Rekabet Stratejilerinin Değerlendirilmesi: Bakü'deki Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 74 - 83, 19.04.2016

Gülnar Mirzayeva , Oğuz Türkay

Öz

Küreselleşmenin etkisiyle değişen iş ortamında işletmeler arasındaki rekabetin boyutu da büyümektedir. İşletmeler yoğun rekabetle mücadele etmek ve ayakta kalmak için rekabet stratejilerine ihtiyaç duymaktadırlar. Bu araştırmada Porter'in rekabet stratejileri açıklanmaya çalışılmıştır. Rekabet stratejileri Maliyet Liderliği, Farklılaştırma ve Odaklanma stratejilerini kapsamaktadır. Porter'e göre maliyet liderliği ve fraklılaştırma stratejisi rekabet avantajına ulaşmak için kullanılan iki farklı yaklaşımdır. Maliyet liderliği stratejisi tüm bileşenlerdeki maliyetleri azaltarak düşük fiyat aracılığıyla rakipleri karşısında ortlamanın üzerinde getiri elde etmeyi amaçlamaktadır. Ancak farklılaştırma stratejisi  yenilikçilik, kalite ve müşteri hizmetleri gibi değerli özellikler ile karakterize edilen benzersiz ürünler sunarak rekabet avantajı oluşturmak istemektedir. Bunun  yanısıra işletmeler niş pazarlara yönelerek odaklanma stratejisini de kullanabilirler. İşletmelerin her zaman ve her yerde kullanacağı tek bir doğru strateji mevcut değildir, bu yüzden işletmelerin sahip oldukları kaynakların ve yeteneklerin farkında olarak işletmeleri için bu stratejilerden birini veya bir kaçını seçip kullanmaları gerekmektedir.                         

Bu araştırmanıın amacı, Bakü'de yerleşik olan otel işletmelerinin hangi rekabet stratejilerine önem verdiğini tespit etmek ve bu stratejileri belirleyen değişkenlerin önem düzeyini belirlemektir. Bu amaca yönelik olarak  Bakü’de faaliyet gösteren 43 otelin yönetici ve çalışanlarına anket uygulanmıştır. Yapılan test sonuçlarına göre Bakü'de yerleşik olan otellerin maliyet liderliği ve farklılaştırma stratejisine daha çok önem verdiği, aynı zamanda odaklanma stratejisinin de önemli olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanısıra otellerin coğrafi konumu ile rekabet stratejilerini belirleyen değişkenler arasında da farklılıklar ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Rekabet Stratejileri, Maliyet Liderliği Stratejisi, Farklılaştırma Stratejisi, Odaklanma Stratejisi.

Anahtar Kelimeler

Rekabet Stratejileri, Maliyet Liderliği Stratejisi, Farklılaştırma Stratejisi

Kaynakça

• Akbolat, M. Işık, O. (2012), Hastanelerde Rekabet Stratejileri Ve Performans, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1): 401-424.
• Altunışık, R. Torlak, Ö. (2012), Pazarlama Stratejileri, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Altunışık, R. Coşkun, R. Bayraktaroğlu, S. YILDIRIM, Engin. (2010), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık.
• Coşkun, S. Mesci, M. Kılınç, İ. (2013), Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlama Aracı Olarak İnovasyon Stratejileri:Kocaeli Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:13, Sayı:2, 13:101-132, e.t.30.05.2014.
• Eren, Ş. M. (2014), Jenerik Rekabet Stratejilerinin Firmaların İhracat Performansına Etkisi, Journal of Yaşar University, 9 (34) 5998-6022, e.t.30.05.2014.
• Hackett, C. M. (1996), Competitive Strategy For Providers, Health Manpower Management, Vol. 22 , Iss 6, pp. 4 - 8. e.t:02.01.2015.
• Helms, M. M. Dibrell, C. Wright, P. (1997), Competitive Strategies and Business Performance: Evidence from The Adhesives and Sealants İndustry, Management Decision, Vol. 35 Iss 9 pp. 689 - 703, e.t: 02.01.2015.
• Kamaşak, R. (2010), Jenerik Rekabet Stratejilerinin İşletme Karlılığı ve Pazar Performansına Etkisi, Yeditepe Üniversitesi,Yönetim Yıl:21, Sayı 65.
• Parnell, A. J. (2006), Generic Strategies After Two Decades: A Reconceptualization of Competitive Strategy, Management Decision, Vol. 44 Iss 8 pp. 1139 - 1154, e.t:02.01.2015.
• Porter, M. (1998a), Competitive Advantage: Creating And Sustaining Superior Performance, The Free Press, New York.
• Porter, M. (1998b), Competitive Strategy: Techniques For Analyzing İndustries And Competitors, The Free Press, New York.
• Porter, M.E. (2006), Rekabet Stratejisi Sektör ve Rakip Analizi Teknikleri, Çeviren:Gülen Ulubilgen. İstanbul:Sistem Yayıncılık.
• Porter, M. (2008), The Five Competitive Forces That Shape Strategy, Harvard Business Review.
• Powers, L.T. Hahn, W. (2004), Critical Competitive Methods, Generic Strategies, and Firm Performance, İnternational Journal Of Bank Marketing, Vol. 22, Iss 1, Pp. 43 - 64, e.t: 03.01.2015.
• Prajogo, İ. D. (2007), The Relationship Between Competitive Strategies And Product Quality, İndustrial Management & Data Systems, Vol. 107, İss 1 Pp. 69 - 83, e.t: 02.01.2015.
• Rajasekar, J. Al Raee, M. (2013),An Analysis Of The Telecommunication Industry In The Sultanate Of Oman Using Michael Porter's Competitive Strategy Model, Competitiveness Review: An International Business Journal, Cilt. 23 , Sayı 3, pp. 234 - 259, e.t: 02.01.2015.
• Singer, P. B. Bossink, A.G. Bart. Vande Putte, J.M. Herman. (2007), Corporate Real Estate And Competitive Strategy, Journal Of Corporate Real Estate, Vol. 9 Iss 1 Pp. 25 – 38.
• Tanwar, R. (2013), Porter's Generic Competitive Strategies, Journal Of Business And Management, Cilt 15, Sayı 1, Ss:11-17.
• Teti, E. Perrini, F. Tirapelle, L. (2014), Competitive Strategies and Value Creation: A Twofold Perspective Analysis, Journal Of Management Development, Vol. 33, Iss 10, pp. 949 - 976, e.t: 03.01.2015.
• Timur, Necdet, Özmen, Alparslan. (2009). Stratejik Küresel Pazarlama, Ankara: Eflatun Yayınevi.
• Yamin, Shahid, Gunesekaran, A. ve Mavondo, Felix T. (1999), Relationship Between Generic Strategies, Competitive Advantage and Organizational Performance: An Empirical Analysis, Technovation, Vol. 19, ss.507-18.
• Zuckerman, A. M. (2002), İmprove Your Competitive Strategy A Guide for The Healthcare Executiv. Chicago: Health Administration Pres.