TATAR EDEBİYATINDA İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NIN YANSIMALARI (1940-1950’li Yıllar )

Yıl 2020, Cilt: 125 Sayı: 247, 241 - 256, 27.08.2020

Alsou Kamalıeva

Öz

İkinci Dünya Savaşı, Tatar edebiyatını kalıcı izler bırakacak şekilde etkilemiştir. Savaşı Sovyetler Birliği çatısı altında tüm şiddeti ile yaşayan Tatar toplumu birçok yazarını da cephede kaybetmiştir. Toplum üzerinde bu kadar etkili olan bu küresel olay edebiyat gündemini de derinden etkilemiştir. İkinci Dünya Savaşı ve takip eden yıllarda Tatar edebiyatı içerik ve şekil yönünden önemli değişiklikler göstermiştir. Şiirde iyice serbest formlara yöneliş başlamış, konularda ise vatan sevgisi ve kahramanlık ön plana çıkmaya başlamıştır. Yine şiirde halk edebiyatı kavramları ve epik türler canlanmıştır. Nesirde ise hikâye ve dram türünde verilen eserlerde nitelik ve nicelik farklılıkları görülmeye başlanmıştır. Savaş sonrası yıllarında ise roman türü daha etkin olmaya başlamıştır. Bu nesir türlerinde de işlenen konular savaşın etkisiyle değişir. Savaşın erken dönemlerinde daha ideolojik ve ulusal yaklaşımlar görülürken savaşın sonlarına doğru insanı sorgulayan ve insana yönelen, sanat değeri daha yüksek edebî eserler ortaya çıkmaya başlar.

Anahtar Kelimeler

Tatar Edebiyatı, İkinci Dünya Savaşı, Savaşın Yansıması

Kaynakça

• 1. BAYAN, Nebi: “Okopta”, http://maydan.tatar/korych-myltyk-minem-yakynym/
• 2. Böyik Vatan Sugışı Çorı Poeziyesi: Şigırler Hem Poemalar., Haz. Haybrahmanov R., Hetir, Kazan, 2005
• 3. DEMİRKAYA, Alp Eren: Emirhan Yeniki’nin Hikâyeciliği, Hiperyayın, İstanbul, 2020
• 4. DEVLİ, Nebi: Yeşev Bilen Ülem Arasında. Cimirilgen Bastion. Hikâye. Roman. Kazan: Tatarstan Kitap Neşriyatı, 1990
• 5. HESENOVA, Güzel:“Frontovik-Yazuçılar Biznin Yaktaşlar” http://tatar-congress.org/yanalyklar/frontovik-yazuchylar-beznen-yaktashlar/, 2020, 22 Nisan
• 6. EPSELEMOV, Gabdirrahman: Gazinur. Roman. Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan, 1983
• 7. İSHAK, Ehmet: “İzgi İşim”, https://erlar.ru/node/3872
• 8. Kalemni Ştıkka Tinlep… Haz. Galimcanova E., Minnullina F., TEHSİ, Kazan: 2015
• 9. EPSELEMOV, Gabdirrahman: Ak Çeçekler. Roman. Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan, 1968
• 10. EPSELEMOV, Gabdirrahman: Saylanma Eserler c.4. Mengilik Kişi. Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan,1970
• 11. Kaharman Kalemi, Haz. Safiullina L., Nuriev B., Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan, 2010
• 12. KAMALIEVA, Alsu: “Emirhan Yeniki’nin “Bir Saatliğine” Hikâyesi ve Tatar Edebiyatında Savaşın İzleri” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/1 Winter 2013, p.1781-1792, ANKARA-TURKEY
• 13. Kayınnar Sarı İdi, Böyik Vatan Sugışı Çorı Edebiyatı. “Megarif”, Kazan, 2004
• 14. KERİM, Fatih: İdil Yigiti, Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan, 1993
• 15. KUTUY, Gadil: “Tugan İl”, https://shigriyat.ru/authors/kutui/55? fbclid=IwAR3Cru9ssEGqnPQr3wCRyCrv1lOg_mGq9HykrYvsbMJMNcEmYniFJ3taUVE, Erişim. 02.05.2020
• 16. Kıyu Balalar, Hikâyeler ve Şiirler. Haz. A. Ehmet, Tatarstan Kitap Neşriyatı,Kazan, 1942
• 17. MÖDERRİS, Şeref: Tatar Soldatı, http://www.kitap.net.ru/nebolsina/1-4.php. Erişim 20.04.2020
• 18. NECMİ, Kavi: Cinip Kayt, erlar.ru. https://erlar.ru/node/5406?fbclid=IwAR1fa-fsuKqcG1lYgsLj3QRnjCsrQH5l22j1JLqOGXIN_VrFa1xs2hO6Gs0
• 19. Tatar Edebiyatı, Teoriya. Tarih , “Megarif”, Kazan, 2006
• 20. Tatar Edebiyatı Tarihi 4.cilt. 1917-1941, Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan, 1989.
• 21. Tatar Edebiyatı Tarihi, 5 cilt. 1941-1960, Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan, 1989
• 22. YENİKİ, Emirhan: Eserler, 5. cilt, Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan, 2000