Historical Unity of Azerbaijani and Turkish Cuisine Culture, Determining The Current Status

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 15 - 25, 20.07.2017

Aydoğan Aydoğdu , Metin Mızrak

Öz

Turkish Cuisine is one of the richest cuisines of the
world. Turks living in this vast geography, from Central Asia to the Balkans,
have a profound culture as a result of their nomadic and sedentary life styles
in the history. This cultural accumulation also manifests itself in the field
of gastronomy. Among touristic travels, gastronomic tourism is frequently
preferred by today's tourists. Our most important values in gastronomic tourism
are our local dishes. The two states have common grounds in the field of
gastronomy with the influence of cultural background in the Azerbaijan and
Turkey relations that we have defined by the belief of “two states- one
nation”. In this context, the study aims to investigate and determine common
aspects of the culinary cultures of Azerbaijan and Turkey, which are settled in
two different geographical regions. It also tries to identify the current
situation and draw interest in Gastronomy Tourism. The relevant literature has
been thoroughly reviewed in order to be able to accomplish the objectives of
the study. As a result of the research, the recipes that are common in our
culture and prepared in our special occasions were received and the recipe
changes in some dishes were determined. It is concluded that presentation of
the dishes in our common culture together with the dishes prepared with local
products will contribute to Gastronomy Tourism.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy Tourism, Azerbaijan Cuisine, Turkish Cuisine

Azerbaycan ve Türkiye Mutfak Kültürünün Tarihi Birlikteliği ve Mevcut Durumunun Belirlenmesi

Öz

Türk Mutfağı
Dünya’nın en zengin mutfaklarından biridir. Orta Asya’dan Balkanlara kadar bu
geniş coğrafyada yaşayan Türkler, hem göçebe hem de yerleşik hayat yaşamaları
sonucu derin bir kültüre sahiptirler. Bu kültürel birikim kendini gastronomi
alanında da göstermektedir. Turistik seyahatler arasında gastronomi turizmi,
günümüz turistleri açısından yoğun olarak tercih edilmektedir. Gastronomi Turizmi’nde
en önemli değerlerimiz yöresel yemeklerimizdir. İki devlet bir millet inancı
ile tanımladığımız Azerbaycan ve Türkiye ilişkilerinde kültürel geçmişimizin
etkisi ile gastronomi alanında da ortak noktalarımız mevcuttur. Anlatılanlar
bağlamında çalışmanın amacı, iki ayrı coğrafi bölgede yaşamını sürdüren
Azerbaycan ve Türkiye’nin mutfak kültürünü araştırmak ve ortak yönlerini
belirlemektir. Ayrıca günümüzdeki mevcut durumu belirlemek ve Gastronomi Turizmi
açısından ilgi oluşturabilmekte çalışmanın bir diğer amacıdır. Çalışma
amaçlarını gerçekleştirebilmek için ilgili alan yazın derinlemesine
taranmıştır. Araştırma sonucunda ortak kültürümüzde var olan önemli günlerimizde
de hazırlanan yemek tariflerine ulaşılmış, bazı yemeklerde ise yaşanan
değişiklikler saptanmıştır. Ortak kültürümüzde var olan yemeklerle beraber
yöresel ürünlerle hazırlanan yemeklerin de tanıtımı ile Gastronomi Turizmi’ne
katkı sağlanacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi Turizmi, Türk Mutfağı, Azerbaycan Mutfağı, Türk Mutfağı

