Dünyadaki Deri Üretimine Genel Bir Bakış

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 14 - 20, 13.03.2025

Kemal Kılınç

https://doi.org/10.35354/tbed.1590771

Öz

Dünyada deri üretimi; eti, süt ürünleri ve yünü için beslenen hayvanların kesilmesi ile bir yan ürün olarak ortaya çıkan hamderilerinin çeşitli kimyasal ve mekanik işlemlerle işlenerek bozulmadan kullanılabilecek hale getirilmesi için yapılmaktadır. Önceki yüzyıllarda geleneksel olarak ilkel yöntemlerle yapılan deri üretimi günümüzde mühendislik uygulamaları eşliğinde bilimin, sanatın ve teknolojinin karışımı ile idame ettirilmektedir. Deri üretiminin kaynağında sığır, koyun ve keçi derileri yer alır. Bir maddenin “deri” olarak adlandırılabilmesi için hayvandan elde edilmesi gereklidir. Deri diğer materyallere göre doğallık ve estetik de işin içerisine girdiğinde genel özellik yelpazesinde üstün konumda olan ve başta ayakkabı olmak üzere birçok materyalin üretiminde kullanılan hayvansal bir üründür. Dünyada ortalama yıllık 12,5 milyon ton hamderi işlenmekte ve bu hamderilerde yaklaşık 1700 km2 yüzey alanına sahip (yaklaşık 250 bin adet futbol sahası büyüklüğünde) bitmiş deri üretimi yapılmaktadır. Dünyadaki 30 milyar dolarlık deri satışının yaklaşık yarısı uluslararası ticaret ile yapılmaktadır. Dünya deri ticaretinin yaklaşık yarısı ayakkabılık deriden oluşmakta, bunun dışında otomotiv, deri ürünleri (çanta, cüzdan, kemer vb.), giysilik ve mobilyalık deri ticaretleri de öne çıkmaktadır. Çin ortalama yıllık deri üretiminde ve tabakhane sayısında lider ülke konumunda bulunmaktadır. Deri ihracatında ve deri ithalatında ilk sırayı İtalya’nın aldığı görülmektedir ve İtalya şu anda, dünya çapındaki deri moda ürünlerine olan talebi artıran gelişen gelişmiş moda endüstrisiyle deri işleme sektörünü canlandıran küresel deri ticaret pazarına liderlik etmektedir. Derinin gıda sanayisi gibi farklı sektörlerde değerlendirilme ve çeşitli nedenlerle deri kullanımında ve deri üretiminde azalma eğilimleri devam etse de insanların et yeme alışkanlıkları devam ettikçe deri üretiminin devam edeceği ve dünya ticaretinde yeri olan bir ürün olarak kalacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Deri üretimi, tabaklama sektörü, deri ticareti, deri üretici ülkeler

Kaynakça

• [1] Covington, T. (2009). Tanning chemistry: The science of leather. The Royal Society of Chemistry.
• [2] Yakalı, T. (1979). Deri verimleri ve önemli sorunları. Hayvansal Üretim, 11(1), 38-40.
• [3] Meyer, M., Dietrich, S., Schulz, H., & Mondschein, A. (2021). Comparison of the technical performance of leather, artificial leather, and trendy alternatives. Coatings, 11(2), 226.
• [4] Danials, R. P. (2022). Leather: An introduction. Society of Leather Technologists and Chemists. https://www.sltc.org/sltc-publications/Leather%20%20AN%20INTRODUCTION%2019%20April%202022.pdf
• [5] ISO. (2019). Leather — Vocabulary (ISO 15115:2019). Switzerland.
• [6] LeatherNaturally. (2020). Fact sheets. https://www.leathernaturally.org/Resources/Education/Downloads.aspx
• [7] Sarkar, K. T. (2005). Theory and practice of leather manufacture. The Author
• [8] Zugno, L. (2022). Modern cow leather processing. Leather Naturally. https://www.leathernaturally.org/a-guide-to-modern-leather-making/
• [9] Daniels, R. P. (2021). Making leather: An overview of manufacture. Leather Panel. https://leatherpanel.org/sites/default/files/publicationsattachments/making_leather_-_overview_part_1.pdf
• [10] Kurata, S., & Ichikawa, K. (2008). Identification of small bits of natural leather by pyrolysis gas chromatography/mass spectrometry. Bunseki Kagaku, 57(7), 563–569. https://doi.org/10.2116/bunsekikagaku.57.563
• [11] Huchzermeyer, F. W. (1997). Public health risks of ostrich and crocodile meat. Revue Scientifique et Technique (International Office of Epizootics), 16(2), 599–604. https://doi.org/10.20506/rst.16.2.1051
• [12] Schröder, O., Zhang, Y., Goslar, T., Tarasov, P. E., Neef, R., Wagner, M., Wutke, S., Xu, D., Ludwig, A., & Ma, Y. (2016). Ancient DNA identification of domestic animals used for leather objects in Central Asia during the Bronze Age. The Holocene, 26(10), 1722–1729. https://doi.org/10.1177/0959683616641741
• [13] Haugene, H. A., McGrath, K., & Hansen, G. (2023). Hest, hjort, ku eller geit! Hvilke typer lær ble brukt til sko i Borgund på Sunnmøre i sen vikingtid og tidlig middelalder? Viking, 87(1). https://doi.org/10.5617/viking.10576
• [14] Leather UK. (2024). Leather trade information. https://leatheruk.org/leather-trade/information/
• [15] BizVibe. (2020). Global leather industry factsheet. https://blog.bizvibe.com/blog/top-10-largest-leather- producing-countries
• [16] International Council of Tanners (ICT). (2025). Statistics & sources of information. https://leathercouncil.org/information/statistics-sources-of-information/
• [17] Visiongain. (2019). Leather goods market report 2019-2029. https://www.visiongain.com/report/leather-goods-market-report-2019-2029/
• [18] Beghetto, V., Zancanaro, A., Scrivanti, A., Matteoli, U., & Pozza, G. (2013). The leather industry: A chemistry insight Part I: An overview of the industrial process. Sciences at Ca’Foscari, 1, 12-22.
• [19] A, X. S., & Premkumar, A. (2021). The willingness to pay for improving drinking water supply in Tamil Nadu: A case study of tannery water pollution in Vellore District. Journal of Global Economy, 17(2), 91–103. https://doi.org/10.1956/jge.v17i2.618
• [20] Arifin, H. S., Ridwan, A. Y., & Saputra, M. (2020). Design of green ERP system reverse logistic module based on Odoo in leather tanning industry. Proceedings of the International Conference on Sustainable Information Engineering and Technology (SIET). https://doi.org/10.1109/icosica49951.2020.9243234
• [21] LeatherNaturally. (n.d.). Leather true or false document. Retrieved from https://www.leathernaturally.org (Erişim tarihi: 25.02.2022)
• [22] Renner, M., & Weidner, E. (2010). High pressure tanning - New process principle from lab-scale to industry.
• [23] United Nations Comtrade. (2022). Comtrade database. https://comtradeplus.un.org (Erişim Tarihi: 12.05.2022)
• [24] T.C. Ticaret Bakanlığı. (2024, Kasım 24). Sektöre yön veren global trendler. Kolay İhracat Platformu. https://www.kolayihracat.gov.tr/sektorler/deri-ayakkabi-ve-saraciye-urunleri (Erişim tarihi: 24.11.2024)
• [25] Leather Working Group. (n.d.). Our mission. Leather Working Group. https://www.leatherworkinggroup.com/our-impact/our-mission/ (Erişim tarihi: 15.02.2025)