Cürufun Kristal Viole, Kobalt (II) Nitrat ve Krom (III) Nitrat Moleküllerinin Sulu Çözeltilerinden Uzaklaştırılması İçin Adsorpsiyon Özelliğinin Araştırılması

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: Özel Sayı, 126 - 134, 23.10.2020

Orhan Ünal , Edip Bayram , Çağdaş Kızıl , Aytül Ünal , Muhammet Veysel Antep , Buse Bayram

https://doi.org/10.46810/tdfd.711724

Öz

Antalya ETİ Ferrokrom İşletmesi’nden yan ürün olarak ortaya çıkan ve atıl durumdaki endüstriyel atık olan cürufun Kristal Viole, Kobalt (II) Nitrat ve Krom (III) Nitrat moleküllerinin sulu çözeltilerinden uzaklaştırılması için adsorpsiyon özelliği araştırılmıştır.
Cüruf örnekleri çelik eleklerde elenmiş ve 1-0,5 mm ve 0,5-0,3 mm elekten geçen cüruflar deneme için seçilmiştir. Cüruf örneklerinin yapısı mikroskopta incelenmiş ve fotoğraflanmıştır. Cüruf örneklerinin yüzey karakterizasyonu Çok Noktalı BET Analizi+Mikro Gözenek Boyutu Analizi ile tespit edilmiştir. Cüruf örneklerinin kendilerinde ve bunların pH okuması için hazırlanan 1. ve 2. yıkama sularında Ni, Cr ve Fe analizleri ve pH ölçümleri yapılmıştır.
Mikroskop görüntülerinde cüruf örneklerinin yüzeylerinin gözenekli yapıda olduğu görülmüştür. Gözenek boyutunun yüzey alan değerine göre dağılım eğrileri incelendiğinde, her iki örneğin de toplam yüzey alanının büyük bir çoğunluğunun gözenek boyutu 8-25 Å aralığında olduğu bulunmuştur. Cürufde Ni, Cr ve Fe miktarları çok yüksek çıkmış, yıkama sularında ise cürufa oranla oldukça düşük bulunmuştur. 1. Yıkama ve 2. Yıkama sularında yüksek pH değerleri saptanmıştır. Cüruf örneklerinin yüzeyinde boyaları adsorplayan bölgelerin dağılımının heterojen olduğu ve BB-3, Cr3+ ile Co2+ ile cüruf yüzeyi arasındaki adsorpsiyon prosesi zayıf fiziksel etkileşimler (London kuvvetleri, dipol-dipol vs) yoluyla değil, çok daha kuvvetli olan kimyasal bağ (Kovalent veya iyonik) oluşumu yoluyla olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Cüruf, Adsorbent, Organik Boya, İnorganik Boya

Kaynakça

• [1]. Bilge N, Gürkan E. Kimya Sözlüğü, Çağlayan Basımevi.758 syf, 1975
• [2]. Gürkan E, Çoruh S. Tekstil Atıksularının Arıtılmasında Atık Döküm Kumlarının Kullanımı, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, (ISSN: 2147-0626) 2012; 1(4), 531-544.
• [3]. Yılmaz A, Sütaş İ. Ferrokrom Cürufunun Yol Temel Malzemesi Olarak Kullanımı. İMO Teknik Dergisi, 2008; 4455-4470, Yazı 294.
• [4]. Yılmaz A. Antalya Ferrokrom İşletmesinin Elektrik-Ark Fırını Cüruflarının ve Baca Tozu Atıklarının Asfalt Betonunda Kullanılabilirliğinin Araştırılması, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 2002.
• [5]. Yıldırım M M, Varol A. Metalurjik Katı Artıklardan Yararlanabilme Olanakları, Metalürji Dergisi, 1987; Sayı 49, 12-15.
• [6]. Yılmaz A. Yol Üstyapısında Kullanılan Cüruf Atıklarının Çevresel Etkilerinin İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2017; 8(2): 123-134.
• [7]. Yazıcıoğlu S, Arıcı E, Gönen T. Elazığ Ferrokrom Cürufunun Betondaki Karbonatlaşmaya Etkisi, 5. Ulusal Beton Kongresi Betonun Dayanıklılığı (Durabilite), İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, 2003.
• [8]. Yazıcıoğlu S, Gönen T, Çobanoğlu Ö C. Elazığ Ferrokrom Cürufunun Betonun Basınç Dayanımı ve Çarpma Enerjisi Üzerine Etkisi, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühündislik Bilimleri Dergisi, 2005; (4), 681-685.
• [9]. Vapur H, Top S, Teymen A, Türkmenoğlu M. Elazığ Ferrokrom Tesisi Cüruflarının Agrega Özelliklerinin Araştırılması, Çukurova Üniversitesi. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2013; 28(1), ss.77-88.
• [10]. Ekinci C E, Erşimşek M. Enjeksiyon Yöntemiyle Üretilen Granüle Yapılı Ferrokrom Cürufu Katkılı Betonların Fiziksel Özelliklerinin Araştırılması, ISSN:1306-3111 e-Journal of New World Sciences Academy, 2006; 1(3) Article No: A0007.
• [11]. Can Ö. Ferrokrom Cürufunun Kerpicin Mühendislik Özelliklerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Teknik-Online Dergi 2008; Cilt 7, Sayı:2.
• [12]. Bayer Z, Atay B, Ay N, Çakı M. Ferrokrom Uçucu Külünün Duvar Karosu Sırındaki Renk Etkileri, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, 2009; Özel Sayı, 89-94.
• [13]. Sarıhan E, Avşar D, Göksu M Z L, Polat S, Çevik C, Çevik F, Özütok M, Fındık Ö, Dural M, Piner M P, Keskinkan O. İskenderun Demir Çelik Fabrikasından Çıkan Cürufun Yapısı, Çözünürlüğü ve Denizel Ortama Olası Etkileri, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 2006; Cilt 23, Ek (1/1): 127-134 Su Ür. Tem. Bil./ Hydrobiology.
• [14]. Ataman N. Endüstriyel Atıkların Yüzey Hazırlama İşlemlerinde Aşındırıcı Olarak Kullanılması, Mehmet Kemal Dedeman Araştırma ve Geliştirme Proje Yarışması, Madencilik Sektörü İkincilik Ödülü. 2006.
• [15]. Dağlı S, Akça L. Yapay Sulak Alan Sisteminde Fosfor Giderimine Ortam Malzemesinin Etkisi, İTÜ Dergisi/e mühendislik2007; Cilt:17, Sayı:1, 51-59.
• [16]. Korkusuz E A, Beklioğlu M, Demirer G N. ODTÜ’deki Düşey Akışlı Yüzey altı Pilot-Ölçekli Ekilmiş Sulak alanların Fosfor Arıtım Kapasitesi, V. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi.TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Ankara 2003.
• [17]. Bayram E. Atık Sularda Bulunabilen Bazı Organik Bileşiklerin Aktif Karbon Kumaş Elektrotu Kullanarak Sulu Çözeltilerden Elektrosorpsiyon Yolu İle Uzaklaştırılmasının İncelenmesi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2011.
• [18]. Bayram E, Ayrancı E. Electrochemically Enhanced Removal of Polycyclic Aromatic Basic Dyes From Dilute Aqueous Solutions by Activated Carbon Cloth Electrodes, Environmental Science and Technology, 2010; 44: 6331-6336.
• [19]. Bayram E, Ayrancı E. Investigation of Changes in Properties of Activated Carbon Cloth upon Polarization and Electrosorption of Basic Blue-7. Carbon, 2010; 48: 1718-1730.