Kanser Hastalığını Kabul, Anlamlandırma ve Açıklamada Manevi Danışmanlık Hizmetlerinin Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 957 - 977, 25.06.2023

Salihanur İnal , Orhan Gürsu

https://doi.org/10.30622/tarr.1288125

Öz

Bu araştırma, kanser tanısı konulmuş ve tedavi gördükleri hastanede Manevi Danışmanlık ve Rehberlik bölümünden manevi destek almış kişiler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda kanser hastalarının hastalığa nasıl tepki verdiği ve anlamlandırdığı, tanı sonrasında dini düşünce ve duygularında ne tür değişiklik olduğu, hastalıkla baş etme sürecinde dini unsurların etkisi, bu süreçteki ihtiyaçları ve manevi desteğin kendilerine katkısı ile hastanelerde yürütülen manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetine yönelik görüşleri analiz edilmiştir. Bu araştırma ile kanser hastalarından elde edilen veriler aracılığıyla onlara yönelik geliştirilecek manevi destek programlarına katkı sağlaması düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı; kanser tanılı hastalarda hastalığın nasıl algılandığı, anlamlandırıldığı ve tepkilerinin ne olduğu, kanser tanısı almasıyla dini duygu ve düşüncelerinde nasıl bir değişiklik olduğu, dini unsurların baş etme sürecine etkisini, bu süreçteki manevi destek ihtiyaçları ve hastaneden alınan manevi desteğin nasıl bir katkıda bulunduğunu, hastanelerde yürütülen manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetinin gerekliliğine ilişkin görüşleri belirlemektir. Araştırmada yöntem olarak nitel araştırma kapsamında olgubilim yönteminden yararlanılmıştır. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Onkoloji servislerinde tedavi görmüş aynı zamanda hastanede bulunan manevi danışmanlık ve rehberlik biriminden destek almış 12 kanser hastası ile görüşme yapılmıştır. Veriler Samsun İl Sağlık Müdürlüğünün 04.09.2020 tarih ve 126 sayılı etik kurul izni doğrultusunda mülakatlar yapılarak yürütülmüştür. Araştırma sonunda elde edilen bulgulara göre; katılımcılar, hastalığı anlamlandırma, açıklama ve başa çıkma tutumlarında dini unsurları kullandıklarını ifade etmişlerdir. Kanser tanısı alan bireylerin hastalığa verdikleri tepkilerin şok olma ve inkâr, öfke, üzülme, tepkisizlik, korku tepkisi şeklinde oluştuğu görülmüştür. Katılımcılar kanser hastalığıyla baş etmede kendileri ve başkaları için dini ve maneviyatı birincil kaynaklar arasında göstermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, Manevi Destek, Kanser Hastalığı, Anlamlandırma.

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

The Effect of Spiritual Counseling Services on Acceptance, Meaning-Making and Explanation of Cancer

Öz

This research focused on individuals who received moral support from the Pastoral Care and Counselling service at a hospital after being diagnosed with cancer. It was observed that individuals diagnosed with cancer often experience reactions such as shock, denial, anger, sadness, unresponsiveness, and fear. The study aimed to examine how patients make sense of their illness, the changes in their religious thoughts and feelings following the diagnosis, and the impact of religious and spiritual elements on their coping process. Additionally, the research investigated the need for moral support and gathered opinions on the pastoral care service provided in hospitals. The data obtained from this research are expected to contribute to the development of moral support programs for cancer patients and their relatives. The research aimed to determine how cancer is perceived, interpreted, and reacted to by patients, how religious feelings and thoughts change after a cancer diagnosis, the role of religious elements in the coping process, the spiritual support needs during this process, and the contribution of moral support received from hospitals. The qualitative research method was employed, and interviews were conducted with a total of 12 individuals who received pastoral care and counselling services at the University of Health Sciences Samsun Training and Research Hospital. These individuals were cancer patients. The interviews were conducted in accordance with the ethics committee permission obtained from the Samsun Provincial Health Directorate on September 4, 2020 (reference number 126). Semi-structured interview questions were asked to the participants, and voice recorders were used with their permission. The personal information of the patients was stored and coded with pseudonyms to ensure confidentiality. The participants described their understanding, interpretation, and coping strategies related to their illness, emphasizing the importance of religion and spirituality as primary resources for themselves and others in dealing with cancer.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Pastoral Care and Counselling, Spiritual Support, İnterpretation, Cancer Disease

