Afet İskân Alanlarının Mekânsal Uygunluklarının ve Kapasitelerinin Değerlendirilmesi-Kırklareli Örneği

Yıl 2024, , 251 - 270, 30.06.2024

Azem Kuru , Mete Korhan Özkök , Ayşe Özyetgin Altun , Büşra Begen

https://doi.org/10.46464/tdad.1457433

Öz

Bu çalışmada planlanan afet iskân alanlarının yer seçim ve kapasite değerlendirmeleri Kırklareli ili örneğinde gerçekleştirilmiştir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Kırklareli ili için hazırlanmış Çevre düzeni planında önerilen 21 adet afet iskân alanının mekânsal uygunluk durumu kullanıcı konforu, ikincil afetlerden etkilenme, ekonomik maliyetler ve ekolojik hassasiyet başlıklarında belirlenen toplam 27 kriter dikkate alınarak tartışılmıştır. Kapasite uygunlukları hem mevcut yerleşme nüfusları hem de projeksiyon yıl nüfusları bazında irdelenmiştir. Buna göre 21 adet iskân alanından 18 adedinin mekânsal uygunluk durumunun seçili kriterler bağlamında yeterlilik taşımadığı tespit edilmiştir. Planda belirlenen alanların kişi başı 45 m2 standardını sağlamadığı, projeksiyon yıl için ise kişi başı 15 m2 ile bu değerin çok altında kaldığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarının Kırklareli ve diğer bölgeler için afet sonrası barınma alanlarının belirlenmesinde yönlendirici olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geçici barınma alanı planlaması, Mekânsal uygunluk, Kapasite değerlendirmesi, Afete hazırlık, Kırklareli

Teşekkür

Bu çalışma Kırklareli Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ile Kırklareli Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü ortaklığında yürütülen “Kırklareli İli Afet İskân Sahalarının Yer Seçimine Yönelik Araştırma Projesi” kapsamında geliştirilmiştir. Bu çalışmanın gerçekleşmesinde farklı kurum ve kuruluşlardan veri temininin sağlanması konusunda yardımlarını esirgemeyen, aynı zamanda gerçekleştirilen odak grup görüşmelerinde ilgili kurum ve kuruluşlardan yetkililerin bir araya gelmesinde destekleri bulunan Kırklareli Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne teşekkür ederiz.

Evaluation of Site Suitability and Capacity of Temporary Housing Areas - Kirklareli Example

Öz

The study analyzed the site selection suitability and capacity of temporary housing areas (THAs) in Kırklareli province. Firstly, 21 THAs were evaluated based on 27 site selection suitability criteria, including user comfort, exposure to secondary disasters, economic costs, and ecological sensitivity. Secondly, capacity suitability was analyzed in the context of existing populations and projection year populations. As a result, it was determined that 18 out of 21 THAs did not fulfill the adequate spatial suitability requirements. As a result of the capacity assessments, it was determined that the areas identified do not meet the 45 m2 per capita standard specified in the literature, and it is much below this value with approximately 15 m2 per capita for the projection year.

Anahtar Kelimeler

Temporary housing areas, Site suitability, Capacity assessment, Disaster preparedness, Kirklareli

