İHRACATÇI FİRMALARIN DIŞ PAZAR STRATEJİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 80 - 94, 30.10.2024

Furkan Kaplan , Sevinç Canter , Fatih Kaplan

Öz

Rekabetçi bir yapıya sahip olan ihracatçı firmalar, ticari faaliyetlerinde çeşitli sorunlar ile karşılaştıklarında akılcı çözümler üretmeleri, strateji değiştirmeleri ve/veya geliştirmeleri beklenmektedir. Aksi durumda pazar kaybı yaşayabilirler. Örneğin 2019 yılının son aylarında başlayan ve etkisi iki yıl süren COVID-19 (Koronavirüs) salgınında ihracatçı firmalar çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalmışlardır. Bozulan tedarik zinciri ve değişen ithalat talebi ihracatçı firmaları birtakım önlemler almaya yöneltmiştir. Bu bağlamda ihracatçı firmaların dış pazar stratejilerini incelemek önemli bir araştırma konusu olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı, ihracatçı firmaların dış pazar stratejilerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, Haziran- Aralık 2022 döneminde 38 firma yöneticisi ile derinlemesine görüşme yapılmış, analiz ve gözlem sonucunda firmaların dış pazar stratejileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre firmaların krizler karşısında yazılı stratejilerinin olmadığı ve COVID-19 döneminde özel bir ihracat stratejisinin uygulanmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca firmaların büyük çoğunluğunun, COVID-19 salgını döneminde dış pazar stratejisi olarak sosyal medyayı tercih ettiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, Dış Pazar Stratejisi, COVID-19, Türkiye

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK ve Tarsus Üniversitesi

Proje Numarası

1919B012108701

A STUDY ON THE FOREIGN MARKET STRATEGIES OF EXPORTER COMPANIES

Öz

Exporting firms with a competitive structure are expected to produce rational solutions, change and/or develop strategies when they are exposed to various problems in their commercial activities. Otherwise, they may experience market loss. For example, exporters faced various problems during the COVID-19 (Coronavirus) pandemic, which started in the last months of 2019 and lasted for two years. The broken supply chain and changing import demand have led exporters to take a number of measures. In this context, analyzing the foreign market strategies of exporting firms has emerged as an important research topic. Accordingly, the purpose of this study is to examine the foreign market strategies of exporting firms. For this purpose, in-depth interviews were conducted with 38 firms between June and December 2022, and the foreign market strategies of the firms were questioned as a result of analysis and observation. According to the findings of the study, it was found that the presence of exporting friends and the support received from the Ministry of Trade are very important in the foreign market strategies of the majority of the firms. In addition, it was observed that the majority of the interviewed companies made changes in their foreign market strategies during the COVID-19 (Coronavirus) pandemic period by making social media advertisements abroad.

