Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Dönemde Din Eğitimi Hakkındaki Görüşleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2022, , 915 - 958, 31.12.2022

Salih Aybey

https://doi.org/10.47424/tasavvur.1159644

Cited By: 1

Öz

Okul öncesi dönem, çocuğun karakterinin şekillendiği, bütün özellik ve yeteneklerinin oluşmaya başladığı ve bunların kullanılabildiği bir dönemdir. Eğitim insan içindir ve temel amacı insanın bütün yeteneklerini ortaya çıkararak geliştirmek ve duygularının sağlıklı bir şekilde doyurulmasına katkı sunmaktır. Çocukta doğuştan var olan yüce bir varlığa inanma duygusunun ortaya çıkarılması ve eğitilmesi de eğitimcinin görevidir. Bu itibarla çocuğun bütün gelişim alanları gibi, gelişimin ayrılmaz bir parçası olan dini gelişiminin de birlikte desteklenmesi, gelişimin “bütünlük” ilkesi bağlamında dikkat edilmesi gereken önemli bir husustur. Dolayısıyla okul öncesi dönemde diğer bilgi ve beceriler kadar din eğitimi de gereklidir. Çocuğun içinde bulunduğu gelişim dönemi özelliklerini dikkate alarak, çocuğa uygun yöntem ve teknikleri kullanarak verilecek din eğitimi, hayatı boyunca çocuğa katkı sağlayabilecektir. Burada önemli olan husus, verilecek olan bu eğitimin pedagojik olarak temellendirilmesi ve diğer bilim dallarının verilerinden yararlanılmasıdır. Ne var ki, ülkemizde okul öncesi döneme ait öğretim programlarında çocuğun dini gelişim alanlarını desteklemeye yönelik herhangi bir kazanım bulunmadığı gibi, çocukların sorduğu dini kavramlara dair sorulara verilen cevaplar dışında herhangi bir din eğitimi faaliyeti de yer almamaktadır. İşte bu çalışmada okul öncesi dönemde din eğitiminin gerekliliği, önemi, muhtemel sonuçları, ilke ve yöntemlerinin neler olması gerektiği gibi pek çok husus okul öncesi öğretmenlerin gözünden kapsamlı bir şekilde ele alınacaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli esas alınarak yapılan bu çalışma sonucunda, okul öncesi dönemde çocukların gelişim dönemleri dikkate alınarak din eğitimi verilmesinin uygun olacağı, din eğitimi verilmemesi durumunda çocuğun dini gelişim alanının eksik kalacağı gibi bazı sonuçlara ulaşılmış, konuyla ilgili bir takım önerilere de yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din, Eğitim, Din Eğitimi, Okul Öncesi Eğitim, Çocukluk Dönemi, Religion, Education, Religious Education, Preschool Education, Childhood Period

A Research on the Opinions of Pre-School Teachers about Religious Education in Pre-School Period

Öz

The preschool period is a period when the character of the child is formed, all their qualities and abilities begin to be formed, and can be used. Education is for human, and its main purpose is to develop all the abilities of a human by revealing them and to contribute to the healthy saturation of their emotions. It is also the duty of the educator to reveal and educate the child's innate sense of belief in a supreme being. In this regard, the joint support of the child’s religious development, which is an integral part of development, as well as all areas of development, is an important aspect that should be considered in the context of the principle of “integrity” of development. Therefore, religious education is necessary in the preschool period, as well as other knowledge and skills. Taking into account the characteristics of the developmental period in which the child is located, religious education, which will be provided to the child using appropriate methods and techniques, will be able to contribute to the child throughout his/her life. The important thing here is that this educationshould be pedagogically based and the data of other branches of science should be used. However, in our country, there are no gains to support the religious development areas of the child in the curriculum of the preschool period, and there is no religious education activity other than the answers given to the religious questions asked by the children. In this study, many issues such as the necessity of religious education in the preschool period, its importance, possible consequences, what are its principles and methods will be discussed comprehensively from the point of view of preschool teachers in this study. As a result of this study, which was based on the relational scanning model, which is one of the qualitative research methods, some conclusions were reached such as that it would be appropriate to give religious education considering the developmental stages of children in the pre-school period, and that the religious development area of the child would be lacking in the absence of religious education.

