ENFLASYON DÜZELTMESİNDE KULLANILAN ENDEKSLERİN BİLANÇO VE MALİ ANALİZ SONUÇLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 49 - 68, 29.06.2024

Zeki Doğan , Abitter Özulucan

https://doi.org/10.56400/tarsusiibfdergisi.1455064

Öz

Muhasebenin özetleme veya raporlama işlevini yerine getirmede kullandığı araçlardan biri de finansal tablolardır. Çünkü finansal tablolar, muhasebe sistemi dâhilinde kaydedilen mali nitelikteki verileri belirli zaman aralıklarıyla kullanıcılara sunan bir raporlama aracıdır. Finansal tabloların temel görevi ise işletmelerin finansal performansı, finansal durumu ve nakit akışları hakkında geniş bir kullanıcı kitlesine ekonomik kararlar alırken faydalı olacak gerçek veya güncel bilgi sağlamaktır. Maalesef enflasyon ortamında finansal tablolar, kendilerinden beklenen bu görevi tam olarak yerine getirmemektedirler. Çünkü enflasyon, finansal tablo verilerini anlamsız hale getirmektedir. Bu nedenle, enflasyon ortamında mali tabloların fiyat artışlarının etkisini yansıtacak ve gerçek bilgileri sunacak şekilde mutlak surette düzeltilmesi gerekmektedir. Mali tabloların düzeltilmesinde ise fiyat endeksinin seçimi önem arz etmektedir. Çünkü seçilen ve kullanılan endeksin mali tablo verileri üzerindeki etkisi de farklı olmaktadır. Bu çalışmada ise Türkiye’de mali tabloların düzeltilmesinde kullanılabilecek Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksinin (Yİ-ÜFE) mali tablo ve mali analiz sonuçları üzerinde nasıl bir etki yaptığı, örnek bir uygulama yardımıyla açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Mali Tablolar, Enflasyon Düzeltmesi

The Effect of The Indices Used in Inflation Adjustment on Balance Sheet and Financial Analysis Results

Öz

One of the tools used by accounting to fulfill its summarizing or reporting function is financial statements. Because financial statements are a reporting tool that presents financial data recorded within the accounting system to users at certain time intervals. The main task of financial statements is to provide real or current information about the financial performance, financial position and cash flows of enterprises to a wide range of users that will be useful in making economic decisions. Unfortunately, in an inflationary environment, financial statements do not fully fulfill this expected task. This is because inflation renders financial statement data meaningless. Therefore, in an inflationary environment, financial statements should be restated to reflect the effect of price increases and to present real information. In the restatement of financial statements, the choice of price index is important. Because the effect of the selected and used index on the financial statement data is also different. In this study, the effect of the Consumer Price Index (CPI) and the Domestic Producer Price Index (D-PPI), which can be used in the restatement of financial statements in Turkey, on the financial statements and financial analysis results is tried to be explained with the help of a sample application.

Anahtar Kelimeler

Inflation, Financial Statements, Inflation Adjustment

Kaynakça

• Çabuk, A. ve Lazol, İ. (2016). Mali tablolar analizi (15. Baskı). Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım.
• Doğan, Z. (2003). Çeviri yöntemlerinin mali analiz sonuçları üzerindeki etkisi. Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. Cilt:XXII, Sayı 2. ss.51-74.
• Eğilmez, M. (2022, 3 Haziran). ÜFE ile TÜFE farkı. https://www.mahfiegilmez.com/2022/06/ufe-ile-tufe-fark.html
• KGK. (12.03.2024). BOBİ FRS, Modül 25 - Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama.
• Midas (2023). https://www.getmidas.com/borsa-terimleri/fiyat-endeksleri-nedir/
• Tolu, A. (2023, 13 Aralık). Enflasyon düzeltmesinde endeks karmaşası!. [Ekonomim, köşe yazısı] https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/ enflasyon -duzeltmesinde-endeks-karmasasi/720123
• TÜİK (2023). Tüketici Fiyat İndexi. https://www.tuik.gov.tr/Kurumsal/Konu_Detay?konu=1
• Uman, N. (2002). Enflasyon Muhasebesi, Teori ve Uygulamaları. Acar Matbaacılık Yayıncılık Hizmetleri, İstanbul.
• VUK Genel Tebliği, (Sıra No: 555). Sayı: 32415 (2. Mükerrer). Resmî Gazete Tarih (30.12.2023).
• VUK Sirküleri (165), VUK-165/2024-3/Enflasyon düzeltmesi uygulaması-15, Gelir İdaresi Başkanlığı (20.02.2026).
• Wikipedia(2023).https://tr.wikipedia.org/wiki/Fiyat_endeksi#:~:text=Fiyat%20endeksi%3B%20belirli%20bir%20istatistiksel,g%C3%B6stermelerini%20%C3%B6zetleyen%20bir%.