Ulusal ve Uluslararası Boyutlarıyla Afet Müdahale Hukuku ve 6 Şubat Depremleri
Yıl 2023,
, 233 - 247, 29.12.2023
Sezai Çağlayan
,
Zeynep Pilan
Öz
6 Şubat Kahramanmaraş depremleri, afetlerin yıkıcılığını acı bir şekilde tekrar hatırlattı. Buna karşın, yerleşik bir afet müdahale rejimi ise tam anlamıyla oluşturulabilmiş değildir. Afet müdahale adına var olan uluslararası kurallar IDRL İlkeleri ile ILC Taslak Maddeleri’nden, ulusal kurallar ise farklı konularda çıkartılmış iç hukuk normlarından ibarettir. Bu çalışmanın amacı ulusal ve uluslararası boyutlarıyla afet müdahale hukukunu incelemek ve bu kapsamdaki düzenlemelerin 6 Şubat Depremleri’ne müdahaledeki etkinliğini değerlendirmektir. Yapılan değerlendirmede, uluslararası afet müdahale hukukunun soft law niteliğe sahip olduğu; ulusal ve uluslararası afet müdahale hukukunda uluslararası yardımların idamesi noktasında benzerlikler olsa da ulusal müktesebatın oluşumunda uluslararası afet müdahale düzenlemelerinin dikkate alınmadığı; 6 Şubat Depremleri’ne müdahalenin ise iki hukuk sisteminin sahip olduğu sınırlı etkileşime koşut gerçekleştiği sonucuna varılmıştır.
Kaynakça
- ABD Ankara Büyükelçiliği Türkiye, 2023. ABD’nin Türkiye ve Suriye’de Yürütülen Deprem Sonrası Acil Yardım Çalışmalarına Verdiği Destek, ABD Ankara Büyükelçiliği ve Türkiye’deki Konsolosluklar. Erişim adresi: https://tr.usembassy.gov/tr/news-events-tr/turkiyede-deprem-2023/.
- AFAD, 2012. Ulusal Deprem Stratejisi Eylem Plani 2012-2023, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/2403/files/udsep_1402013_kitap.pdf
- AFAD, 2014. Turkiye Afet Müdahale Planı, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/TAMP.pdf
- AFAD, 2023. Kahramanmaraş-Pazarcık’ta Meydana Gelen Deprem Hk. Basın Bülteni–4 Ankara, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kahramanmaras-pazarcikta-meydana-gelen-deprem-hk-basin-bulteni4.
- Albayrak G., 2020. Afetten Etkilenen Devletin İnsani Yardımlara Keyfi Olarak Riza Gostermemesi Sorunu: Uluslararası Hukuk Acisindan Myanmar Nargiz Kasirgasi Ornegi, Turkiye Barolar Birligi Dergisi, (146), 55-76.
- Aral M., Tunc G., 2021. Turkiye’de Deprem Performansina Dayali Kimlik Bilgilerinin Olusturulmasina Yonelik Calisma ve Oneriler, Afet ve Risk Dergisi, 4(1), 20-41.
- Bakošová L., 2022. ‘International Law in Disaster Scenarios–Applicable Rules and Principles’, written by Flavia Zorzi Giustiniani. Yearbook of International Disaster Law Online, 3(1), 643-649.
- Caglayan S., 2022. Pandemics That Generate a New Grotian Moment in International Law, Public and Private International Law Bulletin 42(2), 757-775.
- Cameron E., 2017. Natural Disasters and International Law, Peace Palace Library.
- Dışişleri Bakanlığı, 2023a. Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Yunanistan Dışişleri Bakanı ile ilgili yaptığı konuşma, 12 Şubat 2023, Girişimci ve İnsani Dış Politika, Erişim adresi: https://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakani-sayin-mevlut-cavusoglu-nun-yunanistan-disisleri-bakani-ile-ilgili-yaptigi-konusma-12-2-2023.tr.mfa.
- Dışişleri Bakanlığı, 2023b. Visa Information For Foreigners, Enterprising and Humanitarian Foreign Policy, Erişim adresi: https://www.mfa.gov.tr/visa-information-for-foreigners.en.mfa.
- Fanaki A., 2013. Recent developments in International Disaster Response Laws: ILC’s Work and IDRL Rules in Disaster Relief. Tilburg Law Review, 18(2), 86-105.
- Fidler D.P., 2005. Disaster relief and governance after the Indian Ocean Tsunami: what role for international law?, Melbourne Journal of International Law, 6(2), 458-473.