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Alcorn, S. R., Balboni, M. J., Prigerson, H. G., Reynolds, A., Phelps, A. C., Wright, A. A., ... & Balboni, T. A. (2010). “If God Wanted me Yesterday, I Wouldn't be Here Today: Religious and Spiritual Themes in Patients' Experiences of Advanced Cancer.” Journal of Palliative Medicine 13/5, 581-588.
• Moreira-Almeida, A., Lotufo Neto, F., & Koenig, H. G. (2006). “Religiousness and Mental Health: A Review.” Brazilian Journal of Psychiatry 28/3, 242-250.
• Astrow, A. B., Wexler, A., Texeira, K., He, M. K., & Sulmasy, D. P. (2007). “Is Failure to Meet Spiritual Needs Associated With Cancer Patients’ Perceptions of Quality of Care and Their Satisfaction With Care?” J Clin Oncol 25/36, 5753–5757.
• Ayten, A. (2012). Tanrı’ya Sığınmak-Dinî Başa Çıkma Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma. İstanbul: İz Yayıncılık. Choumanova, I., Wanat, S., Barrett, R., & Koopman, C. (2006). “Religion and Spirituality in Coping With Breast Cancer: Perspectives of Chilean Women.” The Breast Journal 12/4, 349-352.
• Çiftçi, A. (2007). “Hastalıklarla Başa Çıkmada Dinin Rolü: Kanser Hastaları Örneği.” Phd Thesis. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Turkey).
• Cufta, M. (2014). “Kanser hastalığı ile başa çıkmada dini inanç ve tutumların rolü (Kosova örneği)”. Yayınlanmamış doktora tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, M. (2017). “Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış.” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21/2, 1267-1304.
• Eker, A. ve Aslan, E. (2017). “Jinekolojik Kanser Hastalarında Psiko-Sosyal Yaklaşım.” Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD) 14/4, 298-303.
• Gürsu, O. (2022). Manevi Danışmanlar İçin Kılavuz: Danışma İlke, Beceri ve Teknikleri. İstanbul: Çamlıca Yayınları. Gürsu O. ve Bayındır S. (2021). Covid-19 Hastalığını Geçiren Sağlık Çalışanlarının Başa Çıkma Sürecinde Din ve Maneviyat, Turkish Academic Research Review vol.6, 181-220
• Gürsu, O. (2017). “Nöropsikoloji, Din ve Psikolojik İyi Oluş.” Journal of International Social Research 10/53, 502-513.
• Gürsu O. ve İnal S. (2019). “Onkoloji Servisinde Tedavi Gören Hastaların ve Yakınlarının Hastalığı Kabul, Anlamlandırma ve Yorumlamada Manevi Danışmanlık ve Rehberliğin Rolü.” Sağlık Hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, (edt. Ali Ayten, Halil Ekşi, Mahmut Zengin, Nuri Tınaz), İstanbul: DEM yayınları, 219-239.
• Hermanns, M., Deal, B. ve Haas, B. (2012). “Biopsychosocial And Spiritual Aspect of Parkinson Disease: An Intefrative Review”. Journal of Neuroscience Nursing 44/4, 194-205.
• Hill, Peter C. ve Pargament. K.I. (2003). “Advances İn The Conceptualization And Measurement Of Religion And Spirituality: Implications For Physical And Mental Health Research.” American Psychologist 58/1, 64.
• Hökelekli, H. (2012). İslam Psikolojisi Yazıları. İstanbul: DEM Yayınları.
• Işıkhan, V. (2007). Kanser ve Sosyal Destek. Toplum ve Sosyal Hizmet 18/1, 15-29.
• Kahraman, B. (2020). Akciğer Kanseri Hastalarında Spiritüel İyilik Halinin Hastalık Algısına Etkisi. Diss. Bursa Uludag University.
• Karagöz, S. (2019). “Kanser Tanılı Hasta ve Yakınlarına Yönelik Manevi Danışmanlık ve Rehberlik.” A. Ayten (Ed.), Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Farklı Alanlardan Araştırma Bulguları ve Değerlendirmeler. İstanbul: Ensar Neşriyat, 187-231.
• Kazemi, M., Heidari, S., Azimpoor, A., Babaloo, T., & Baljani, E. (2018). “The Impact of Spiritual Counseling on Life Satisfaction of Patients With Cancer: A Clinical Trial Study.” Scientific Journal of Hamadan Nursing & Midwifery Faculty-ISSN 2008, 2819.
• Khorami Marekani, A., Naseri, O., Radfar, M., & Khalkhali, H. (2016). “Evaluating the Effect of Spiritual Counseling on Spiritual Well-Being of Cancer Patients Undergoing Chemotherapy in Omid Research-Treatment Hospital in Urmia, in 2014.” Nursing And Midwifery Journal 14/7, 592-600.