Kaynakça

• AFAD, 2015. Geçici Barınma Merkezlerinin Kurulması, Yönetimi ve İşletilmesi Hakkında Yönerge, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/yonerge.
• AFAD, 2018. Türkiye Deprem Tehlike Haritası, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara. Erişim adresi: http://tdth.afad.gov.tr/TDTH.
• AFAD, 2022. TAMP Türkiye Afet Müdahale Planı, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/TAMP.pdf.
• Amini Hosseini K., Asadzadeh Tarebari S., Mirhakimi S.A., 2022. A new index-based model for site selection of emergency shelters after an earthquake for Iran. International Journal of Disaster Risk Reduction, 77.
• Baharmand H., Comes T., 2015. A Framework for Shelter Location Decisions by Ant Colony Optimization. International Conference on Information Systems for Crisis Response and Management, Norway.
• Balamir M., 2018. Afetler, Risk Yönetimi ve Sakınım Planlaması Açıklamalı Kavram ve Terimler Dizini, TMMOB Şehir Plancıları Odası, Ankara.
• Chatfield C., 1978. The Holt-Winters Forecasting Procedure. Journal of the Royal Statistical Society: Series C (Applied Statistics), 27(3), 264-279.
• Chatfield C., Yar M., 1988. Holt-Winters Forecasting: Some Practical Issues. Journal of the Royal Statistical Society Series D: The Statistician, 37(2), 129-140.
• Çınar A.K., Akgün Y., Maral H., 2018. Afet Sonrası Acil Toplanma ve Geçici Barınma Alanlarının Planlanmasındaki Faktörlerin İncelenmesi: İzmir-Karşıyaka Örneği. Planlama, 28(2), 179-200.
• Climate Data, 2024. Climate Data for Cities Worldwide. Erişim adresi: https://en.climate-data.org/.
• ÇŞB, 2012. 1/25000 Ölçekli Kırklareli Çevre Düzeni Plan Raporu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı.
• Dayanır H., Çınar A.K., Akgün Y., Çorumluoğlu Ö., 2022. Delphi Yöntemi Kullanarak Afet Sonrası Geçici Barınma Alanı Seçimi ve Planlaması Ölçütlerinin Belirlenmesi: İzmir/Seferihisar Örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 8(1), 87-102.
• Ersöz N.Ş., Güner P., Akbaş A., Güngör B., 2022. Comparative Performance Analysis of ARIMA, Prophet and Holt-Winters Forecasting Methods on European Covid-19 Data. International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry, 6(3), 556-565.
• Fattore M., 2022. Holt Winters Methods, Università degli Studi di Milano-Bicocca.
• Félix D., Monteiro D., Branco J.M., 2015. The role of temporary accommodation buildings for post-disaster housing reconstruction. Journal of Housing and the Built Environment, 30, 683–699.
• HASUDER, 2023. Afetlerde Geçici Barınma Yer Seçimi, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği.
• Kadıoğlu M., 2011. Afet Yönetimi Beklenilmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek, Marmara Belediyeler Birliği, İstanbul.
• Kılcı F., Kara B.Y., Bozkaya B., 2015. Locating temporary shelter areas after an earthquake: A case for Turkey. European Journal of Operational Research, 243(1), 323-332.
• Kırklareli Valiliği, 2021. İRAP İl Risk Azaltma Planı (Kırklareli), T.C. Kırklareli Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Erişim Adresi: https://kirklareli.afad.gov.tr/kurumlar/kirklareli.afad/Duyurular/Irap/KIRKLARELI-IRAP.pdf.
• McKenzie E.,1976. A Comparison of Some Standard Seasonal Forecasting Systems. Journal of the Royal Statistical Society Series D: The Statistician, 25(1), 3-14.
• Özyetgin Altun A., 2017. Afet Riski Yönetimi Kapsamında Kent Planlama; İstanbul Planları Ve Uygulamalar. Yayınlanmamış doktora tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sadidi J., Saeedi R., Torahi A., Parviz Zeaiean F., 2014. Determining the Optimal Algorithm to Locate the Best Place for Earthquake Refugee Camps: A Case Study for Tehran, Iran. Positioning, 5, 97-106.
• Soltani A., Ardalan A., Boloorani A.D., Haghdoost A., Hosseinzadeh-Attar M.J., 2014. Site Selection Criteria for Sheltering after Earthquakes: A Systematic Review. PLOS Currents Disasters.
• Sukhwani V., Napitupulu H., Jingnan D., Yamaji M., Shaw R., 2021. Enhancing cultural adequacy in post-disaster temporary housing. Progress in Disaster Science, 11.
• TMMOB, 2023. Geçici Barınma Alanlarına İlişkin Standartlar, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği.
• TMMOB-ŞPO, 2023. Geçici Barınma Alanları Rehberi, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği-Şehir Plancıları Odası.
• TTB, 2023. Afet Sonrası Geçici Barınma Alanları Tasarımı. Türk Tabipler Birliği.
• TÜİK, 2023. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Türkiye İstatistik Kurumu.
• UNISDR, 2009. Terminology on Disaster Risk Education, United Nations International Strategy for Disaster Reduction Erişim adresi: https://www.unisdr.org/we/inform/terminology.
• USDA-Forest Service, 2024. Wind Ninja, Missoula Fire Sciences Laboratory, U.S. Department of Agriculture-Forest Service (USDA-Forest Service), Erişim adresi: https://www.firelab.org/project/windninja.
• USGS, 2024. Earth Explorer, USGS, Erişim adresi: https://earthexplorer.usgs.gov/.
• Vural Arslan T., Gülay M., 2023. Afet Sonrası Geçici Barınma Alanları Tasarımı. Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği.
• Zayat W., Sennaroglu B., 2020. Performance Comparison of Holt-Winters and SARIMA Models for Tourism Forecasting in Turkey. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 21(2), 63-77.