Türkiye ile Çin Tarım Ürünleri Dış Ticaretinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 108 - 118, 24.12.2019

Çiğdem Kurtar İlkay Dellal

Öz

Dünyada küresel bir ticaret üretimin artması ve serbestleşme politikalarının yaygınlaşmasıyla birlikte artmaktadır. Çin ve Türkiye 1980 sonrası küresel ticaretin önemli aktörleri arasında yer almıştır. Bu çalışmada Türkiye ile Çin arasındaki dış ticaret ilişkisinin tarım ürünleri özelinde incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. İki ülke arasındaki tarım ürünleri ticareti önem arz etmektedir. Karşılaştırma amacıyla iki ülke arasındaki dış ticaret verileri değerlendirilmiş, tarım ürünleri ticareti incelenmiştir. Türkiye’nin tarım ürünleri dış ticaret açığının %26.8’i Çin ile yapılan ticaretten kaynaklanmaktadır. Bu dış ticaret açığının kapatılması için çalışmalar mevcuttur. İki ülke arasında ticareti geliştirmek amacıyla para takası anlaşması, tarım ürünleri ticareti için mutabakat ve protokoller imzalanmış, ziyaretler gerçekleştirilmiştir. Türkiye’nin tarım ürünlerinin ihracatında üretim potansiyeli ve tecrübesi yüksek olan ürünlere ağırlık verilmesi, ihracatçıların hammadde ihracatından ziyade katma değeri yüksek mamul madde üretimi ve ihracatına yönlendirilmesi dış ticaret açığın azaltılması ile birlikte yurtiçi istihdamı ve katma değerin yurt içinde kalmasında da etkili olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çin, Türkiye, Dış ticaret, Tarım, İthalat, İhracat

Kaynakça

• Akman, S., 2016. Türkiye’nin Ticaret Politikası Dünya Ticaret Örgütü’nde İncelendi: Türkiye’nin Dış Ticaret Politikası Dışarıdan Nasıl Görünüyor?. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı
• Anonim, 2016a. Haber Metni, http://www.gazetevatan.com/cin-ile-turkiye-arasinda-36-ticaret-anlasmasi-imzalandi-1002835-dunya/ Erişim Tarihi : 05.06.2018
• Anonim, 2016b. Haber Metni, https://www.aksam.com.tr/ekonomi/cinliler-5-milyar-dolarlik-ihracat-icin-gozunu-turkiyeye-dikti/haber-516104 Erişim Tarihi: 05.06.2018
• Anonim, 2018. “Çin'e Kiraz İhracatında İlk İkiye Girmek İsteyen Türkiye, ABD'yi Saf Dışı Bırakmak İstiyor” başlıklı haber. https://www.aksam.com.tr/ekonomi/cine-kiraz-ihracatinda-ilk-ikiye-girmek-isteyen-turkiye-abdyi-saf-disi-birakmak-istiyor/haber-718591 Erişim Tarihi: 07.06.2018
• Anonim, 2019a. Serbest Ticaret Anlaşmaları, https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/serbest-ticaret-anlasmalari/yururlukte-bulunan-stalar Erişim Tarihi: 18.12.2019
• Anonim, 2019b. Türkiye Çin Halk Cumhuriyeti Ekonomik İlişkiler. http://www.mfa.gov.tr/turkiye-cin-halk-cumhuriyeti-ekonomik-iliskileri.tr.mfa, Erişim Tarihi: 05.12.2019
• Anonim, 2019c. Kiraz İhracatında Son Gelişme. https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Haber/246/Kiraz-Ihracatinda-Son-Gelisme-Ulkemizden-Cin-Halk-Cumhuriyetine-Kiraz-Ihracati-Basladi, Erişim Tarihi: 15.12.2019
• Atlı, A., Ünay, S., 2014. Küreselleşme Sürecinde Türkiye-Çin Ekonomik İlişkileri. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Analizi, Sayı 96 Birleşmiş Milletler Comtrade Veritabanı, 2018, Dış Ticaret İstatistikleri, https://comtrade.un.org/data Erişim Tarihi: 07.06.2018
• Çağlar, T., Esmer, S., 2015 Türkiye’de Boş Konteynerlerin Yeniden Konumlandırılması Sorunu Üzerine Nitel Bir Araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Entitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 31., 242-256
• Çakmak, E.H., Kasnakoğlu, H., 2016. Türkiye İhracatçılar Meclisi Tarım Raporu, Türkiye İhracatçılar Meclisi Yayını, İstanbul
• DTÖ, 2018. Türkiye ve Çin Ticaret Politikası İnceleme Raporları. https://www.wto.org/english/tratop_e/tpr_e/s331_e.pdf, https://www.wto.org/english/tratop_e/tpr_e/s342_e.pdf Erişim Tarihi: 11.06.2018
• Erkan, B., 2012. BRIC Ülkeleri ve Türkiye’nin İhracat Uzmanlaşma ve Rekabet Düzeylerinin Karşılaştırmalı Analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, 201-231.
• İsayev, E., Özdemir, M., 2011. Büyük İpek Yolu ve Türk Dünyası. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, Cilt 3, Sayı1, 111-120.
• Öz, S., 2006. TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu. 2006. Küresel Rekabette Yükselen Bir Güç: Çin, TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, İstanbul
• Şanlı, F. B., 2004. Küreselleşme ve Ekonomik Entegrasyonlar. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları. Cilt 2, 160-166.
• Şimşek, M., 2006. Değişen Dünya Koşullarında Çin Halk Cumhuriyeti ve Dış Ticaret Bakımından Türkiye-Çin Arasında Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 26, 1-24.
• TUİK, 2019a. Türkiye İstatistik Kurumu Resmi Web Sayfası, Uluslararası Seçilmiş Göstergeler, https://biruni.tuik.gov.tr/secilmisgostergeler/tabloOlustur.do Erişim Tarihi: 12.12.2019
• TUİK, 2019b. Türkiye İstatistik Kurumu Resmi Web Sayfası, Dış Ticaret İstatistikleri https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul Erişim Tarihi: 07.12.2019
• Yılmaz, Ö., 2017. An Alternative Analysis of Economic Indicators of Turkey and BRICS Countries. European Journal of Alternative Education Studies, Cilt 2, Sayı 1, 152-162