Relationship Between Social Media Addiction And Religion In Adolescents

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 418 - 438, 25.06.2021

Orhan Gürsu , Ahmet Tevfik Musara

Öz

Today being able to access the internet in every moment and area of our lives as a result of the rapid internet access to mobile phones thanks to the development of communication technologies has made social media an indispensable part of the users. However, social media, which increases its place in human life gradually, can penetrate every area of our lives as a result of intensive and unconscious use, can cause academic or business-related problems (Young, 2004: 402), and many physical and psychological disorders (Gürsu, 2016). Depending on these developments, field experts consider social media addiction as a serious health problem.

Social media that has doubled its importance in human life has become an addiction because of its ignorant overuse by the people. The aim of this research is to measure the addiction level of social media usage and piety among adolescents and determine the relation between them. In this direction, a sample group, which has 707 students consisting 440 girls and 267 boys studying at 9 middle schools in 5 central towns of Antalya, was formed. To measure the social media addiction "Social Media Addiction Scale" and to measure the piety "Religious attitude and behavior scale" was used. According to the results, there are significant differences between socio-demographic factors, social media addiction and piety. It has also been determined that among adolescents if the level of piety is high, the social media addiction level becomes lower. In our study in which we investigated the relationship between social media and religiousness in adolescents, it was found that there is a negative relationship between religiousness and occupation, mood, repetition, and conflict dimensions which are the sub-dimensions of the social media addiction scale. In other words, as the level of religiousness increases social media addiction decreases in adolescents. These data are important in terms of showing that religion or religiosity has a protective / preventive function on social media addiction that is common. The data we have obtained is compatible with the literature. On the other hand, it is worth noting that religion, morality and variety of values play an active role in minimizing the negative effects of social media. In this sense, it would be appropriate to support educational programs with areas such as character, religion and value education that will contribute to the moral maturity of young people.

Anahtar Kelimeler

Psychology Of Religion, Social Media, Social Media Addiction, Piety, Adolescence, Religion

Ergenlerde Sosyal Medya Bağımlılığı İle Dindarlık İlişkisi

Öz

Günümüzde iletişim teknolojilerinin gelişmesine bağlı olarak, hızlı internet erişiminin cep telefonlarına kadar girmesi sonucunda hayatımızın her anında ve alanında internete ulaşılabilmesi, sosyal medyayı kullanıcıların vazgeçilmezleri arasına sokmuştur. Ne var ki insan hayatındaki yerini katlayarak arttıran sosyal medya, yoğun ve bilinçsiz kullanım sonucu artık hayatımızın her alanına nüfuz edebilmekte, akademik veya işle ilgili sorun oluşturabilmekte, birçok fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklara yol açabilmektedir. Bu gelişmelere bağlı olarak alan uzmanları sosyal medya bağımlılığını ciddi bir sağlık sorunu olarak değerlendirmektedirler.

Son 10 yıldır insan hayatındaki yerini katlayarak arttıran sosyal medya, yoğun ve bilinçsiz kullanım sonucu bir bağımlılık haline gelmiştir. Bu araştırmanın amacı ergenlerde sosyal medya bağımlılık düzeyi ve dindarlık düzeyini ölçmek, ikisi arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Bu doğrultuda Antalya'nın 5 merkez ilçesindeki 9 ortaöğretim kurumunda eğitim görmekte olan 440'ı kız ve 267'si erkek olmak üzere 707 kişilik örneklem grubu oluşturulmuştur. Araştırmada sosyal medya bağımlılığını ölçmek için "Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği" ve dindarlığı ölçmek için "Dini Tutum ve Davranış Ölçme Envanteri" kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ergenlerde dindarlık düzeyi arttıkça sosyal medya bağımlılığı alt boyutlarının azaldığı tespit edilmiştir. Ergenlerde sosyal medya ve dindarlık ilişkisini araştırdığımız çalışmamızda sosyal medya bağımlılığı ölçeğinin alt boyutları olan; meşguliyet, duygudurum, tekrarlama ve çatışma boyutlarıyla dindarlık arasında negatif bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle ergenlerde dindarlık düzeyi yükseldikçe sosyal medya bağımlılığı da düşmektedir. Bu veriler din ya da dindarlığın yaygın olan sosyal medya bağımlılığı üzerinde koruyucu/önleyici bir fonksiyonunun olduğunu göstermesi açısından önemlidir. Elde ettiğimiz veriler alanyazınla uyumludur. Öte yandan sosyal medyanın olumsuzlarının en aza indirilmesinde din, ahlak ve değerler silsilesinin etkin bir rol oynadığını da belirtmekte fayda var. Bu anlamda eğitim programlarının gençlerin ahlaki olgunluklarına katkı sağlayacak karakter, din ve değer eğitimi gibi alanlarla desteklenmesi yerinde olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Sosyal Medya Bağımlılığı, Ergenlik, Din, Dindarlık

