Okulöncesine Yönelik Değerler Eğitimi Programı İçin Bir İhtiyaç Analizi Çalışması: Okulöncesi Öğretmenlerinin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 61 - 79, 31.03.2023

Derya Kayıran

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşlerini incelemektir. 2021-2022 Eğitim-Öğretim yılında okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimi ile ilgili görüşlerini almak için yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Öğretmenlere değerler eğitimi alanında karşılaştıkları güçlükler, değerler eğitimi için kullandıkları etkinlik türleri ve en zor ve en kolay değer sıralamaları, değerler eğitimi alanında neden okul öncesi eğitim programına ihtiyaç duydukları konusunda görüşleri sorulmuştur. . Ayrıca MEB'in değerler listesinde yer alması gereken 10 değeri de belirtmeleri istenmektedir. Bu araştırmanın bulgularına göre öğretmenlerin “ahlaki bozulmayı önlemek için” bir değerler eğitimi programına ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin MEB okul öncesi eğitim programında yer almasını istedikleri ilk 10 değer şu şekildedir: Sevgi, saygı, dürüstlük, vatanseverlik, sorumluluk, adalet, paylaşım, empati, özgüven ve işbirliği. Okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimi için en çok drama, Türkçe ve sanat etkinliklerini tercih ettikleri tespit edilmiştir. Okul öncesi öğretmenleri, çocukların kolayca kazanabilecekleri ilk 3 değerin “sevgi, paylaşma, sorumluluk” değerleri olduğunu, en zor 3 değerin ise “empati, adalet ve işbirliği” olduğunu belirtmişlerdir. Okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimi alanında karşılaştıkları güçlükler şu şekilde belirlenmiştir: değerler eğitimi programının olmaması, bazı değerleri çocukların anlayamayacak kadar soyut olmasından dolayı çocuklara açıklamakta güçlük çekmesi, ilgili kaynakların eksikliği ve Bu konuda veli-öğretmen işbirliği yetersiz.

Anahtar Kelimeler

Değer, Okulöncesi, Öğretim Programı, İhtiyaç Analizi

Need Assessment for Early Childhood Values Education Program: Examining Views of Preschool Teachers on Values

Öz

The aim of this study is to examine views of preschool teachers on values education. Face to face interviews were conducted to get preschool teacher’s views on values education during 2021-2022 Academic year. Teachers were asked for their opinions about the difficulties they encountered in the field of values education, the types of activities they used for values education, and the most difficult and easiest value rankings, why they need a preschool education program in the field of values education. Moreover, they are asked to list 10 values that need to be included in the MoNE's list of values. According to the findings of this study, it was determined that teachers need a values education program “to prevent moral corruption.” The top 10 values that teachers want to be included in MoNE's preschool education program are as follows: Love, respect, honesty, patriotism, responsibility, justice, sharing, empathy, self-esteem and cooperation. It was found that preschool teachers mostly prefer drama, Turkish language and art activities for values education. Preschool teachers stated that the first 3 values that can be easily gained by children are “love, sharing, responsibility” values while the most difficult 3 values are “empathy, justice and cooperation.” The difficulties faced by preschool teachers in the field of values education were determined as follows: the absence of a values education program, difficulties in explaining children some values due to the fact that they are too abstract for children to comprehend, lack of related resources and inadequate parent-teacher cooperation in this regard.

Anahtar Kelimeler

Values, preschool, curriculum, need assessment.