- Fransa Ankara Büyükelçiliği Türkiye, 2023. Depremlerin ardından Fransa’nın Türkiye’ye yaptığı yardımların özeti, Türkiye'de Fransa Fransa'nın Ankara Büyükelçiliği, Erişim adresi: https://tr.ambafrance.org/Depremlerin-ardindan-Fransa-nin-Turkiye-ye-yaptigi-yardimlarin-ozeti.
- Haider H., 2013. International legal frameworks for humanitarian action: Topic guide. GSDRC, University of Birmingham.
- Hindistan Ankara Büyükelçiliği Türkiye, 2023. Hindistan'ın Ankara Büyükelçisi Paul: 200'den fazla arama kurtarma personelimiz Gaziantep'te, Embassy Activities in TR Media,
Erişim adresi: https://www.indembassyankara.gov.in/eventlistview/NTU0.
- IFRC, 2007. Introduction to the Guidelines for the Domestic Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- IFRC, 2013. Model Act for the Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance (With Commentary), International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- IFRC, 2017a. Model Emergency Decree for the Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- IFRC, 2017b. The Checklist on the Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- IFRC, 2019. Fourth Progress Report on the Implementation of The Guidelines for Domestic Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- ILC, 2016. Draft Articles on the Protection of Persons in the Event of Disasters, International Law Commission.
- IOM Türkiye, 2023. In-Kind Donations to IOM Earthquake Response in Türkiye and Northwest Syria Reach USD 10 million, IOM UN Migration Türkiye, Erişim adresi: https://turkiye.iom.int/news/kind-donations-iom-earthquake-response-turkiye-and-northwest-syria-reach-usd-10-million.
- İçişleri Bakanlığı, 2023. 6 Şubat 2023 tarihli Depreme Yönelik Faaliyet Gösteren Yabancı STK'ların Faaliyet Sürelerinin Uzatılması, T.C. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü, Erişim adresi: https://www.siviltoplum.gov.tr/samsun/6-subat-2023-tarihli-depreme-yonelik-faaliyet-gosteren-yabanci-stklarin-faaliyet-surelerinin-uzatilmasi.
- İletişim Başkanlığı, 2023. Türk Kızılay, 6 Şubat’tan bu yana deprem bölgesinde 170 milyon öğün yemek dağıttı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/turk-kizilay-6-subattan-bu-yana-deprem-bolgesinde-170-milyon-ogun-yemek-dagitti#:~:text=T%C3%BCrk%20K%C4%B1z%C4%B1lay%2C%20Kahramanmara%C5%9F%20merkezli%206,373%20yemek%20%C3%BCretim%20alan%C4%B1%20kurdu.
- Kara P.O., Gunay E.C., 2013. Cernobil Kazasi ve Etkileri, Mersin Universitesi Tip Fakultesi Lokman Hekim Tip Tarihi ve Folklorik Tip Dergisi 3(2), 32-36.
- Kızılay, 2023. PAZARCIK/ELBİSTAN DEPREMİ Neler Yaptık/Yapıyoruz? 7 Şubat 2023, Erişim adresi: https://www.kizilay.org.tr/deprem2023/twitter-07-02.html.
- OCHA, 2023. Acil Yardim Cagrisi Turkiye, United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs.
- Polonya Cumhuriyeti, 2023. Türkiye için yardım, Türkiye’de Polonya, Polonya Cumhuriyeti web sitesi, Erişim adresi: https://www.gov.pl/web/turkiye/trkiye-iin-yardm.
- Reina M.A., 2022. The Applicability of International Disaster Relief Law to Situations of Public Health Emergency: An Examination of the IFRC Model Emergency Decree for the Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance (2017), Institute for International Law of Peace and Armed Conflict Working Papers 12(3), 1-54.
- Sahin A.U., 2020. Afet Yonetimi ve Planlamasi Perspektifinden Turkiye Afet Mudahale Planinin Degerlendirilmesi, Resillience, 4(1), 129-158.
- SBB, 2023. Kahramanmaras ve Hatay Depremleri Raporu, Turkiye Cumhuriyeti Strateji ve Butce Baskanligi.
- Shaw M.N., 2017. International law, Cambridge university press, Cambridge, UK.
- Teyssier S., 2023. International Disaster Law at the Domestic Level: Honduras. Yearbook of International Disaster Law Online, 4(1), 582-593.
- UNGA, 2023. The last 60 years: Achievements in DRR by the UN General Assembly, DRR and UNDRR’s History, UNDRR United Nations Office for Disaster Risk Reduction, Erişim Adresi: http://www.undrr.org/our-work/history.
- UNICEF, 2023. İnsani Durum Raporları (6 Şubat 2023 Depremleri), United Nations International Children's Emergency Found Turkiye.
