Amasya Yöresinde Yetişen Yerel Elma Genotiplerinde Fiziko-Kimyasal Özelliklerin Tespiti

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 103 - 108, 25.06.2021

Zeliha Selcen Özmen , Çetin Çekiç

https://doi.org/10.46810/tdfd.824443

Öz

Bu araştırma, Amasya merkez ve ilçelerinde yetişen yerel elma genotiplerinin pomolojik özelliklerini belirlemek amacıyla 2015-2016 yıllarında yürütülmüştür. Survey çalışmaları sonucunda tespit edilen 24 yerel elma genoptipi incelenmiştir. İncelenen yerel elma genotiplerinde meyve ağırlığı 26,59-273,75 g, meyve eni 37,45-85,77 mm ve meyve boyu 38,18-76,78 mm, meyve eti sertliğinin 14,48-29,00 libre arasında olduğu gözlemlenmiştir. Suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) miktarı % 9,2-19,7; pH 4,0-5,2 ve titre edilebilir asit miktarı (malik asit cinsinden) %0,21-1,40 olarak belirlenmiştir. Meyve kabuk rengine ait veriler ise L*, a* ve b* cinsinden kaydedilmiş olup L* değeri 42,31-79,9; a* değeri -21,91-27,47 ve b* değeri 20,79-45,22 arasında bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Amasya, Pomoloji, Yerel elma

Kaynakça

• [1] Vavilov NI . The origin, variation, immunity, breeding of cultivated plant. Chron. Bot., 1951;13:1-364.
• [2] Kaşka N. Türkiye’de elma yetiştiriciliğinin önemi, sorunları ve çözüm yolları. 1.Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, 2-5 Eylül 1997, s. 1-12, Yalova.
• [3] Özbek S. Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Döken Meyve Türleri). Ankara Üniversitesi Basımevi, 1978, No. 128, 485 s.
• [4] Güleryüz, M. Erzincan’da Yetiştirilen Bazı Önemli Elma ve Armut Çeşitlerinin Pomolojileri ile Döllenme Biyolojileri Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakaültesi Yayınları 1977; 229.
• [5] Özbek, S. Genel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Yayınları No, 111, Adana,1977. 386s.
• [6] Bayramoğlu Z, Çelik Y ve Oğuz C. Konya İlinde Elma Üretiminin Mevcut Durumu ve Gelişme Olanakları. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2009; 2 (1),11-15.
• [7] Şehirali S, Özgen M, Karagöz A, Sürek M, Adak S, Güvenç İ, ve ark. Bitki genetik kaynaklarının korunma ve kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi, Cilt 1 Kozan Ofset, 2005; s. 253- 273.
• [8] Kaya T. Van Merkez, Edremit ve Gevaş İlçeleri Elma Genetik Kaynaklarının Fenolojik, Morfolojik, Pomolojik ve Moleküler Tanımlanması. (Doktora Tezi) Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van 2008.
• [9] Gürel HB. Ordu Merkez İlçede Yetişen Elma (Malus communis L.) Tiplerinden Fenolojik, Pomolojik ve Morfolojik Özellikleri. (Yüksek Lisans Tezi) Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu, 2010.
• [10] Bostan SZ ve Acar Ş. Ünye (Ordu) ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2009; 2 (2),15-24.
• [11] Özkan Y ve Celep C. Tokat ilinde yetiştirilen yerel elma çeşitlerinin pomolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1995; 12/1: 8-14.
• [12] Edizer Y ve Bekar T. Tokat Merkez ilçede yetiştirilen bazı yerel elma (Malus communis L.) çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2007; 24(1): 1-8.
• [13] Kırkaya H, Balta MF ve Kaya T. Perşembe (Ordu/Türkiye) yöresinde yetiştirilen elma genotiplerinin pomolojik, morfolojik ve fenolojik özellikleri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2014; 4(3): 15-20.
• [14] Açık F. Gürgentepe (Ordu) İlçesinde Yetiştirilen Yerel Elma Çeşitlerinin Meyve ve Ağaç Özellikleri. (Yüksek Lisans Tezi), Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Ordu, 2015.
• [15] Uzun S, Balta MF, Kaya T ve Karakaya O. Çamaş (Ordu) yöresinde yetişen yerel elma genotiplerinin fenolojik ve pomolojik özellikleri. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1, 2016; s. 653-657 Çanakkale.
• [16] Balta MF, Kaya T, Kırkaya H ve Karakaya O. Kumru (Ordu) yöresinde yetiştirilen mahalli elma genotiplerinin fenolojik, morfolojik ve pomolojik özellikleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2016; 32 (1): 47-56.
• [17] Özmen ZS, Çekiç Ç. Tokat Yöresinde Yetişen Yerel Elma Genotiplerinde Pomolojik Özelliklerin Tespiti. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2018; 35 (Ek Sayı), 102-107.
• [18] Şenyurt M, Kalkışım Ö, Karadeniz T. Gümüşhane Yöresinde Yetiştirilen Bazı Standart ve Mahalli Elma (Malus Communis L.) Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri. Akademik Ziraat Dergisi 2015; 4(2),59-64.
• [19] Dousti S. Braeburn, Fuji, Gala, Granny Smith, Jonagold ve Top Red Elma Çeşitlerinde M9 Anacı Üzerindeki Genç Ağaçların Verim ve Bazı Meyve Özelliklerinin Yaz Ayları Düşük Nemli Karasal İklim Koşullarında İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara, 2016.
• [20] Karakaya O, Balta MF, Kaya T, Uzun S. Yağlıdere (Giresun) Elmaları, Fenolojik ve Pomolojik Özellikler. Bahçe Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi Özel Sayı, VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri, Cilt I, Meyvecilik, 2016; s.925 -929
• [21] Daler S, Aşkın MA, Karakurt Y. Bazı birbirine benzer elma (Malus domestica L.) genotiplerinde pomolojik ve moleküler yöntemlerle genetik akrabalık derecelerinin tespiti. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2016; 21(2), 444-452.
• [22] Coşkun S ve Aşkın MA. Bazı yerli elma çeşitlerinin pomolojik ve biyokimyasal özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2016; 11 (1):120-131.
• [23] Güneş A. Gülnar Yöresinde Yetiştirilen Elma Genotiplerininin Morfolojik, Fenolojik, Pomolojik ve Moleküler Tanımlanması. (Yüksek Lisans Tezi), Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tekirdağ, 2017.