City of Antalya for tourism development modelling

Yıl 2018, Sayı: 71, 53 - 61, 30.12.2018

Kaan Kapan , Ayşe Nur Timor

https://doi.org/10.17211/tcd.441342

Cited By: 8

Öz

Today, many settlements cited among the most important holiday destinations in a variety of countries have been converted to summer resorts by construction of various accommodation facilities and second homes. This conversion occurred along the coasts has drawn attention for a long time and became a matter which many geographers have emphasized. Diversification has also been observed in the phases of the coastal settlements, starting from visit of first tourist to the point they have individually become touristic resorts. In this respect, some researchers such as Young (1983) and R.A.Smith (1991) each have formulated developmental stage model suitable to their own observations. We also notice that the coastal resort settlements developed in our country have also gone through similar stages and acquired similar patterns. While they used to be small settlements showing other functions, they have lost those characteristics, sometimes partly and sometimes completely, to become holiday settlements and then they grow and become crowded (Timor, 2004; Özgüç, 2017). And city of Antalya has undergone a similar process and become a tourism settlement when tourism and recreational activities have started to develop throughout the country and thanks to a variety of its attractive aspects. This study deal with the city of Antalya in terms of tourism development models. Tourism function of Antalya have started to stand out and develop from 1950s on. However, even now we easily observe that the capacity limits have reached to critic levels. But “fashionable characteristic” as part of the city image should be protected as it is now. In this study, it is aimed to examine the sample tourism modeling and self-interest of the settlements, which have the function of Tourism. At the same time, giving direction to their planning through these examples will provide an advantage for the development of tourism destination.

Anahtar Kelimeler

Antalya city, Tourism development models, TALC model, Tourism planning

Turizm gelişme modellemeleri açısından Antalya şehri

Öz

Günümüzde çeşitli ülkelerde en önemli tatil alanları arasında yer alan birçok yerleşme, konaklama tesisleri ve ikinci evlerin yapımıyla birer sayfiye haline dönüşmüştür. Kıyılarda meydana gelen bu dönüşüm eskiden beri dikkati çekmiş ve birçok coğrafyacının üzerinde durduğu bir konu olmuştur. Kıyı yerleşmelerinin ilk turistin gelişinden başlayıp, tamamen birer turistik sayfiye durumuna gelene kadar olan aşamalarında çeşitlenme olduğu da gözlenmiştir. Bu bakımdan Young (1983) ve R.A.Smith (1991) gibi çeşitli araştırmacılar kendi gözlemlerine uygun birer gelişme aşamaları modeli oluşturmuşlardır. Ülkemizde gelişen kıyı sayfiye yerleşmelerinin de benzer aşamalardan geçtikleri ve benzer kalıpları edindikleri gözlenmektedir; “geçmişte başka fonksiyonların görüldüğü küçük yerleşmeler iken bu özelliklerini bazen kısmen bazen de tümüyle kaybederek birer tatil yerleşmesi karakterine bürünmekte, daha sonra da iyice büyüyerek kalabalıklaşmaktadırlar” (Timor, 2004; Doldur, 2014; Özgüç, 2017). Antalya’da benzer bir süreç geçirmiş, turizm ve rekreasyon faaliyetlerinin tüm ülkede gelişmeye başlaması ve sahip olduğu çeşitli çekicilik unsurları ile bir turizm yerleşmesi kimliğine bürünmüştür. Çalışmamızda Antalya şehri turizm gelişme modelleri açısından ele alınmıştır. Antalya’nın turizm fonksiyonu 1950’li yılardan sonra ön plana çıkmaya ve gelişmeye başlamıştır. Ancak kapasite sınırlarının kritik seviyelere ulaştığı şimdiden rahatlıkla gözlenebilmektedir. Oysa şehrin imajında var olan “moda olma özelliği ”nin günümüzde olduğu gibi gelecekte de korunması gerekmektedir. Bu çalışmayla, turizm fonksiyonu ön plana çıkan yerleşmelerin, örnek turizm modellemelerini incelemesi ve kendine çıkarım yapması hedeflenmektedir. Aynı zamanda planlamalarına bu örnekler üzerinden yön vermesi turizm destinasyonunun gelişimi açısından avantaj sağlayacaktır.Bundan başka, kıyı yerleşmelerinin ilk
turistin gelişinden başlayıp, tamamen birer turistik sayfiye durumuna gelene
kadar olan aşamalarında çeşitlenme olduğu da gözlenmiştir. Bu bakımdan Young
(1983) ve R.A.Smith (1991) gibi çeşitli araştırmacılar kendi gözlemlerine uygun
birer gelişme aşamaları modeli
oluşturmuşlardır. Ülkemizde gelişen kıyı sayfiye yerleşmelerinin de benzer
aşamalardan geçtikleri ve benzer kalıpları edindikleri gözlenmektedir; geçmişte
başka fonksiyonların görüldüğü küçük yerleşmeler iken bu özelliklerini bazen
kısmen bazen de tümüyle kaybederek birer tatil yerleşmesi karakterine
bürünmekte, daha sonra da iyice büyüyerek kalabalıklaşmaktadırlar (Timor, 2004;
Özgüç, 2017). Antalya da benzer bir süreç geçirmiş, turizm ve rekreasyon
faaliyetlerinin tüm ülkede gelişmeye başlaması ve sahip olduğu çeşitli
çekicilik unsurları ile bir turizm yerleşmesi kimliğine bürünmüştür.