Anahtar Kelimeler

Religion, Education, Religious Education, Preschool Education, Childhood Period

Kaynakça

• Aktın, Kibar - Karakaya, Melek - Türk, Zeynep – Aslan, Yeşim. “Okul Öncesi Dönemde Farklı Kültürlerin Öğretimine Yönelik Uygulamalı Bir Çalışma”. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 4 (2015), 258 – 277.
• Akto, Semra - Akto, Akif. “Okul Öncesi Öğretmenlerin Din Eğitimi Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi (Nitel Bir Araştırma)”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi 9/2 (2017): 1096-1121.
• Ay, Mehmet Emin. “Okul Öncesi Dönemde Din Eğitimi”, Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu II (Ankara: DİB Yayınları, 2013), 567-579.
• Aybey, Salih. “4-6 Yaş Grubu Kur’an Kurslarının Eğitim-Öğretim Faaliyetleri ve Problemleri (Zonguldak İli Örneği), Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/2 (2019), 207-240.
• Bardak, Musa. “Oyun Temelli Öğrenme”, Erken Çocukluk Döneminde Öğrenme Yaklaşımları. İstanbul: Efe Akademi Yayınları. 2008.
• Batar, Yusuf. Türkiye’de Din Eğitimi ve Toplumsal Beklentiler -Konya Örneği-”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 4 (2012), 121-153.
• Carlsson, Nancy - Paige, Geralyn Bywater McLaughlin - Joan Wolfsheimer Almon, Reading Instruction in Kindergarten: Little to Gain and Much to Lose. Published online by the Alliance for Childhood, 2015.
• Cebeci, Suat. Öğrenme ve Öğretme Süreçlerinde Dini İletişim. İstanbul: İz Yayıncılık, 2015.
• Cihandide, Zeynep Nezahat. Okul Öncesi Din ve Ahlak Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2014.
• Çakmak, Ebru Kılıç vd., Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2012.
• Çamdibi, Hasan Mahmut. Din Eğitiminde İnsan ve Hayat. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2003.
• Çelebi, Kübra- Merve Şahin, Neslihan Bütün, Suat Kol, “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Din Dersine Yönelik Görüşleri”. Kastamonu Eğitim Dergisi 24/5 (2016), 2279-2292.
• Çınar, Fatih. Öğretmenlerine ve Velilerine Göre Okul Öncesi Dönemde Din Eğitimi. Isparta: Fakülte Kitabevi, 2016.
• Çoban, Ahmet -Ömer Ergenekon, “Okul Öncesi Eğitiminin Amaçlarına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri”. Al– Farabi International Journal on Social Sciences 6/2 (2021), 1-18.
• Dam, Hasan. “Çocukluk Dönemi Din Eğitimi”, Gelişimsel Basamaklara Göre Din Eğitimi. Ed. M. Köylü. Ankara: Nobel Yayınları, 2015.
• Dinç, Berrin. “Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitiminin Yeri ve Önemi”. Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayını, 2012.
• Dodurgalı, Abdurrahman. Ailede çocuğun Din Eğitimi. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1998.
• Erpay, İlyas. “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi: Erken Dönem Din Eğitimine İlişkin Ebeveyn Görüşleri”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49 (2020), 179-215.
• Erpay, İlyas. “Gerekircilik İlkesi Temelinde Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/2 (2020), 1321-1323.
• Gözütok, Şakir. “Çocukta Dini ve Ahlaki Duyguların Eğitimi”. KTÜ İlahiyat Fakültesi, Çocuk Sorunları ve İslam Sempozyumu. Rize: 2005.
• Hökelekli, Hayati. Ailede Okulda Toplumda Değerler Psikolojisi ve Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2013.
• Kara, Büşra. Okul Öncesi Dönemi (4-6 Yaş Grubu) Çocukların Din Eğitiminde Görev Alan Eğitimcilerin/Din Görevlilerinin Pedagojik Yeterlilikleri. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2008.
• Karasu, Teceli. “Kur’an Kursu Öğreticilerine Göre Okul Öncesi Dönemde Din Eğitimi: Muş İli Örneği”. İlahiyat tetkikleri dergisi 51 (2019), 479-500.
• Kılavuz, Mehmet Akif. “Çocukluk Döneminde Dini Sorular”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/7 (1998), 379-382.
• Kızılabdullah, Yıldız - Yürük, Tuğrul. “Din Eğitimi ve Öğretimin Temelleri”. Din Eğitimi. Ed. M. Köylü-N. Altaş. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Koç, Ahmet. “Okul Öncesi Dönemde Ailede Çocuğun Din Eğitimi”. Çocuk Sorunları ve İslam Sempozyumu. İstanbul: Ensar Yayınları, 2010.
