Tourism and Consumption of Space: Thoughts on Safranbolu

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 62 - 72, 05.07.2018

Sevgi Görmüş , Hülya Alan Kemal Onur Özman

Öz

Historical city
centers, which are the main core of traditional life, have also become tourism
attraction.  In these centers of human
scale, pedestrian mobility is fairly dense due to theconnected streets,
diversity of focal points, and mixed use. It is thought that the traditional
life in this center is dynamic and constantly associated with this mobility and
the preserved traditional practices in the city. However, since the practices
of tourists and local users do not overlap, these centers are far from being
representative of traditional urban life. The main point of this work is the
interaction with the tourist practices of traditional life practices in the
historic city center of Safranbolu, a UNESCO World Heritage Site. The
historical structures in Safranbolu are mainly utilized based on their economic
functions. Tourists visiting the city follow similar routes which include the
ottoman bazaar (arasta), the mosque, the bazaar and the food&beverage
places. These places are located on interconnected streets and on an axis.
Although the spatial ratio of the places which have a commercial function is
considerably low compared to the area of historical site, the tourist
population is confined within this small zone where these kinds of activities
exist.  The tourist density decreases
significantly out of this commercial axis. Based on this observation, it can be
said that the tourists are mostly interested in traditional life/landscape
practices rather than everyday life/landscape practices. Therefore, the
traditional landscape in the old city center of Safranbolu guides and limits
the tourist and the pedestrian movement. From this point of view, as the
relationship and the interaction between the spatial practices of tourists and
local people provides a basis for urban spatial pattern, the spatial texture
and the spatial consumption come into prominence.

Anahtar Kelimeler

Spatial Consumption, Pedestrian Mobility, Historic City, Safranbolu, Turkey

Tourism and Consumption of Space: Thoughts on Safranbolu

Öz

Geleneksel yaşamın ana çekirdeği olan
tarihi kent merkezleri aynı zamanda turizmin de merkezi olmuşlardır. İnsan
ölçeğindeki bu merkezlerde birbirine bağlı sokaklar, odak noktalarının
çeşitliliği ve karma kullanım nedeniyle yaya hareketliliği önemli oranda
yoğundur.  Söz konusu hareketlilikle birlikte bu merkezdeki geleneksel
yaşamın devingen ve sürekli olduğu ve bunun kentteki geleneksel pratikleri
koruduğu ve düşünülmektedir. Ancak turistler ile yerel kullanıcıların
pratikleri örtüşmediği için bu merkezler geleneksel kentsel yaşamın temsil yeri
olmaktan uzaklaşmaktadır.   UNESCO
Dünya Miras alanı olan Safranbolu tarihi kent merkezinde geleneksel yaşam
pratiklerinin turist pratikleri ile etkileşimi bu çalışmanın temel konusudur.
Kentteki tarihi yapılar ticari fonksiyonlar yüklenerek kullanılmaktadır.
Safranbolu’ya gelen turistler arasta, cami, çarşı ve yeme-içme mekânları
arasında benzer izler takip etmektedirler.  Bu mekânlar birbirine bağlı
sokaklarda ve bir aks üzerinde yer almaktadır. Ticaret fonksiyonuna sahip
mekânların tarihi kentin bütününe alansal oranı düşük olmasına rağmen turist
kalabalığı bu fonksiyonun olduğu mekânlarla sınırlı kalmaktadır.  Ticari
aksın dışına çıkıldığında turist yoğunluğunun önemli ölçüde azaldığı
görülmektedir. Bu gözleme dayanarak turistlerin gündelik yaşam/peyzaj
pratiklerinden çok geleneksel yaşam/peyzaj pratikleri ile ilgilendiği
söylenebilir. Dolayısıyla Safranbolu tarihi kent merkezinde geleneksel
peyzaj, turist ve yaya hareketini yönlendirmekte ve sınırlandırmaktadır. Bu
noktadan hareketle, tarihi kentlerde turistlerin mekânsal deneyimleri ile
yerel kullanıcıların mekân kullanım deneyimleri arasındaki ilişki ve etkileşim
yaya hareketliliğinin temelini oluştururken kentin mekânsal dokusu ve mekânsal
tüketimi ön plana çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Safranbolu, Mekân Tüketimi, Yaya Hareketliliği, Tarihi Kent, Türkiye

Kaynakça

• Cravatte, H. (1977). Introduction, Historic Town Centres in the Development of Present-Day Towns, Strasbourg: Council of Europe.
• Kıycı, Ş. (2010). Bir İmaj Çeşidi olarak Destinasyon İmajı ve Turizmde Destinasyonun İmajının Ölçülmesi (Amasra Örneği). Zonguldak
• Karaelmas University, Institute of Social Sciences, Master Thesis, Zonguldak
• Koçan, N. (2012). Safranbolu'da Zaman ve Mekân, Safranbolu Belediyesi Kültür Yayınları, Karist Baskı Çözümleri, İstanbul.
• Maguire, P. (1982). Issues in conservation and protection. In R.Zetter (ed.) Conservation of Buildings in Developing Countries, Oxford: Oxford Polytechnic.
• Malik, A. (1993). ‘Muslim cities: recent history and possible future’ in S. Barakat (ed.) Architecture and Development in the Islamic World, pre-publication, York, 1993.
• Metro-Roland, M. M. (2011). Tourists, signs and the city: the semiotics of culture in an urban landscape. -- (New directions in tourism analysis), Printed and bound in Great Britain by the MPG Books Group, UK.
• Municipality of Safranbolu, (2015). Safranbolu Tarihi/Safranbolu Belediyesi, www.safranbolu.bel.tr. Last accessed: 10.06.2017.
• Orbaşlı, A. (2000). Tourists in HistoricTownsUrban Conservationand HeritageManagement. ISBN 0-203-78724-2 (Adobe eReader Format), First published 2000 by E & FN Spon London and New York.
• Rogers, P. (1982). Conservation and implementation. in R. Zetter (ed.) Conservation of Buildings in Developing Countries, Oxford: Oxford Polytechnic.
• Safranbolu Municipality, (2017). Safranbolu’nun yerleşimi ve coğrafi özellikleri. http://www.safranbolu-bld.gov.tr/?/safranbolu/cografi-konum-94, Last accessed: 28.07.2017
• Şendil, G.Z. (2017). Kent Kimliği: Safranbolu Örneği. Uludag University Institute of Social Sciences, Department of political science and public administration, Urbanization and Environmental Issues, Master Thesis
• URL-1, (2017) Safranbolu. https://www.flickr.com/map/?fLat=41.243757&fLon=32.692222&zl=13&everyone_nearby= Last accessed: 10.06.2017.
• URL-2, (2017). http://whc.unesco.org/en/list/614. Last accessed: 10.06.2017.
• Urry, J. (2002). The Tourist Gaze. Second edition, SAGE Publications Ltd, London de Kadt, E. (1980) Tourism: Passport to Development? (ed.) New York: Oxford University Press.
• Yalı, S. (2016). Kültürel Turistlerin seyahat tercihleri ve yiyecek içecek beklentileri: Safranbolu Örneği. Karabük University Institute of Social Sciences, Department of Tourism Management, Master Thesis, Karabük