Çalışmamızda Antalya
şehri turizm gelişme modelleri açısından ele alınmıştır. Antalya’nın turizm
fonksiyonu 1950’li yılardan sonra ön plana çıkmaya ve gelişmeye başlamıştır.
Ancak kapasite sınırlarının kritik seviyelere ulaştığı şimdiden rahatlıkla
gözlenebilmektedir. Oysa şehrin imajında var olan “moda olma özelliği ”nin günümüzde olduğu gibi gelecekte de korunması
gerekmektedir. Antalya’nın ve diğer sayfiye yerleşmelerinin planlamalarına
örnek turizm modellemeleri üzerinden yön vermeleri, gelişmeleri ve kalıcı
olmaları açısından kendilerine büyük avantaj sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Antalya şehri, Turizm gelişim modellemeleri, TALC modeli, Turizm planlaması

Kaynakça

• ADISON, M. (1960). Akdeniz Dergisi, 19 Nisan 1960 Köşe Yazısı.
• Antalya Rehberler Odası Dergisi, Sayı 9.
• Antalya Büyükşehir Belediyesi Fotoğraf Arşivi, 2018.
• AP, J., & CROMPTON, J. L. (1993). “Residents' strategies for responding to tourism impacts”, Journal of Travel Research, 32(1), 47-50.
• BUTLER, R. W. (1980). “The Concept of a Tourist Area Cycle of Evolution: İmplications For Management of Resources”, The Canadian Geographer/Le Géographe Canadien, 24(1), 5-12.
• ÇİMRİN, H. (2007). Bir Zamanlar Antalya 1 (Tarih, Gözlem ve Anılar), Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Antalya.
• ÇİMRİN, H. (2007). Bir Zamanlar Antalya 2 (Tarih, Gözlem ve Anılar), Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Antalya.
• ÇİMRİN, H. (2012). Kuruluşundan Günümüze Antalya Kent Kronolojisi (İ.Ö. 158-2005), Atso Yayınları.
• DAVİS, D., ALLEN, J., COSENZA, R. M. (1988). “Segmenting Local Residents By Their Attitudes, İnterests, and Opinions Toward Tourism”, Journal of Travel Research, 27(2), 2-8.
• DOXEY, G. V. (1975). “A Causation Theory Of Visitor-Resident İrritants: Methodology And Research İnferences”, The İmpact Of Tourism Sixth Annual Conference Proc of The Travel Research Association, Pp. 195-98.
• ESENGİL, Z., & KAHVECİOĞLU, H. (2016). “Antalya’da 1980 Sonrası Yaşanan Dönüşümün Kıyıdaki İzdüşümleri”, tasarım+ kuram dergisi, 12(22), 80-98.
• GÜÇLÜ, S. (2002). Kentlileşme ve Göç Sürecinde Antalya'da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci (Vol. 2865). T.C. Kültür Bakanlığı.
• GÖNÜLLÜ, A. (2010). 1923-1960 Cumhuriyet Döneminde Antalya, Tarihçi Kitabevi.
• HERNANDEZ, S. A., COHEN, J., & GARCİA, H. L. (1996).” Residents' Attitudes Towards an İnstant Resort Enclave”, Annals of Tourism Research, 23(4), 755-779.
• KÜLTÜR, T. A. V. İ., & TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ (2010). Dünden Bugüne Antalya, T.C. Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Antalya.
• İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ. (1959). Dönem Yıllığı, Sayı 3.
• LAVERY, P. (1974). Recreational Geography, Edited By Patrick Lavery.
• LAWSON, F., & BAUD-BOVY, M. (1977). Tourism And Recreation Development. Architectural Press.
• MANAVOĞLU, E., & KUTLU, N. Ö. (2007). “Antalya Kenti’nin 1950’den Günümüze Kentleşme Sürecinin Değerlendirilmesi”, 20. Yüzyılda Antalya Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2, 425-445.
• ÖZGÜÇ, N. (2017). Turizm Coğrafyası: Özellikler, Bölgeler. Çantay Kitabevi.
• ÖZTÜRK, G. (2009). “Turizm-Çevre Koruma-Kentleşme Etkileşiminde Kıyı Alanları: Antalya Örneği”, T.C. Gebze Yüksek Teknoloji, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı.
• PEARCE, D. G. (1979). “Towards a Geography of Tourism”, Annals of Tourism Research, 6(3), 245-272.
• PİGRAM, J. J. (1977). “Beach Resort Morphology”, Habitat International, 2(5-6), 525-541.
• SMİTH, G. (1998). “Learning Statistics by Doing Statistics”, Journal of Statistics Education, 6(3), 1-10.
• STANSFIELD, C.A., J.E. RICKERT. (1970). “The recraational Business District”, Journal of Leisure Research, 2, s.164-166.
• T.C. ANTALYA VALİLİĞİ. (2012). İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Dünden Bugüne Antalya.
• T.C. Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, Turizm İstatistikleri 1953-1958, Ankara 1959, Sayı:3.
• Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, 1996.
• URGAN, M. (1999). Bir Dinozorun Gezileri, İstanbul.
• WEAVER, D. B., & LAWTON, L. J. (2001). “Resident Perceptions in the Urban–Rural Fringe”, Annals of Tourism Research, 28(2), 439-458.
• YILDIZ, Z. (2011). “Turizm Sektörünün Gelişimi ve İstihdam Üzerindeki Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, C.3, S.5. s.54-71.
• YOUNG, B. (1983). ”Touristization of Traditional Maltese Fishing/Farming Villages”, Tourism Management 4, S: 35-41.