TÜRKİYE'DE ELEKTRİK TÜKETİMİ İLE GSYH ARASINDAKİ SİMETRİK VE ASİMETRİK NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 138 - 149, 31.12.2020

Şebnem Hanar , Mehmet Songur

Öz

Enerji tüketimi ve ekonomik büyüme üretim sürecini etkilediği gibi politika yapıcıların da ilgisini çeken iki temel faktördür. Bu iki değişken arasında var olan ilişki ekonomi ve enerji politikaların oluşturulabilmesi açısından önemlidir. Bu makalede, Türkiye’de 1980-2017 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak elektrik tüketimi ve GSYH arasındaki ilişki zaman serileri analizleri doğrultusunda incelenmiştir. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi simetrik analizde Hacker ve Hatemi-J (2006) Boostrap Temelli Toda-Yamamoto nedensellik testi ile asimetrik analizde ise Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testi ile araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, simetrik analizde değişkenler arasında nedensellik ilişkisi bulunamamış, asimetrik analizde ise, pozitif bileşenlerde değişkenler arasında karşılıklı bir nedensellik ilişkisi mevcut iken, negatif bileşenlerde değişkenler arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji Tüketimi, GSYH, Türkiye, Boostrap Nedensellik

Kaynakça

• Acaravci, A., Öztürk, İ. (2010) Electricity Consumption-Growth Nexus: Evidence From Panel Data for Transition Countries, Energy Economics, 32, 604–608
• Akbaş, Y. E., Şentürk, M., (2013) Mena Ülkelerinde Elektrik Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Karşılklı İlişkinin Analizi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı; 41, Ocak-Haziran 2013 ss. 45-67
• Akinlo, A. E., (2009) Electricity consumption and economic growth in Nigeria: Evidence from cointegration and co-feature analysis, Energy Policy, 31, 681–693
• Altınay, G., Karagöl, E., (2005) Electricity consumption and economic growth: Evidence from Turkey, Energy Economics, 27, 849-856
• Altıntaş, H., Koçbulut, Ö., (2014) Türkiye’de Elektrik Tüketiminin Dinamikleri ve Ekonomik Büyüme, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı; 43, Ocak-Haziran 2014 ss. 37-65
• Belloumi, M., (2009) Energy consumption and GDP in Tunisia: Cointegration and causality analysis, Energy Policy, 37, 2745–2753
• Bildirici, E. A., Kayıkçı, F., (2012) Economic growth and electricity consumption in former Soviet Republics, Energy Economics, 34, 747-753
• Ciarreta, A., Zarraga, A., (2010) Economic growth-electricity consumption causality in 12 European countries: A dynamic panel data approach, Energy Policy 38, 3790–3796
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A., (1981) Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root, Econometrica: journal of the Econometric Society, 1057-1072
• Ghosh, S., (2002) Electricity consumption and economic growth in India, Energy Policy, 30, 125–129
• Granger, C. W., & Yoon, G., (2002), Hidden cointegration, U of California, Economics Working Paper, (2002-02)
• Hacker, R. S., & Hatemi-J, A., (2006) Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application, Applied Economics, 38(13), 1489-1500
• Hatemi-j, A., (2012) Asymmetric causality tests with an application, Empirical Economics, 43(1), 447-456
• Jobert, T., Karanfil, F., (2007) Sectoral energy consumption by source and economic growth in Turkey, Energy Policy, 35, 5447-5456
• Kar, M., Kınık, E., (2008) Türkiye’de Elektrik Tüketimi Çeşitleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Bir Analizi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt;X ,Sayı;II Mozumder, P., Marathe, A. (2007) Causality relationship between electricity consumption and GDP in Bangladesh, Energy Policy, 35, 395- 402
• Narayan, P. K., Prasad, A., (2008) Electricity consumption-real GDP casuality nexus: Evidence from a bootstrapped causality test for 30 OECD countries, Energy Policy, 36, 910-918
• Narayan, P. K., Narayan, S., Popp, S., (2010) Does electricity consumption panel Granger cause GDP? A new global evidence, Applied Energy, 87, 3294–3298
• Odhiambo, N. M., (2009) Energy consumption and economic growth nexus in Tanzania: An ARDL bounds testing approach, Energy Policy, 37, 617-622 Phillips, P. C., & Perron, P., (1988) Testing for a unit root in time series regression, Biometrika, 75(2), 335-346
• Sami, J., (2011) Multivariate Cointegration and Causality between Exports, Electricity Consumption and Real Income per Capita: Recent Evidence from Japan, International Journal of Energy Economics and Policy, 1(3), 59-68 Shahbaz, M., Tang, C. F., Shabbir, M. S., (2011) Electricity consumption and economic growth nexus in Portugal using cointegration and causality approaches, Energy Policy, 39, 3529-3536
• Shiu, A. L., Pun, L. (2004) Electricity consumption and economic growth in China, Energy Policy, 32, 47-54
• Toda, H. Y., & Yamamoto, T., (1995) Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes, Journal of econometrics, 66(1-2), 225-250
• Tunçsiper, B., (2016) Türkiye’de Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sınır Testi Yaklaşımıyla Analizi: 1960-2012 Dönemi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt;19, Sayı;36-1
• Uyğun, U., Günay, H. F., (2018) 1975-2016 Dönemi İçin Türkiye’deki Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Analizi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-dergi Cilt;1, Sayı;2
• Yoo, S. H., (2005) Electricity consumption and economic growth: evidence from Korea, Energy Policy, 33, 1627-1632
• Yoo, S. H., Kwak, S. Y., (2010) Electricity consumption and economic growth in seven South American countries, Energy Policy, 38, 181-188