Kaynakça

• Agarwal, V., & Kar, S. K. (2015). Technology addiction in adolescents. Journal of Indian Association for Child and Adolescent Mental Health-ISSN 0973-1342, 11(3), 170-174.
• Almenayes, J. J. (2014). Religiosity and the Perceived Consequences of Social Media Usage in a Muslim Country. Journal of Arts and Humanities (JAH), 3 (5), 108-117.
• Almenayes, J. J. (2015). Empirical analysis of religiosity as predictor of social media addiction. Journal of Arts and Humanities, 4(10), 44-52.
• Ankaralı, H. (2019). Beyoğlu Anadolu İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinde İnternet ve Sosyal Medya Bağımlılık Düzeyi, Başarı ile İlişkisi ve Bağımlılık Üzerine Etkili Faktörler. Kalemname, 4(8), 301-331.
• Armfield, G. G ve Holbert, L. R. (2009). “The relationship between religiosity and internet use”. Journal of Media and Religion, 2 (3): 129-144.
• Berson, I. R., & Berson, M. J. (2003). Digital literacy for effective citizenship.(Advancing Technology). Social Education, 67(3), 164-168.
• Braun, B., Kornhuber, J., Lenz, B ve diğ. (2016). “Gaming and religion: the ımpact of spirituality and denomination”. Journal of Religion and Healt”, 55: 1464-1471.
• Carpenter, C.J. (2012). Narcissism on Facebook: Self-Promotional and Anti-Social Behavior. Personality and Individual Differences, 52(4), 482-486.
• Charlton, J.P., Soh, P.C., Ang, P.H. ve Chew, K.W. (2013). Religiosity, Adolescent Internet Usage Motives and Addiction. Information, Communication & Society, 16: 10, ss. 1619-1638.
• Clayton, R.B., Osborne, R.E., Miller, B.K., Oberle, C.D. (2013). Loneliness, Anxiousness, and Substance use as Predictors of Facebook use. Computers in Human Behavior, 29, 687–693.
• Çoban, R. (2013). Lise Öğrencilerinde Dindarlık ve Sanal Bağımlılık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma (Burdur Gölhisar Örneği). Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dağıtmaç, M. (2015). Sosyal Medya Bizi Neden Kullanır. İstanbul: Okurakademi yayınları.
• Düvenci, A., (2012). Ağ Neslinin İnternet Kullanımı Üzerinde Sosyal Medya Etkisinin Sosyal Sapma Yaklaşımı ile incelenmesi, (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Erol, G., & Hassan, A. (2014). Gençlerin Sosyal Medya Kullanımı ve Sosyal Medya Kullanımının Tatil Tercihlerine Etkisi. Journal of International Social Research, 7(31).
• Erol, H. T. K. (2019). Lise Öğrencilerinde Sosyal Medya Aktiviteleri Ve Ahlaki Olgunlukla İlişkisi (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
• Fardouly, J., Diedrichs, J.P., Vartanian, L.R., Halliwell, E. (2015). Social Comparisons on Social Media: The İmpact of Facebook on Young Women’s Body İmage Concerns and Mood. Body Image, 13, ss. 38–45.
• Fox, J. Ve Rooney, M.C. (2015). The Dark Triad and Trait Self-Objectification as Predictors of Men’s use and Self-Presentation Behaviors on Social Networking Sites. Personality and Individual Differences, 76, ss. 161–165.
• Griffiths, M.D. (2013). Adolescent Mobile Phone Addiction: A Cause For Concern?, Education And Health, Vol.31 No. 3, ss.76-78.
• Gürsu, O. (2016). Değerlerin çözülmesi bağlamında medya, bilişim ve iletişim teknolojilerinin insan psikolojisi üzerindeki etkisi. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu Bildiriler. Haz., Arzu Güvenç Saygın ve Murat Saygın. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 811-830.