• Koenig, H. G., Larson, D. B., & Larson, S. S. (2001). “Religion And Coping With Serious Medical İllness.” Ann Pharmacother 35, 352– 359.
• Kurt, E. (2021). Kanser Hastalarında Manevi Danışmanlık Uygulamalarının Kaygı ve Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Diss. Bursa Uludag University (Turkey).
• Living Beyond Cancer: Finding a New Balance. President’s Cancer Panel 2003–2004 Annual Report 2004. Bethesda, MD: National Cancer Institute. Available At Http://Deainfo.Nci.Nih.Gov/Advisory/Pcp/Annualreports/Pcp03-04rpt/Survivorship.Pdf (Erişim Tarihi, 11.07.2020).
• Maly, R. C., Umezawa, Y., Leake, B., & Silliman, R. A. (2005). “Mental Health Outcomes İn Older Women With Breast Cancer: Impact Of Perceived Family Support And Adjustment.” Psychooncology 14/7, 535–545.
• McCullough, M. E., Hoyt, W. T., Larson, D. B., Koenig, H. G., & Thoresen, C. (2000). “Religious İnvolvement and Mortality: A Meta-Analytic Review.” Health Psychology 19/3, 211.
• Mclllmurray, M. B., Francis, B., Harman, J. C., Morris, S. M., Soothill, K., & Thomas, C. (2003). “Psychosocial Needs in Cancer Patients Related to Religious Belief.” Palliative Medicine 17/1, 49-54.
• Moadel, A., Morgan, C., Fatone, A., Grennan, J., Carter, J., Laruffa, G., ... & Dutcher, J. (1999). “Seeking Meaning and Hope: Self-Reported Spiritual and Existential Needs Among an Ethnically-Diverse Cancer Patient Population.” Pschooncology 8/5, 378-385.
• Orun, Y. (2016). Türkiye’de Yaşam Boyu Kansere Yakalanma Riski. Sosyal Güvence 12, 108-124.
• Özkan, A. (2017). “Hastanelerde Sunulan Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri Üzerine Bir Araştırma.” Manevi Danışmanlık ve Rehberlik (Ed. Ali Ayten). İstanbul: DEM Yayınları, 61-101.
• Park, C. L. (2010). “Making Sense of the Meaning Literature: An İntegrative Review of Meaning Making and its Effects on Adjustment to Stressful Life Events.” Psychological Bulletin 136/2, 257-269.
• Puchalskı, Christina M. (2012). “Spirituality in the Cancer Trajectory.” Annals of Oncology 23, İii49-İii55.
• Purnell, Jason Q. ve Andersen, Barbara L. (2009). “Religious Practice and Spirituality in the Psychological Adjustment of Survivors of Breast Cancer. Counseling and Values 53/3, 165-182.
• Sajadi, M., Niazi, N., Khosravi, S., Yaghobi, A., Rezaei, M., & Koenig, H. G. (2018). “Effect of Spiritual Counseling on Spiritual Well-Being in Iranian Women With Cancer: A Randomized Clinical Trial.” Complementary Therapies in Clinical Practice 30, 79-84.
• Salık, H. H. (2017). Olumlu Düşünme Becerileri ve Başa Çıkma Yeterliği Arasındaki İlişkinin Çeşitli Demografik Değişkenler Göz Önünde Bulundurularak İncelenmesi. MS Thesis. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sarı, R. (2019). Hastane Hizmetleri Kapsamında Kadın Doğum Bölümünde Manevi Danışmanlık (Konya Dr. Ali Kemal Belviranlı Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi Örneği). Phd Thesis. Necmettin Erbakan University (Turkey). Söylev, Ö. F. (2020). Manevi Bakım ve Danışma Psikolojisi–Kavram, Kuram ve Uygulamalar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Şentürk, H. (2020). "Hastanelerde Manevi Danışmanlık Hizmetleri İhtiyacı Üzerine Pilot Bir Araştırma: SDÜ Hastanesi Örneği." ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD) 10/2, 373-396.
• Şentürk, H. (2010). Din Psikolojisine Giriş. İstanbul: İz Yayıncılık.
• World Health Organization. (2008). “Are the Number of Cancer Cases İncreasing or Decreasing in the World? Ask the Expert. Retrieved From”, Http://Www.Who.İnt/ Features/Qa/15/En/İndex.Html, (Erişim Tarihi, 11.07.2020).
• Yates, J. W., Chalmer, B. J., James, P. S., Follansbee, M., & McKegney, F. P. (1981). "Religion in patients with advanced cancer." Medical and pediatric oncology 9/2, 121-128.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, S. ve Gürsu, O. (2021). Yetişkinlerde Dindarlık ve Psikolojik Dayanıklılık İlişkisi, Turkish Academic Research Review vol.6, 27-54