Kaynakça

• Alisinanoğlu, F., Özbey, S. & Kahveci, G. (2007). Okulöncesinde fen eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Aspin, D. (1997). The learning revolution: Knowledge, learning technology. Leading & Managing. 171-187.
• Aspin, D.N. (2000). Values, beliefs and attitudes in education: The nature of values and their place and promotion in schools. Education, Culture and Values. 14. 197-218.
• Aydın, M. Z. (2012). Ailede ahlak eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Balat, G.U. (2014). Analayzing the relationship between learning styles and basic concept knowledge level of kindergarten children. Educational Research and Reviews. 9(24), 1400-1405.
• Balat, G.U. & Dağal, A.B. (2011). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi etkinlikleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Başal, H.A. (2005). Çocuklar için uygulamalı çevre eğitimi. İstanbul: Morpa.
• Bersani, C. & Jarjoura, D. (2002). Developing a sense of “we” in the parent/teacher relationships. Collaborative Exploration of The Reggio Emilia Approach (69-82). OH: Merrill Prentice Hall.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). London: Routledge.
• Demirel, Ö. (2014). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dere, H. & Ömeroğlu, E. (2001). Okulöncesi dönemde fen doğa matematik çalışmaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Doğanay, A. (2007). Üst düzey düşünme becerilerinin öğretimi. İçinde: A. Doğanay (Editör). Öğretim ilke ve yöntemleri, (279-331). Ankara: Pagema Yayıncılık.
• Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Fitcher, J. (2006). Sosyoloji nedir. (Çev. N. Çelebi). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gülay, H. & Ekici, G. (2010). MEB okulöncesi eğitim programının çevre eğitimi açısından analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi. 7(1), 74-84.
• Hökelekli, H. & Gündüz, T. (2007). Üstün yetenekli çocukların değer yönelimleri ve eğitimleri. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumunda sunuldu, İstanbul.
• İnan, H.Z., Trundle, K.C. and Kantor, R. (2010). Understanding natural sciences education in a Reggio Emilia-Inspired preschool. Journal of Research in Science Teaching. 47(10), 1186-1208.
• İnan, H.Z. (2011). Okul öncesi eğitim programında değerler eğitiminin kapsamı. A. Arıkan (Editör). Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi (95-122). Eskişehir: Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• İnan, T. (2016). Evaluation of contents of animated films by cartoon/animated film producers and preschool teachers. Journal of Humanities and Social Science. 21. (3).
• Kale, N. (2007). Nasıl bir değerler eğitimi? Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumunda sunuldu. İstanbul.
• Kayıran, D. & Bağçeci, B. (2018). Needs Analysis on Values Education Programme for Preschool Students. Journal of Education and Training Studies, 6(10), 69–73.
• Malaguzzi, L. (1998). History, ideas and basic philosophy: an interview with Lella Gandini. In, C. Edwards, L. Gandini & G. Forman (Ed.). The Hundred Languages of Children (49-98). West Port: Ablex.
• Milli Eğitim Bakanlığı. MEB (2013). http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf cited from this web site at 9 May 2022
• Milli Eğitim Bakanlığı. MEB (2017). cited from this web site at 29 May 2020 https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf cited from this web site at 9 May 2022
• New, R.S. (1999). An integrated early childhood curriculum: Moving from the what and the how to the why. In C. Seefeldt (Ed.), The early childhood curriculum (265-287). NY: Teachers College Press.
• Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Oktay, A. (2010). Okulöncesi eğitim ve ilköğretimin çocuğun yaşamındaki yeri ve önemi. A. Oktay (Editör). İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Önder, M. (2011). Okulöncesi dönem çocuklarının aile eğitimi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(1), 377-386.
• Özden, Y. (2002). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Patton, M.Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: SAGE Publications.
• Rose, D., & Sullivan, O. (1993). Introducing data analysis for social scientists. Open University Press.
• Ruane, J.M. (2005) Essentials of Research Methods: A Guide to Social Science Research. Blackwell Publishing, Hoboken.
• Santrock, J.W. (2001). Child development (nineth edition). Boston: McGraw Hill.
• Sofou, E. (2010). Recent trends in early childhood curriculum: The case of Greek and English national curricula. In D. Mattheou (Ed.), Changing Educational Landscapes (227-240). NY: Springer.
• Tooth, R. (2010). Using a new body/mind place-based narrative pedagogy to teach values education in the age of sustainability. In T. Lovat, R. Toomey & N. Clement. (Ed.), International Research Handbook on Values Education and Student Wellbeing (937-945). NY: Springer.
• Türk Dil Kurumu. Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr adresinden 3 Mayıs 2022 tarihinde alınmıştır.
• Uyanık Balat, G. (2011). Okulöncesi dönemde değerler eğitimi uygulamaları. A. Arıkan (Editör). Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi (167-188). Eskişehir: Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Uyanık-Balat, G. & Balaban-Dağal, A. (2006). Okulöncesi dönemde değerler eğitimi etkinlikleri. Ankara: KÖK Yayıncılık.
• Uyanık-Balat, G. & Balaban-Dağal, A. (2011). Okulöncesi dönemde değerler eğitimi etkinlikleri. Ankara: KÖK Yayıncılık.
• Weikart, D.P. & Schweinhart, L.J. (2005). The High/Scope curriculum for early childhood care and education. In J.L. Roopnarine & J.E. Johnson (Ed.), Approaches to Early Childhood Education (235-350). OH: Pearson, Merrrill Prentice Hall.
• Veugelers, W. & Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and teaching. Theory and Practice. 9(4), 377-389.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.