Evaluation of Values Education in Out-of-School Learning Environments in terms of the Applications in Preschool: Systematic Literature Review

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 52 - 71, 30.11.2023

Müfide Nur Bardakcı , Mehmet Mart

https://doi.org/10.55008/te-ad.1352579

Öz

Values education is so important that it is not limited only to classroom processes, as it starts from the family and continues at school and cooperates with the environment. Values education can be carried to out-of-school processes with different methods and techniques, starting from early childhood, which has an important place in personality development, and in the preschool period. While values education is not directly included in out-of-school learning environments in research conducted in the preschool period, value acquisition occurs as a result of activities implemented in out-of-school learning centers. While out-ofschool learning environments are not directly included in values education in research conducted in the preschool period, value acquisition occurs as a result of activities implemented in out-of-school learning centers. In studies conducted with different age groups, values education is directly included outside of school. This study analyzes studies related to out-of-school learning environments and values education through a systematic literature review; It aims to (1) examine the methodological characteristics of research involving out-of-school learning environments and values education in preschool, (2) examine the out-of-school environment used in the research and the values discussed, (3) examine the types of activities and which values are included within the scope of values education in preschool. Within the scope of systematic literature review, 28 studies were examined by scanning YÖK Tez, TRDizin, Google Scholar and DergiPark databases. Maxqda 2022 program was used to analyze the data. 17 of the studies were designed with the qualitative method; were conducted with students as the participant group, and the value types inside and outside the classroom were found to be similar to each other. 17 of the studies were designed with qualitative method; The study was carried out with students, teacher candidates and teachers as the participant group, and the value types inside and outside the classroom were found to be similar to each other. In addition to the ten core values, the values discussed outside of school include values such as sensitivity to cultural and historical heritage, peace, environmental awareness, tolerance, scientificness and aesthetics. While the values discussed in pre-school include respect, responsibility, love, as well as courage, activities are limited to the classroom environment. In terms of including values, similar values were found in studies conducted outside school
and in pre-school studies, while in terms of methods and techniques, it was observed that techniques such as educational games, drama, and observation applied in the classroom were also used outside school.

Anahtar Kelimeler

Value, Outside the classroom, Pre-school education, Systematic review

Okul Dışı Öğrenme Ortamlarındaki Değerler Eğitiminin Okul Öncesi Eğitimde Uygulanması Açısından Değerlendirilmesi: Sistematik Literatür Taraması

Öz

Değerler eğitimi aileden başlayıp, okulda devam ederek çevreyle iş birliğinde olduğu için sadece sınıf içi süreçleri ile sınırlı olmayacak kadar önemlidir. Değerler eğitimi, kişilik gelişiminde önemli bir yeri olan erken çocukluk döneminden başlanılarak okul öncesi dönemde farklı yöntem ve tekniklerle okul dışı süreçlere taşınabilir. Okul öncesi dönemde yapılan araştırmalarda değerler eğitiminde okul dışı öğrenme ortamlarına doğrudan yer verilmezken, okul dışı öğrenme merkezlerinde uygulanan etkinlikler sonucu değer kazanımı gerçekleşmektedir. Farklı yaş grubuyla yapılan çalışmalarda ise doğrudan okul dışında değerler eğitimine yer verilmektedir. Bu çalışma okul dışı öğrenme ortamları ve değerler eğitimi ile ilişkili olan çalışmaları sistematik literatür taraması ile analiz ederek; (1) okul dışı öğrenme ortamları ve okul öncesinde değerler eğitimi içeren araştırmaların yöntemsel özelliklerinin (2) araştırmalarda kullanılan okul dışı ortam ve ele alınan değerlerin incelenmesi (3) okul öncesinde değerler eğitimi kapsamında ele alınan etkinlik türleri ve hangi değerlere yer verildiğinin incelenmesini amaçlamaktadır. Sistematik literatür taraması dahilinde YÖK Tez, TRDizin, Google Scholar ve DergiPark veri tabanları taranarak 28 araştırma irdelenmiştir. Verilerin analizinde Maxqda 2022 programı kullanılmıştır. Araştırmaların 17’si nitel yöntemle tasarlanmış; katılımcı grubu olarak öğrencilerle çalışılmış olup sınıf içinde ve dışında yer alan değer türleri birbirine benzer olarak bulunmuştur. Araştırmaların 17’si nitel yöntemle tasarlanmış; katılımcı grubu olarak öğrenci, öğretmen adayı ve öğretmenlerle çalışılmış olup sınıf içinde ve dışında yer alan değer türleri birbirine benzer olarak bulunmuştur. Okul dışında ele alınan değerler on kök değer yanında kültürel ve tarihi mirasa duyarlılık, barış, çevreye farkındalık, hoşgörü, bilimsellik, estetik gibi değerlere yer verilmiştir. Okul öncesinde ele alınan değerler saygı, sorumluluk, sevginin yanında cesaret değeri de bulunurken etkinlikler sınıf içi ortamla sınırlı kalmıştır. Değerlere yer verme durumu açısından okul dışında yapılan çalışmalarda ve okul öncesi eğitim ile ilgili yapılan çalışmalarda benzer değerler bulunurken yöntem ve teknikler açısından da sınıf içinde uygulanan eğitsel oyun, drama, gözlem gibi tekniklerin okul dışında da kullanıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Değer, Sınıf dışı, Okul öncesi eğitim, Sistematik inceleme, Yöntem ve teknik