Kaynakça

• Ağaç, H. (1998). Türkiye’de Yaşayan Yabancıların Yiyecek Talepleri ve Tercihleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara.
• Akan, S. L. (2005). Safranbolu Mutfak Kültürü Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara.
• Artun, E. (2005). Türk Halk Bilimi, İstanbul, Kitabevi Yayınları.
• Baysal, A. (1990). Beslenme kültürümüz. Kültür Bakanlığı Yayınları, No: 16, Ankara.
• Birer, S. (1995). Tarihsel Gelişim Süreci İçerisinde Türk Mutfak Mimarisi, Araç ve Gereçlerin Değişimi ve Bugünkü Durumu, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayın No: 20, Takav Matbaası, Ankara, 57–64.
• Ciğerim, N. (1989). Batı ve Türk Mutfağı’nın Gelişimi, Etkileşimi Ve Yiyecek-İçecek Hizmetlerinde Türk Mutfağının Yerine Bir Bakış, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar 2000. Ciğerim, N. (2001). Batı ve Türk Mutfağı’nın Gelişimi, Etkileşimi ve Yiyecek-İçecek Hizmetlerinde Türk Mutfağının Yerine Bir Bakış, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları Yayın No: 28, 49-61.
• Dereli, A. M. (1989). Ticari mutfak. Ders notları – 1, TURBAN Turizm A.Ş. Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Güler, S. (2008). Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (2)26, 182-196.
• Gürsoy, D. (1995). Yemek ve Yemekçiliğin Evrimi, Kurtiş Matbaacılık, İstanbul.
• Kaplan, D. (2006). Ankara Üniversitesine Türk Cumhuriyetlerinden Gelen Öğrencilerin Ülkelerine Ait Mutfak Kültürünü Değerlendirmeleri”, Yaynlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Karpuz, E. (1996). Anadolu’da Türk Mutfak Mimarisi ve Madeni Kullanım Eşyaları (18-20 Yüzyıl), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Doktara Tezi, Konya.
• Karpuz, H. (1986). Eski Erzurum Evlerinde Tandırevi, Köz Dergisi, Erzurum, 49-53
• Kartari, A. (1986). Azeri ve Fırat Havzası Mutfak Kültürlerinin Karşılaştırmalı İncelemesi, Belleten, Türk Folkloru Yayınları, İstanbul.
• Ögel, B. (1982). Türk Mutfağının Gelişmesi Ve Türk Tarihi Gelenekleri, Türk Mutfağı Sempozyumu, 15-18.
• Soylu, G. (1978). Anadolu’nun Prehistorik Devirlerinde Avcılık İzleri, Antropoloji (8), 27-31.
• Sürücüoğlu, M. S. ve Akman, M. (1998). Türk Mutfağının tarihsel gelişimi ve bugünkü değişim nedenleri, Standart Dergisi (439), 42-53.
• Sürücüoğlu, M. S. ve Özçelik, Ö. A (2005). Eski Türk besinleri ve yemekleri, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, 1-2, 34: 7–54.
• Talas, M. (2005). Tarihi süreçte Türk beslenme kültürü ve Mehmet Eröz’e göre Türk yemekleri." Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (1)18, 273-283.
• Tezcan, M. (2000). Türk Yemek Antropolojisi Yazıları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Toprak, İ., Şentürk, Ş., Yüksel, B., Özer, H., Çakır, B., & Bideci, A. E. (2002). Saha Personeli İçin Toplum Beslenmesi Programı Eğitim Materyali. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Toygar, K., & Berkok, N. (1997). Türk dünyası yemeklerinden örnekler: Azerî, Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen: kardeş mutfaklar. Tapu-Kadastro Vakfı Yayınları, Ankara
• Aksu, H. (2015). Türkiye’de Beslenme Kültürü 1, http://veteriner.istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2015/04/04-GIDA-VE-BESLENME-KÜLTÜRÜ-Türkiyede_Beslenme_Kültürü1.pdf, Erişim tarihi 11/11/2016.
• Atilla, N. (2013). Atalarımızın Ne Yediğini Merak Edenlere Azeri Mutfağı, (24/06/2012), 01/12/2016, http://www.nedimatilla.org/index.php?option=com_content&task=view&id=825&Itemid=69
• Bayramlı, M. (2013). Azeri Mutfak Kültürü, http://www.oguz-news.net/tur/?p=1578, Erişim Tarihi 01.11.2016. Hesenov, N. (2016). Tadı Damaklardan Uzun Süre Silinmeyecek Azerbaycan Mutfağından 13 Tat, Erişim Tarihi, 10/10/2016. https://onedio.com/haber/tadi-damaklardan-uzun-sure-silinmeyecek-azerbaycan-mutfagindan-13-tat-702757
• Gökyıldız, S. (2010). Tanıdık Bir Lezzet: Azeri Mutfağı”, http://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/sevim-gokyildiz/473787.aspx, Erişim Tarihi 15/11/2016.
• Yemek Kültürü, (2013). https://www.yemekkulturu.net/azeri-mutfagi-ve-yemek-kulturu.html, Erişim Tarihi, 09/11/2016.