Bafa Gölü Sedimentinde Kronolojik Ağır Metal Birikiminin 210Pb Sediment Yaş Tayini ile Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 22 - 28, 24.02.2023

Ramazan Manav

https://doi.org/10.35354/tbed.1134712

Öz

Bafa gölünde yapılan çalışmada alınan kor örneğinde 210Pb tekniği ile sediment yaş tayini yapılmıştır. Sediment yaş tayini için akının sabit kabul edildiği sucul ortamlarda kullanılan sabit sedimentasyon hızı modeli (CRS, Constant Rate Sedimentation) ve sediment akümülasyon hızının 210Pb akısını etkilemediği diğer bir yaş tayin yöntemi olan sabit akı (CF, Constant Flux) modelleri kullanımıştır. Kor örneğinden belli aralıklar ile alınan sediment örneklerinde Pb, Cd, Fe, Mn, Zn, Ni ve Cr ağır metallerinin konsantrasyonları yıllara göre saptanmıştır. Tarihleme çalışması ve ağırmetal sonuçları eşleştirildiğinde gölü besleyen büyük menderes üzerindeki sanayileşme ve tarımsal değişimlerin göl sedimenti üzerindeki etkisi saptanmıştır. 1960 yıllarında sanayi ve tekstil sektörlerinde başlayan kalkınma ve gelişme adımları ile birlikte örnekleme havzasında yapılan ağır metal birikimlerinin değişim gösterdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sediment, Pb-210, Ağır metal

Destekleyen Kurum

Ege Üniversitesi

Proje Numarası

11 NBE 009

Kaynakça

• Topçuoğlu, S., 2005, Denizlerin radyoaktif kirliliği (VI. Bölüm), Deniz Kirliliği, Tüdav Yayınları , İstanbul, No: 21, 313-355s.
• Aközcan, S. and Uğur, A., 2013, Activity levels of 210Po and 210Pb in some fish species of the Izmir Bay (Aegean Sea), Marine Pollution Bulletin, 66, 234-238p.
• Egemen, Ö., 2000, Çevre ve Su Kkirliliği, Ege Üniversitesi Yayınları, Su Ürünleri Fak., Yayın No:42, 116s.
• Yıldız, N., & Yener, G. 2010. Dating of the sediment accumulation rate, radioactive and heavy metal pollution in the Van Lake. Ekoloji, 19(77), 80-87.
• Hameed, P. S., Shaheed, K., Somasundaram, S. S. N. and Iyengar, M. A. R., 1997. A study of polonium-210 distribution aspects in the riverine ecosystem of Kaveri, Tiruchirappalli, India. Environmental Pollution, Vol. 95, No. 3, 371-377p
• Uğur, A., 1998, Gökova Körfezi Deniz Sediment Korlarında Radyoaktif Pb, Po, Ra, Cs, Am ve Pu İzotoplarının Dağılımının İncelenmesi, Sedimentasyon Hızı ve Tarihleme Çalışmalarında Kullanılması, EÜ Fen Bil. Ens. Nükleer Bil. ABD, Doktora tezi,
• Saçan, S., 2004, İzmir Körfezi Yüzey Sedimentlerinde ve Kara Midye (Mytilus galloprovincialis L.1758)’de 210Pb ve 210Po Birikiminin Periyodik Araştırılması, Ege Ünv., Fen Bil. Ens., Nükleer Bilimler Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Müllenhoff, M., Handl, M., Knipping, M. and Brückner H., 2004, The evolution of Lake Bafa (Western Turkey) –Sedimentological, microfaunal and palynological results Coastline Reports, 1, 55-66p.
• Yabanlı M., Türk N., Tenekecioğlu E. ve Uludağ R., 2011. Bafa Gölü’ndeki toplu balık ölümleri üzerine bir araştırma, SAÜ. Fen Bilimleri Dergisi, 15. Cilt, 1. Sayı, 36- 40s.
• Büke, A., Gültekin M. ve Aksoy, A., Dıvrak B.B., Göcek Ç., Berke M.Ö., Çeşmeci H., 2012. Büyük Menderes Havza Atlası, 167s.
• IAEA, 2006, 210Po and 210Pb in Marine Ecosystem of Aegean Sea Turkish Coast, IAEA- Research Contract No: 302-K4.00.24- TUR-12641, B5-TUR-31834.
• Durdu Ö.E., Karataş B. S. and Tunalı S. P., 2012, Büyük Menderesi Kirletmek Geleceğini Kirletmektir, Güney Ege Kalkınma Ajansı Proje Raporu, 800s.