Kaynakça

• Akın, Z., ve Öztürk, E. (2021). Değer eğitimi sürecinde okul aile işbirliği: Bir nitel çalışma. Değerler Eğitimi Dergisi, 19 (42), 73–112. https://doi.org/10.34234/ded.912583
• Akıtürk, H. K. ve Bağçeli Kahraman, P. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının değerler eğitimine yönelik görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 17 (38), 267-294.
• Akto, A. ve Akto, S. (2017). Okul öncesi değerler eğitiminde kullanılan yöntem ve teknikler (Nitel bir araştırma). E-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi, 9 (2), 1074-1095.
• Aral, N., ve Kadan, G. (2018). 2013 Okul öncesi eğitim programının değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2 (1), 113–131. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.196.720.182159
• Asar, H. (2019). Okul öncesi değerler eğitimi programının 5-6 Yaş çocuklarının sosyal duygusal uyum ve değer düzeyleri üzerine etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Aslan, S. (2019). Karakter ve değer eğitiminde kullanılan yaklaşım, yöntem ve teknikler. Aktepe, V. ve Gündüz, M. (Ed.) Karakter ve Değer Eğitimi. (s.157-178) 1.Baskı.Pegem Yayıncılık. Ankara.
• Atabey, D. (2014). Okul öncesi sosyal değerler kazanımı ölçeğinin geliştirilmesi ve sosyal değerler eğitimi programının anasınıfına devam eden çocukların sosyal değerler kazanımına etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Aydemir, A. (2021). Sosyal bilgiler dersinde okul dışı öğrenme ve öğretim ortamı olarak adalet saraylarının kullanımına yönelik öğretmen adayı görüşlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (2), 665–681.
• Bartan, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri ile sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Çalışkan, H., ve Yıldırım, Y. (2022). Okul dışı ortamlarda değerler eğitimi. Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara. Çamlı, M. R. (2021). Okul öncesi 4-6 yaş grubu öğrencilerine yönelik değerler eğitimi: Drama ve eğitsel oyun uygulamaları örnekleri. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi.
• Çengelci, T., Hancı, B., ve Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25), 35–56.
• Çıldır, Z., ve Karadeniz, C. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının görüşleri bağlamında müze ve müzede eğitim. Millî Eğitim Dergisi, 46 (214), 359–383.
• Çınar, H. (2019). Ders dışı etkinliklerin öğrencilerin sosyal gelişimine etkisi (huzurevi etkinliği örneği) [ Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi
• Delibaş Tetik, S., Topaç, A., Arat, M., ve Durmuşoğlu, E. (2023). Okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin okul öncesi öğretmenlerinin görüşleri görünümü. Ulusal Eğitim Dergisi, 3 (5), 905–919. https://doi.org/https://doi.org/10.5281/zenodo.8102604
• Dere, F., ve Çifçi, T. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarının pedagojik katkılarına ilişkin görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 11 (4), 681–695. https://doi.org/10.30703/cije.1116818
• Duran Yılmaz, A. (2021). Kimlikli bebekler yaklaşımı ile desteklenen değerler eğitimi programının Suriyeli mülteci çocukların yer aldığı okul öncesi eğitim ortamında sosyal değerler kazanımına etkisi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Erbay, F. (2017). Müzelerin eğitim ve tasarım atölyelerinde informal eğitim. Millî Eğitim Dergisi, 46 (214), 239–253.
• Erentay, N. (2013). Okul dışı doğa uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin fene ilişkin bilgi, bilimsel süreç becerileri ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Ergenekon, Ö. ve Aküzüm, C. (2021). Okul öncesi eğitimde değerler eğitimi ile ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (19), 98-117.
• Fidan Dal, Z. (2018). Okul öncesi değerler eğitimi uygulamalarının değerlendirilmesi (okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir inceleme) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Gömleksiz M. N. ve Kılınç, H. H. (2015). Ortaokullarda sosyal kulüp etkinlikleri kapsamında yapılan toplum hizmeti çalışmalarına ilişkin öğretmenlerin görüşleri, Turkish Studies, 10 (3), 495-512.
• Güneş, P. (2018). Değerler eğitimi etkinliklerinin okul öncesi dönem 5 yaş çocuklarının değer algıları ve sosyal-duygusal gelişimleri üzerine etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Gülay Ogelman, H. ve Sarıkaya, H. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki dörüşleri: Denizli ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 81-100.
• Higgins, J. P., ve Green, S. (2008). Cochrane handbook for systematic reviews of ınterventions. The Cochrane Collaboration and John Wiley ve Sons Ltd.
• Kahraman, E. , Kılıç, A. ve Akyol, C. (2018). Tarihi ve kültürel farkındalık (Niğde’nin tarih ve kültür karıncaları-2 Projesi Örneği). Journal of Awareness, 3 (5), 665–682. https://doi.org/10.26809/joa.201.854.8679
• Kamçı, S., ve Memişoğlu, H. (2020). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (4), 1755–1772. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.58249-528471
• Karaalp, H. , Karaalp, K. , Karaalp, E. , Balık, Ö. ve Çakı, T. (2023). Öğretmenlerin değerler eğitimi hakkında görüşleri. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 10 (1), 224-240.
• Karakaş, H. (2015). Değerler eğitimi etkinliklerinin okul öncesi öğretmenlerine göre değerlendirilmesi:Nitel bir çalışma. Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri. Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, 1, 623–650.