Öz
Günümüzde Türk dünyasının kara bağlantısı olan Güney Azerbaycan ve İran Türklerinin tarihi gerçeğinin aydınlatılması Türkoloji ve İranoloji çalışmalarına büyük katkısı olacaktır. Bununla ortaya çıkacak İran Türklerinin tarihi-kültürel varlığı, coğrafyanın Türk dünyası için jeopolitik ve stratejik önemini daha da belirgin kılacaktır.
“Settar Han Hamaseti” Abbas Penahî Makûyi’nin tarihi romanlarından biri olarak 1885-1914 döneminin siyasî-içtimâyi şartlarını yansıtan, meşruta harekâtına ışık tutan ender romanlardan biridir. 850 sayfalık hacimli roman İran coğrafyasında yaşayan Azerbaycan Türklerinin tarihî-siyasî hayatına dair geniş bir bakış açısı sunmaktadır. Romanın başkahramanı Settar Han Karadağlı olsa da eser, Güney Azerbaycan Türklerinin özgürlük uğruna verdikleri meşakkatli hayatı da yansıtmaktadır. Özellikle Tebriz şehrinin on bir ay boyunca muhasarası sırasında ortaya çıkan açlık ve kıtlıktan doğan zorluklar, halkın özveri ile bu zorlukları göğüslemesi, halkın azatlık uğruna çektiklerini meşakkatli hayat romanda yansıtılmaktadır.
“Settar Han Hamaseti” eserinden yola çıkarak Güney Azerbaycan Türklerinin o dönemki siyasi durumu, sömürgeci güçlerin tutumu ve Güney Azerbaycan Türklerinin tarihte uğradıkları zulümler üzerinde durularak Güney Azerbaycan Türklerinin yakın dönem tarihi olayları konusunda bilgiler verilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adıgüzel, Sedat. (2006), “Bakı 1501”, Selçuk üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü Dergisi, sayı 15 sayfa1-18.
- Akpınar, Yavuz. (1994), “Azeri Edebiyatı Araştırmaları”, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Azizpour, Roghaiyeh. (2019). İran’da yayınlanan Dede Korkut Dergisi üzerine bir inceleme (1980-1982). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrasya Araştırmaları Anabilim Dalı. Niğde.
- Penahi, Makuyi, A. “Settar Han Hamasesi” 1957, Bakü.
- Pedram, Muhammed Hasan (1378/1999), Trajediye Settar Han, Ahtar, Tebriz.
- Serdariniya, Semed (1380/2002), تبریز شهر اولینها Tebriz Şehr-i Evvelinha,” (Farsça) Tebriz: Azerbaycan Senet ve Kültür yayını.
- Ordubadi, Mehemmed. Said (1331/1952), Qanlı Seneler (Arap Harfli Azerbaycan Türkçesinde), Diba Basımevi, Tehran. انجمن، ارگان انجمن ایالتی آذربایجان، منصوره رفیعی، ص 5
- براون، ادوارد، نامه هایی از تبریز ترجمه حسن جوادی. چاپ دوم ۱۳۶۱ شرکت سهامی انتشار تهران.
- پناهی ماکویی، عباس،۱۳۵۸ ستارخان تهران- ایران.
- عزیزی، محمد، انجمن ایالتی آذربایجان دردوره مشروطیت، ۱۳۸۵، اختر، تبریز.
- رضوانی، محمد اسماعیل، انقلاب مشروطیت ایران، ۲۵۳۶شرکت سهامی کتابهای جیبی.
- پدرام، محمد حسن، تراژدی ستارخان، اختر- تبریز.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Antropoloji, Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Şubat 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 130 Sayı: 257 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.