Kiraz Üretiminde Maliyet ve Karlılık Analizi: İzmir’in Kemalpaşa İlçesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 8, 30.06.2019

Gamze Bilgili Gizem Özçıngırak Uran Güler Sait Engindeniz

Öz

Türkiye’de kiraz üretiminin yaklaşık %34’ünü Ege bölgesi sağlamaktadır. Önemli illerden biri olan İzmir ülke üretiminde %8 oranında bir pay almaktadır. İzmir’de ise Kemalpaşa ilçesi %56 payla en önemli ilçe durumundadır. Bu araştırmanın amacı, İzmir’in Kemalpaşa ilçesindeki üreticilerden anket yöntemiyle toplanan veriler ile kiraz üretiminin ekonomik yönlerini analiz etmektir. Araştırma kapsamına Kemalpaşa ilçesine bağlı Ören, Yiğitler ve Bağyurdu mahalleleri alınmıştır. Adı geçen yerleşim birimlerinde Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı toplam 632 üretici bulunmaktadır. Oransal örnekleme yöntemi kullanılarak, %90 güven aralığı ve %10 hata payı ile hesaplama yapılmış ve 62 üretici kapsama alınmıştır. Araştırmada 2015 üretim dönemi esas alınmıştır. Derlenen verilerin analizinde öncelikle üreticilerin sosyo-ekonomik özellikleri ortaya konulmuştur. Daha sonra kiraz üretiminin ekonomik analizi yapılmıştır. Bu aşamada dekara ve ağaç başına elde edilen verimler, pazarlama yapısı ve üretici eline geçen fiyatlar, kiraz üretimi için dekara yapılan değişken ve sabit masraflar ile kirazdan dekara elde edilen net gelir saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kiraz, Ekonomik Analiz, Maliyet Analizi, Kârlılık Analizi

Kaynakça

• Adanacıoğlu, H., 2012. Çiftçilerin Doğrudan Pazarlama Kararlarını Etkileyen Unsurlar: İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi Kiraz Üreticileri Üzerine Bir Araştırma. Ziraat Mühendisleri Odası Yayınları, Yayın No: 2012/1, İzmir, 144 s.
• Akçay, Y., Uzunöz, M., 2006. An Investment Analysis of Peach and Cherry Growing in the Middle Black Sea Region. Journal of Agricultural Food Information, 7(1); 57-65.
• Aktürk, D., Savran, F., Niyaz, Ö.C., 2014. Tarımda Konvansiyonel Üretim ile İyi Tarım Uygulamalarının Karşılaştırılması: Çanakkale İlinde Şeftali ve Kiraz Örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül, Samsun, s.748-755.
• Atay, S., Demirtaş, M.N., Aslan, A., 2015. Kiraz Yetiştiriciliğinde Organik ve Konvansiyonel Üretiminin Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi. Meyve Bilimi Dergisi, 2(1): 1-8.
• Aydın, B., Aktürk, D., Özkan, E., Kiracı, M.A., Hurma, H., 2016. Çanakkale İlinde İyi Tarım Uygulaması Yapan ve Yapmayan İşletmelerde Bazı Ürünlerin Üretim Girdileri ve Maliyetleri. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs, Isparta, s.1597-1604.
• Balcı, C., Demirkol, M., Şahin, O., 2016. Bazı Tarım Ürünlerinin 2016 Yılı Maliyetleri ve Ağaç Değerleri. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Tokat, 52 s.
• Demircan, V., Aktaş, A.R., 2004, Isparta İli Kiraz Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanım Düzeyi ve Üretici Eğilimlerinin Belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 9(1): 51-65.
• Demirci, R., Erkuş, A., Tanrıvermiş, H., Gündoğmuş, E., Parıltı, N., Özüdoğru, H., 2002. Türkiye’de Ekolojik Tarım Ürünleri Üretiminin Ekonomik Yönü ve Geleceği: Ön Araştırma Sonuçlarının Tartışılması. Türkiye V. Tarım Ekonomisi Kongresi, 18-20 Eylül, Erzurum, s.197-210.
• Demirtaş, İ., Sarısu, C., 2011, Kiraz Yetiştiriciliği. Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü Yayın No: 11, Eğirdir, 12 s.
• Engindeniz, S., Çukur, F., 2003. İzmir İli Kemalpaşa İlçesinde Şeftali Üretiminin Teknik ve Ekonomik Analizi Üzerine Bir Araştırma. E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(2): 65-72.
• FAOSTAT, 2018. Crop Production and Trade Statistics, http://faostat.fao.org. (Erişim: 08.09.2018).
• Gözener B., Karkacıer O., 2009. Şeftali Bahçesi Yatırım Tesisinin Hazırlanması ve Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi. GOP Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1): 19-27.
• Hasdemir, M., 2011. Kiraz Yetiştiriciliğinde İyi Tarım Uygulamalarının Benimsenmesini Etkileyen Faktörlerin Analizi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara, 209 s.
• Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F.F., Fidan, H., Gündoğmuş, E., 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No:37, Ankara, 133 s.
• Mülayim, Z.G., 2001. Tarımsal Değer Biçme ve Bilirkişilik. Yenilenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 358 s.
• Newbold, P., 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall International, New Jersey, 867 p.
• TÜİK, 2018. Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr (Erişim:12.09.2018).
• Yercan, M., Engindeniz, S., 2003. The Determination of Cost and Profitability of Dried Fig Production: A Case Study for Turkey. Agriculture, 9(1):46-50.