RUS KAYNAKLARINA GÖRE XIX. YÜZYILDA BUHARA KERVANSARAYLARI

Yıl 2019, Cilt: 121 Sayı: 238, 51 - 64, 27.02.2019

Dinçer Koç

Öz

X. yüzyıldan başlayarak XX. yüzyılın başlarına kadar Türk dünyasının birçok yerinde ticari hayatın ve güvenli seyahatin en temel unsurlarından olan kervansaraylar Türk-İslam mimarisinin önemli yapı taşlarından biriydi. XVIII. yüzyıldan itibaren Buhara şehrinin siluetinde cami, medrese, bedesten gibi yapılarla birlikte oldukça göze çarpmaya başladığı anlaşılan kervansarayların en yaygın olduğu dönemin, Rus kaynaklarının verdiği bilgiler ışığında, XIX. yüzyıl olduğu ortaya çıkmaktadır. Belirli kurallar çerçevesinde işletildikleri anlaşılan kervansarayların sayısının sürekli artış göstererek XIX. yüzyılda 50’nin üstüne ulaştığı anlaşılmaktadır. Rus kaynakları sayesinde Buhara kervansaraylarının mimari durumunu ortaya çıkarmakla birlikte yaygın olan ticari ürünleri tespit etmekte mümkün olmaktadır. Aynı zamanda Buhara’da faaliyet gösteren yabancı tüccarları ve onların başlıca ticari faaliyet alanlarını da Rus kaynakları aracılığıyla öğrenmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Buhara Emirliği, Kervansaraylar, XIX. Yüzyıl, Rus Kaynakları, Ticaret

Kaynakça

• Abu Bakr Muhammad İbn Dja’far an-Narşahi: İstoriya Buharı, Ta’rîh-i Buhârâ. İstoriya Buhârı, Per. Ş.S. Kamoliddin, SMIA-SIA, Taşkent 2011.
• AKALIN, Şebnem: “Kervansaray”, DİA, Cilt: 25, s. 299-302.