• Gürsu, O. (2018). Bağımlılık ve Din Nöropsikolojik Bir Yaklaşım, İstanbul: Dem Yayınları.
• Hamilton, N.F. ve Rubin, A. (1992) The İnfluence of Religiosity on Television Viewing, Journalism Quarterly, vol. 69, no. 3, ss. 667–678.
• Hazar, M. (2011), Sosyal Medya Bağımlılığı-Bir Alan Çalışması, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, sayı: 32, ss. 151-176.
• Kirschner, P.A. ve Karpinski, A.C. (2010). Facebook® and Academic Performance. Computers in human behavior, 26(6), ss. 1237-1245.
• Knabb, J.J. ve Pelletier, j. (2014). The Relationship Between Problematic Internet use, God Attachment, and Psychological Functioning Among Adults at a Christian University. Mental Health, Religion & Culture, Vol. 17, No. 3, ss. 239–251.
• Korkmaz, S., & Mehmedoğlu, A. U. (2018). Dindarlık, siber zorbalık ve problemli internet kullanımı ilişkisine dair nicel bir araştırma. Dini Araştırmalar, 21(53 (15-06-2018)), 35-54.
• Kuşay, Y. (2013). Sosyal Medyada Çekicilik ve Bağımlılık: Facebook Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Beta Yayınları.
• Meydan, H., Aybey, S., Dikmen, F. & Dikmen, S. (2018). Sosyal medya ve gençlik değerleri: Zonguldak’ta liselerde öğrenim gören gençler üzerine bir inceleme. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 7, 125-143
• Ögel K. (2014). İnternet Bağımlılığı, Internetin Psikolojisini Anlamak ve Bağımlılıkla Başa Çıkmak. 2. Baskı, İstanbul: Kültür Yayınları.
• Rosen, L. D. (2011). Poke me: How social networks can both help and harm our kids. http://www.fenichel.com/pokeme.shtml (E.T. 15.07.2015).
• Rosen, L.D., Whaling, K. Rab, S., Carrier, L.M., Cheever, N.A. (2013). Is Facebook creating ‘‘iDisorders’’? The link between clinical symptoms of psychiatric disorders and technology use, attitudes and anxiety. Computers in Human Behavior, 29, 1243–1254
• Ryan, T., Chester, A., Reece, J., ve Xenos, S. (2014). The uses and abuses of Facebook: A review of Facebook addiction. Journal of Behavioral Addictions, 3(3), 133–148
• Stack, S., Wasserman, I. ve Kern, R. (2004) Adult social bonds and use of internet pornography, Social Science Quarterly, vol. 85, no. 1, ss. 75–88.
• Touraine, A. (2002). Modernliğin Eleştirisi. (çev. Hülya Uğur Tanrıöver), İstanbul: Cogito YKY.
• Turan, Y. (2015). İletişim araçlarının mahremiyet algısını şekillendirmedeki rolü. Din, Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu II (Ed: Y. ÜNAL, YB Gündoğdu, Şevket Pekdemir ve Hasan Atsız), Ordu İlahiyat Vakfı Yayınları, Ordu, 11-33.
• Turan, Y. (2016). Sosyal Medyanın Kimlik Gelişimindeki Rolü. Uluslararası Kişilik ve Karakter İnşasında Dinin Yeri Sempozyumu, 399-420
• Turan, Y. (2018a). Yalnızlıkla başa çıkma: Yalnızlık, dini başa çıkma, dindarlık, hayat memnuniyeti ve sosyal medya kullanımı. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22(1), 395-434.
• Turan, Y. (2018b). Dindarlık Benlik Saygısı ve Sosyal Medyada Benlik Odaklı Doyumlar/Religiosity, Self-Esteem and Self-Focused Gratifications in Social Media. Journal of History Culture and Art Research, 7(5), 624-650.
• Ulusal, R. (2019). Ergenlik döneminde narsisizm, dindarlık ve sosyal medya tutumları ilişkisi (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
• Vural, Z., & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 3348-3382.
• Young, K. S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences. American behavioral scientist, 48(4), 402-415.