• Konuk, Yurdagül. Okulöncesi Çocuklarda Dini Duygu'nun Gelişimi ve Eğitimi. Ankara: TDV Yayınları, 1994.
• Korkmaz, Mehmet. 4-6 Yaş Kur’an Kurslarında Din Eğitimi. Kayseri, Kimlik Yayınları, 2019.
• Köylü, Mustafa - Oruç, Cemil. Çocukluk Dönemi Dini Gelişim. Ankara: Nobel Yayınları, 2020.
• Köylü, Mustafa. “Çocukluk Dönemi Ahlak Gelişimi”. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 12 (2003), 69-87;
• Lune, Howard -Bruce L. Berg, Qualitative Research Methods for the Social Sciences. California: Pearson Education, 2017.
• Oktay, Ayla. “Okul öncesi Dönem (3-6 Yaş)" Ana-baba Okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2004.
• Oruç, Cemil. “Erken Çocukluk Dönemi Din Eğitimi: Teorik Çerçeve, Yaklaşımlar ve Uygulama Örnekleri”. Yeni Türkiye 58 (2014), 621-635.
• Oruç, Cemil. “Okul Öncesi Dönemde Dini Duygunun Kökenleri ve Gelişimi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 10/3 (2010), 74-96.
• Öcal, Mustafa. “Okulöncesi ve İlköğretim Çağı Çocuklarının Allah Tasavvurları Üzerine Bir Araştırma”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 13/2 (2004), 59-80.
• Önder, Mustafa. “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Aile Eğitimi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/1 (2011), 377-386.
• Önder, Mustafa. “Türkiye’de Okul Öncesi Din Eğitiminin Temel Taşı: Prof. Dr. Beyza Bilgin”, Dini Araştırmalar. 23/58 (2020), 127-150.
• Öntaş, Turgay. “İdeolojinin Kültürel Yorumu Olarak Değerler ve Bir Değerler İdeolojisi Olarak Muhafazakârlık”. Değerler Eğitimi Dergisi 14/31 (2016), 159-185.
• Özeri, Zeynep Nezahat. Okul Öncesi Din ve Ahlak Eğitimi. İstanbul: DEM Yayınları, 2004.
• Peker, Hüseyin. “Okul öncesinde Çocuğun Dini Gelişimi ve Eğitimi”. Cumhuriyetin 75. Yılında Türkiye'de Din Eğitimi ve Öğretimi. Ankara: Türk Yurdu Yayınları, 1999.
• Piaget, Jean. The Principles of Genetic Epistemology. New York: Roudedge & Kengan Paul Ltd., 2002.
• Robinson, Maria. Chid Development From Birth to Eight-A Journey Through The Early Years. New York: Open Universtiy Press, 2008.
• Sağlam, İsmail. “Okul Öncesi Dönem ve Din Eğitimi”. Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu II. Ankara: DİB Yayınları, 2013.
• Selçuk, Mualla. Çocuğun Eğitiminde Dini Motifler. Ankara: TDV Yayınları, 1991.
• Sevinç, Müzeyyen. Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar 1. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, 2005.
• Sürmen, Sümeyye. Okul Öncesi Öğretmenlerinin Din ve Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bursa: 2021.
• Swith, Jeffrey Trawick. Erken Çocukluk Döneminde Gelişim- Çok Kültürlü Bir bakış Açısı. Çev. Berrin Akman. Ankara: Nobel Yayınları, 2014.
• Şentürk, Habil. Eğitim Psikolojisi. Isparta: Tuğra Matbaası, 1999.
• Şimşek, Eyüp. “Çocukluk Dönemi Dini Gelişim Özellikleri ve Din Eğitimi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 4/1 (2004), 207-220.
• Tavukçuoğlu, Mustafa. “Okulöncesi Çocuğunun Eğitiminde Din Duygusu ve Din Eğitimi”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14 (2002), 51-63.
• Wouter Sanderse, “The Meaningof Role Modeling in Moral and Character Education”. Journal of Moral Education 42/1 (2013), 19-30.
• Yavuz, Kerim. Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişimi. Ankara: DİB Yayınları, 1983.
• Yavuzer, Haluk. Bedensel, Zihinsel ve Sosyal Gelişimiyle Çocuğumuzun İlk 6 Yılı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2001.
• Yazıcıbaşı, Muhammed Ali. “Çocukluk Döneminde Din ve Din Eğitiminin Çocuklara Kazandırdıkları”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/1 (2017), 309-326.
• Yılmaz, Nadide. Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. Türkiye’de Okul Öncesi Eğitim. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, 2003.
• Yiğit, Ayşegül. “Çocuğun Gelişim Özellikleri ve İletişim İlkeleri Doğrultusunda Ailede Din Eğitimi”. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 22 (2006), 179-203.
• Yörükoğlu, Atalay. Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları, 2019.