- World Bank, 2023. Global Rapid Post-Disaster Damage Estimation (GRADE) Report: February 6, 2023 Kahramanmaraş Earthquakes - Turkiye Report, The World Bank.
- Yamashita H., 2007. Reading “Threats to International Peace and Security,” 1946–2005, Diplomacy and Statecraft 18(3), 551-572.
Disaster Response Law with National and International Dimensions and February 6 Earthquakes
Yıl 2023,
, 233 - 247, 29.12.2023
Sezai Çağlayan
,
Zeynep Pilan
Öz
The February 6 Kahramanmaraş earthquakes were painful reminders of the destructiveness of disasters. An established disaster response regime has not, however, been fully provided. Existing international rules for disaster response include IDRL Principles and ILC Draft Articles; national rules, on the other hand, consist of domestic legal norms issued on different subjects. This study aims to examine the disaster response law with its national and international dimensions and evaluate the effectiveness of the regulations prescribed by the said branches of law in response to the 6 February Earthquakes. According to the evaluation, international disaster response law has soft law characteristics; although there are similarities in the maintenance of international aid in national and international disaster response law, international disaster response regulations were not taken into account in the formation of the national acquis; it was also concluded that the intervention to the 6 February Earthquakes took place in parallel with the limited interaction of the two legal systems.
Kaynakça
- ABD Ankara Büyükelçiliği Türkiye, 2023. ABD’nin Türkiye ve Suriye’de Yürütülen Deprem Sonrası Acil Yardım Çalışmalarına Verdiği Destek, ABD Ankara Büyükelçiliği ve Türkiye’deki Konsolosluklar. Erişim adresi: https://tr.usembassy.gov/tr/news-events-tr/turkiyede-deprem-2023/.
- AFAD, 2012. Ulusal Deprem Stratejisi Eylem Plani 2012-2023, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/2403/files/udsep_1402013_kitap.pdf
- AFAD, 2014. Turkiye Afet Müdahale Planı, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/TAMP.pdf
- AFAD, 2023. Kahramanmaraş-Pazarcık’ta Meydana Gelen Deprem Hk. Basın Bülteni–4 Ankara, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kahramanmaras-pazarcikta-meydana-gelen-deprem-hk-basin-bulteni4.
- Albayrak G., 2020. Afetten Etkilenen Devletin İnsani Yardımlara Keyfi Olarak Riza Gostermemesi Sorunu: Uluslararası Hukuk Acisindan Myanmar Nargiz Kasirgasi Ornegi, Turkiye Barolar Birligi Dergisi, (146), 55-76.
- Aral M., Tunc G., 2021. Turkiye’de Deprem Performansina Dayali Kimlik Bilgilerinin Olusturulmasina Yonelik Calisma ve Oneriler, Afet ve Risk Dergisi, 4(1), 20-41.
- Bakošová L., 2022. ‘International Law in Disaster Scenarios–Applicable Rules and Principles’, written by Flavia Zorzi Giustiniani. Yearbook of International Disaster Law Online, 3(1), 643-649.
- Caglayan S., 2022. Pandemics That Generate a New Grotian Moment in International Law, Public and Private International Law Bulletin 42(2), 757-775.
- Cameron E., 2017. Natural Disasters and International Law, Peace Palace Library.
- Dışişleri Bakanlığı, 2023a. Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Yunanistan Dışişleri Bakanı ile ilgili yaptığı konuşma, 12 Şubat 2023, Girişimci ve İnsani Dış Politika, Erişim adresi: https://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakani-sayin-mevlut-cavusoglu-nun-yunanistan-disisleri-bakani-ile-ilgili-yaptigi-konusma-12-2-2023.tr.mfa.
- Dışişleri Bakanlığı, 2023b. Visa Information For Foreigners, Enterprising and Humanitarian Foreign Policy, Erişim adresi: https://www.mfa.gov.tr/visa-information-for-foreigners.en.mfa.
- Fanaki A., 2013. Recent developments in International Disaster Response Laws: ILC’s Work and IDRL Rules in Disaster Relief. Tilburg Law Review, 18(2), 86-105.
- Fidler D.P., 2005. Disaster relief and governance after the Indian Ocean Tsunami: what role for international law?, Melbourne Journal of International Law, 6(2), 458-473.
- Fransa Ankara Büyükelçiliği Türkiye, 2023. Depremlerin ardından Fransa’nın Türkiye’ye yaptığı yardımların özeti, Türkiye'de Fransa Fransa'nın Ankara Büyükelçiliği, Erişim adresi: https://tr.ambafrance.org/Depremlerin-ardindan-Fransa-nin-Turkiye-ye-yaptigi-yardimlarin-ozeti.
- Haider H., 2013. International legal frameworks for humanitarian action: Topic guide. GSDRC, University of Birmingham.