Anahtar Kelimeler

Export, Foreign Market Strategies, COVID-19, Türkiye

Proje Numarası

1919B012108701

Kaynakça

• Adıgüzel, M. (2020). Covid-19 pandemisinin Türkiye ekonomisine etkilerinin makroekonomik analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 191-221.
• Akay, H. ve Cura, F. (2021). Uluslararası tı̇carette ürün ve fı̇yat adaptasyonunun ihracat performansına etkı̇sı̇: Konya imalat sanayı̇nde bı̇r uygulama. International Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(47), 2421-2430.
• Asghar, N., Batool, M., Farooq, F. ve ur Rehman, H. (2020). COVID-19 pandemic and Pakistan economy: Apreliminary survey. Review of Economics and Development Studies, 6(2), 447-459.
• Ay, I. C. (2021). COVID-19 Pandemisinin Türkiye’nin İhracatı Üzerine Etkileri İçin Bir Analiz. Journal of Emerging Economies and Policy, 6(1), 272-283.
• Bilim, Y. (2015). Görüşme Tekniği. A. Yüksel, A. Yanık ve R. Ayazlar içinde, Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Kavramlar, Analizler, Araştırmalar. Ankara: Seçkin.
• Bolat M. ve Kaplan F (2021). Sektör-ülke açisindan ihracat çeşitlendirmesi ve ihracati etkileyen faktörler: Türkiye üzerine bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(59), 271 - 287.
• Cao, L., Li, T., Wang, R. ve Zhu, J. (2020). Impact of COVID-19 on China's agricultural trade. China Agricultural Economic Review, 13(1), 1-21.
• Cavusgil, S. T. ve Zou, S. (1994). Marketing strategy-performance relationship: An investigation of the empirical link in export market ventures. Journal of Marketing, 58(1), 1-21.
• Çetin, B. ve Yalçın, A. (2023). Pazarlama Stratejilerinin Yenilik Yönelimine Etkisinde İhracata Engel Unsurların Aracılık Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(2), 1206-1222.
• Çınar, B. ve Koç, F. (2017). Pazarlama yeteneklerinin ihracat performansı üzerindeki etkisi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 115-143
• Cooper, R. G. ve Kleinschmidt, E. J. (1985). The impact of export strategy on export sales performance. Journal of International Business Studies, 16, 37-55.
• Dünya Bankası (2022). https://data.worldbank.org/topic/trade Erişim Tarihi 22.12.2022
• Durukan, T. ve Hamşioğlu, A. B. (2015). Pazar yönlülük, pazarlama yeteneklerinin rekabet avantajı elde etmede ihracat performansı üzerine etkileri: Ankara ili ihracat işletmelerinde bir uygulama. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1(2), 1-19 .
• Glesne, C. (2014). Nitel araştırmaya giriş (4. Baskı). (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı.
• Gruszczynski, L. (2020). The COVID-19 pandemic and international trade: Temporary turbulence or paradigm shift?. European Journal of Risk Regulation, 11(2), 337-342.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M.B. ve Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hayakawa, K. ve Mukunoki, H. (2021). The impact of COVID-19 on international trade: Evidence from the first shock. Journal of the Japanese and International Economies, 60, 101135.
• Lee, C. ve Griffith, D. A. (2004). The marketing strategy‐performance relationship in an export‐driven developing economy: A Korean illustration. International Marketing Review, 21(3), 321-334.
• Lee, S. B., Kotabe, M., Yoon, A. H. ve Kwon, K.H. (2013). Export Strategies and Performance of Small and Medium-sized Enterprises: Evidence from Korean Manufacturing SMEs. Journal of Korea Trade, 17(1), 1-23.
• Leonidou, L. C., Katsikeas, C. S. ve Samiee, S. (2002). Marketing strategy determinants of export performance: A meta-analysis. Journal of Business Research, 55(1), 51-67.
• Lin, B. X. ve Zhang, Y. Y. (2020). Impact of the COVID-19 pandemic on agricultural exports. Journal of Integrative Agriculture, 19(12), 2937-2945.
• Mutlu, M. H. ve Nakıpoğlu, A. (2011). Uluslar arası pazarlama stratejilerinin ihracat performansı üzerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 245-261.
• Öçal, B. (2022). COVID-19 sürecinde ihracat ve hava kargo taşımacılığı: Antalya Havalimanı üzerine bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 29(2), 259-280.
• Öz, F. ve Özmen, A. (2022). Uluslararasi Pazarlarda Ürün Adaptasyonunun İhracat Performansi Üzerindeki İlişkisi: Kobi’lerde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, (14), 1-14.
• Pelit, İ. ve Irmak, E. (2022). COVID-19’un Türkiye’nin Dış Ticaretine Etkisi. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 8(1), 79-97.
• Ruzo, E., Losada, F., Navarro, A. ve Díez, J. A. (2011). Resources and international marketing strategy in export firms: Implications for export performance. Management Research Review, 34(5), 496-518.
• Sağlam, M. ve Pirtini, S. (2019). Uluslararası pazarlama karması stratejilerinin ihracat performansı üzerindeki etkisi: Sektörler arası karşılaştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(35), 433-459.
• Stoian, M. C., Rialp, A. ve Rialp, J. (2012). International marketing strategy and export performance in Spanish SMEs: a contingency approach. International Journal of Entrepreneurship and Small Business, 15(2), 213-236.
• Toptaş, A. ve Taştan, S. (2020). Liderlerin kullandiği güç kaynaklarinin çalişanlarin verimliliği üzerindeki rolünün nitel bir araştirma ile incelenmesi. Business Economics and Management Research Journal, 3(1), 63-80.
• Tunç, Ş. ve Yücel, N. (2020). Pazarlama kültürü, ihracat pazarlama stratejileri ve ihracat performansı arasındaki ilişkinin nitel analiz yöntemi ile incelenmesi. Kadim Akademi SBD, 4(2), 16-38.
• Vidya, C. T. ve Prabheesh, K. P. (2020) Implications of COVID-19 pandemic on the global trade networks, Emerging Markets Finance and Trade, 56(10), 2408-2421.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, U. (2021), COVID-19 pandemisinin dış ticaret üzerine etkisi: İstatistiksel bir yaklaşım. Fiscaoeconomia, 5(1), 280-295.
• Yücel, A. (2019). İhracat Pazarlamasi Stratejileri İle Firma Performansi İlişkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 205-225.
• Yücel, A. ve Kara, C. (2014). İhracat pazarlaması stratejilerinin firma performansı üzerine etkileri: Elazığ’daki ihracat firmaları üzerine bir uygulama. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 1(1), 149-172.
• Zainuddin, M. R. K., Shukor, M. S., Zulkifli, M. S. ve Abdullah, A. H. (2021). Dynamics of Malaysia’s bilateral export post COVID-19: A gravity model analysis. Journal Ekonomi Malaysia, 55(1), 51-69.
• TÜİK (2024). https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=dis-ticaret-104&dil=1 Erişim Tarihi 28.05.2024
• Güven, F. (2022). Covıd-19’un Yarattığı Zorunlu Dijital Dönüşüm ve Yeni Normalde Perakendecilik. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(4), 1941-1961.