: http://www.akseki.bel.tr/index.php/bimer/26-akseki/134-mahallelerimizAksekideki tarihi han restore edilecek. (2019, 8 Şubat). Erişim adresi: https://emlakkulisi.com/antalya-aksekideki-tarihi-han-restore-edilecek/562105 Akseki Sarıhancılar Hanı. (2018, 10 Şubat). Erişim adresi: http://www.sideface.com.tr/haber/682/akseki-sarihancilar-hani.html Alanya tarihi yerler hanlar kervansaraylar. (ty). Erişim adresi: http://www.alanya.tv/tr/AlanyaTarihiYerler/HanlarKervansaraylar/ (17.10.2019)Antalyadaki tarihi han turizme kazandırıldı. (2017, 19 Kasım). Erişim adresi: https://www.aksam.com.tr/guncel/antalyadaki-tarihi-han-turizme-kazandirildi/haber-680516 Antalya hakkında. (ty). Erişim adresi: http://www.skalantalya.org.tr/tr/antalya-hakkinda/ (Erişim:17.10.2019).Antalya’nın iki kapılı hanı. (2015, 1 Nisan). Erişim adresi.. https://www.sabah.com.tr/akdeniz/2015/01/05/antalyanin-iki-kapili-haniAntalya Tek Kapılı Han yenilemesine bakış. (2011, 11 July). Erişim adresi: http://www.mimdap.org/?p=65654 Arel, H. Ş. (2016, January). “15. ve 16. Yüzyıllarda Yapılmış Osmanlı Han Yapılarının Mekânsal Analizi”. Turkish Studies 9488, s. 217-288. DOI: 10.7827/Turkish Studies.9488Baba. H. Geçmişin İzi (322). (2011, 6 Haziran). Erişim adresi: https://www.yenialanya.com/gecmisin-izi-322-makale,1272.htmlBozkurt, T. ve Wimmel, R. (2016, 6-8 Mayıs). “Bozkır-Gündoğmuş Tarihi Yol Güzergâhı Üzerine İlk Tespitler”. Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 1489-1502.Demiralp, Y. (1994). Nodar Hanı (Akseki-Bozkır). Sanat Tarihi Dergisi, 7, 53-58. Dilek, Y. (2016, 6-8 Mayıs). “Bozkır, Akseki Arasındaki Ekonomik ve Sosyo-Kültürel Etkileşim”. Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır. Konya: Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. (6-8 Mayıs 2016). 835-860.Evliya Çelebi. (2005). Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi. Yayına haz. Yücel Dağlı – Sayet Ali Kahraman – Robert Dankoff. 9. Cilt. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Kafalı Yılmaz. F. ve Kaymak. H. (2018). “Dim Çayı Havzası’nın Jeomorfolojik Özellikleri”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22/1. (Mart 2018), 1-31. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/455513Kayaoğlu, İ. (1981). “Anadolu Selçukluları Devrinde Ticari Hayat”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 24, 359-373.Kervan ve Tarihi Yollar (2019). http://ormana.bel.tr/tr/antalya-akseki-ibradi-ormana-bilgiler/vakif-dernekKöprülü, O.F. (1988). “Abdal Mûsâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 1: 64-65.İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.Mahmutlar Post. Geçmişin izi (2011, 6 Haziran). Erişim adresi: https://www.yenialanya.com/gecmisin-izi-323-makale,1278.htmlMahmutlar Post. Gözüüccüglü’ye kar indi. (2017, 2 Ocak). Erişim adresi: https://www.mahmutlarpost.com/gozuuccugluye-kar-indi/Manavgat’ta kiralık han. (2010, 28 Eylül). Erişim adresi: https://emlakkulisi.com/antalya-vakiflar-dan-manavgat-ta-kiralik-han/48119Ünal, R. H. (2010, 1 Nisan). “Antalya-Korkuteli Kervan Yolu Üzerinde Bilinmeyen Üç Han”. Sanat Tarihi Dergisi. 19, 57-99.Yarpuz köyü (ts). Erişim adresi: https://www.pictame.com/place/yarpuz-koyu-akseki-antalya/346117005 (Erişim:12.10.2019).