- Hindistan Ankara Büyükelçiliği Türkiye, 2023. Hindistan'ın Ankara Büyükelçisi Paul: 200'den fazla arama kurtarma personelimiz Gaziantep'te, Embassy Activities in TR Media,
Erişim adresi: https://www.indembassyankara.gov.in/eventlistview/NTU0.
- IFRC, 2007. Introduction to the Guidelines for the Domestic Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- IFRC, 2013. Model Act for the Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance (With Commentary), International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- IFRC, 2017a. Model Emergency Decree for the Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- IFRC, 2017b. The Checklist on the Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- IFRC, 2019. Fourth Progress Report on the Implementation of The Guidelines for Domestic Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
- ILC, 2016. Draft Articles on the Protection of Persons in the Event of Disasters, International Law Commission.
- IOM Türkiye, 2023. In-Kind Donations to IOM Earthquake Response in Türkiye and Northwest Syria Reach USD 10 million, IOM UN Migration Türkiye, Erişim adresi: https://turkiye.iom.int/news/kind-donations-iom-earthquake-response-turkiye-and-northwest-syria-reach-usd-10-million.
- İçişleri Bakanlığı, 2023. 6 Şubat 2023 tarihli Depreme Yönelik Faaliyet Gösteren Yabancı STK'ların Faaliyet Sürelerinin Uzatılması, T.C. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü, Erişim adresi: https://www.siviltoplum.gov.tr/samsun/6-subat-2023-tarihli-depreme-yonelik-faaliyet-gosteren-yabanci-stklarin-faaliyet-surelerinin-uzatilmasi.
- İletişim Başkanlığı, 2023. Türk Kızılay, 6 Şubat’tan bu yana deprem bölgesinde 170 milyon öğün yemek dağıttı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/turk-kizilay-6-subattan-bu-yana-deprem-bolgesinde-170-milyon-ogun-yemek-dagitti#:~:text=T%C3%BCrk%20K%C4%B1z%C4%B1lay%2C%20Kahramanmara%C5%9F%20merkezli%206,373%20yemek%20%C3%BCretim%20alan%C4%B1%20kurdu.
- Kara P.O., Gunay E.C., 2013. Cernobil Kazasi ve Etkileri, Mersin Universitesi Tip Fakultesi Lokman Hekim Tip Tarihi ve Folklorik Tip Dergisi 3(2), 32-36.
- Kızılay, 2023. PAZARCIK/ELBİSTAN DEPREMİ Neler Yaptık/Yapıyoruz? 7 Şubat 2023, Erişim adresi: https://www.kizilay.org.tr/deprem2023/twitter-07-02.html.
- OCHA, 2023. Acil Yardim Cagrisi Turkiye, United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs.
- Polonya Cumhuriyeti, 2023. Türkiye için yardım, Türkiye’de Polonya, Polonya Cumhuriyeti web sitesi, Erişim adresi: https://www.gov.pl/web/turkiye/trkiye-iin-yardm.
- Reina M.A., 2022. The Applicability of International Disaster Relief Law to Situations of Public Health Emergency: An Examination of the IFRC Model Emergency Decree for the Facilitation and Regulation of International Disaster Relief and Initial Recovery Assistance (2017), Institute for International Law of Peace and Armed Conflict Working Papers 12(3), 1-54.
- Sahin A.U., 2020. Afet Yonetimi ve Planlamasi Perspektifinden Turkiye Afet Mudahale Planinin Degerlendirilmesi, Resillience, 4(1), 129-158.
- SBB, 2023. Kahramanmaras ve Hatay Depremleri Raporu, Turkiye Cumhuriyeti Strateji ve Butce Baskanligi.
- Shaw M.N., 2017. International law, Cambridge university press, Cambridge, UK.
- Teyssier S., 2023. International Disaster Law at the Domestic Level: Honduras. Yearbook of International Disaster Law Online, 4(1), 582-593.
- UNGA, 2023. The last 60 years: Achievements in DRR by the UN General Assembly, DRR and UNDRR’s History, UNDRR United Nations Office for Disaster Risk Reduction, Erişim Adresi: http://www.undrr.org/our-work/history.
- UNICEF, 2023. İnsani Durum Raporları (6 Şubat 2023 Depremleri), United Nations International Children's Emergency Found Turkiye.
- World Bank, 2023. Global Rapid Post-Disaster Damage Estimation (GRADE) Report: February 6, 2023 Kahramanmaraş Earthquakes - Turkiye Report, The World Bank.
- Yamashita H., 2007. Reading “Threats to International Peace and Security,” 1946–2005, Diplomacy and Statecraft 18(3), 551-572.