AZERBAYCAN-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE ÖNEMLİ BİR KAVŞAK: İKİNCİ KARABAĞ SAVAŞI

Yıl 2021, Cilt: 129 Sayı: 255, 315 - 334, 14.12.2021

Fatih Erarslan , Fatma Nur Özdemir

Öz

Azerbaycan ve Türkiye derin etnik, tarihi ve kültürel bağlara sahiptir. Haydar
Aliyev tarafından ortaya atılan “Bir Millet İki Devlet” söylemi iki ülke arasındaki
etnik ve kültürel bağları vurgulayan bir söylem olarak öne çıkmıştır.
1990’lı yılların başında Ermenistan’ın Azerbaycan’ ait olan toprakları işgali ile
başlayan Dağlık Karabağ sorunu, yaklaşık otuz yıldır devam eden ve uluslararası
kuruluşların çözüm üretemediği bir sorundur. Türkiye, Azerbaycan topraklarını
işgal eden Ermenistan’ı işgalci devlet olarak tanımlayan ve sınırlarını
kapatan tek ülke olmuştur. Ermenistan’ın işgal ettiği toprakları genişletmek
için 27 Eylül 2020’de başlattığı saldırı sonucu İkinci Karabağ Savaşı yaşanmıştır.
44 gün süren savaş Azerbaycan’ın zaferi ile sonuçlanmış ve Azerbaycan
işgal altındaki toprakların önemli bir kısmını kurtarmıştır. Savaş boyunca
Türkiye siyasi, diplomatik, teknik ve askerî destek vererek Azerbaycan’ın en
büyük destekçisi olmuş, Türk yapımı İHA/SİHA’ların savaşta etkin olarak kullanılması
savaşın kazanılmasında oldukça etkili olmuştur.
Tarihsel ve betimsel bir metodolojinin kullanılacağı bu çalışmada “İkinci
Karabağ Savaşında Türkiye’nin Azerbaycan’a verdiği somut desteğin, gelecekte
iki ülke arasındaki ilişkilerde stratejik işbirliğine dönüşüp dönüşmeyeceğine”
cevap aranacaktır. Çalışma “İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra “Bir Millet
İki Devlet” söylemi, ilk defa söylemsel düzeyden çıkarak somut bir çıktıya
dönüşmüştür” denencesine dayalı olarak hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye,, Azerbaycan, İkinci Karabağ Savaşı

Kaynakça

• Aslanlı, A. (2012). Karabağ Sorunu ve Azerbaycan-Türkiye-Ermenistan İlişkileri, Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 1(1), 175-196.
• Aslanlı, K. (2020). Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Bağlamında Karabağ’ın İşgali Sorunu, Azerbaycan ve Dağlık Karabağ, 13-19.
• Bilgin, M.S. (2020). Karabağ Zaferine Giden Süreç ve Jeopolitik Sonuçları, (8), 14-19.
• CBC, (2009). “Turkey Armenia Agree to Forge Ties”, https://www.cbc.ca/news/world/turkey-armenia-agree-to-forge-ties-1.805150, (26.10.2021).
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları, (2021). Yukarı Karabağ’da 44 Günde Gelen Zafer: Türkiye-Azerbaycan Kardeşliğinin Nişanesi, 1.baskı, İstanbul.
• Çalışkan, B. (2020). Azerbaycan-Ermenistan Çatışması ve Türkiye’ye Yansımaları, İNSAMER, 20 Temmuz 2020.
• Ekşi, M. (2009). Türkiye-Azerbaycan İlişkileri: Söylemden Reelpolitiğe, Avrasya Etüdleri, 36(2), 95-112.
• El-Shagel, H. (2021). Azerbaycan-Türkiye İlişkilerine Ticaret ve Enerji Kaynaklarının Etkisi, Anadolu Yakın Doğu Araştırmaları Merkezi,
• https://ayam.com.tr/arastirma/azerbaycan-turkiye-iliskilerine-ticaret-ve-enerji-kaynaklarinin-etkisi/.
• Gökçelik, Ş.B. (2020). 2020 Dağlık Karabağ Savaşının Ermenistan ve Diasporadaki Yansımaları, AVİM, https://avim.org.tr/tr/Yorum/2020-DAGLIK-KARABAG-SAVASININ-ERMENISTAN-VE-DIASPORADAKI-YANSIMALARI, (29.10.2021).
• Göksedef, E. (2020). Dağlık Karabağ: Ateşkes Anlaşması Sonrası Türkiye’nin Rolü Ne Olacak, Arka Planda Neler Yaşandı? BBC, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54873432, (28.10.2021).
• Güler, M.Ç. (2020). Karabağ’ın Özgürleştirilmesi ve Sahadaki Yeni Denklem, SETA, Sayı: 301.
• Hasanoğlu, M., Memmedov, A. ve Maharramov, B. (2020). İkinci Karabağ Savaşı Sonrası Azerbaycan-Türkiye İlişkileri, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(3), 522-529.
• İşyar, Ö.G. (2010). Azerbaycan ve Dış Politikası, Orta Asya ve Kafkasya, (Ed.) Tayyar Arı, Bursa: MKM Yayıncılık.
• Kona, G. G. (2004). Türkiye-Azerbaycan İlişkileri: Büyük Umutlar-Talihsiz Gelişmeler ve Yapılması Gerekenler, Panaroma,
• Kurban, V. ve Çümen, N. (2020). Tarihi ve Güncel Boyutları İle Karabağ, ULİSA12, 20-33.
• Meister, S. (2020). Dağlık Karabağ’da Savaş ve Ateşkes-Güney Kafkasya ve AB İçin On Olası Sonuç, Heinrich Böll Stiftung, https://tr.boell.org/tr/2020/11/18/daglik- karabagda-savas-ve-ateskes-guney-kafkasya-ve-ab-icin-olasi-sonuc, (29.20.2021).
• Mesimov, A. (2001). Bağımsızlık Yıllarında Azerbaycan-Türkiye İlişkileri, Avrasya Dosyası, 7(1), 274-285.
• Mikail, E.H. Türkiye-Azerbaycan İlişkileri, 1063-1079.
• Öztarsu, M.E. (2012). Dağlık Karabağ Sorunu: Çözüm Arayışlarında Minsk Grubu ve Bölgesel Aktörlerin Rolü, Barışı Konuşmak Teori ve Pratikte Çatışma Yönetimi, (Ed.) Nezir Akyeşilmen, Odtü Yayıncılık, 239-260.
• Sayan, P. (2020). Dağlık Karabağ’da Yeni Durum: Kapsayıcı Bir Politika İnşa Edebilmek, İSTANPOL Politika Notu, https://www.istanpol.org/post/da%C4%9Fl%C4%B1k-karaba%C4%9F-da-yeni-durum-kapsay%C4%B1c%C4%B1-bir-bar%C4%B1%C5%9F-i-n%C5%9Fa-etmek.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı, (2020). “Azerbaycan İle Ticaret Hacmimizi 2023 Yılında 15 Milyar Dolara Çıkaracağız”, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/116798/-azerbaycan-ile-ticaret-hacmimizi-2023-yilinda-15-milyar-dolara-cikaracagiz-, (31.10.2021).
• Yıldırım, S. (2020). Türkiye-Azerbaycan İlişkileri ve Dağlık Karabağ Meselesi, Azerbaycan ve Dağlık Karabağ, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, YTB, 5-12.
• Yılmaz, S. (2020). Ermenistan-Azerbaycan Barış Anlaşmasının Değerlendirilmesi, ULİSA12, 34-39.