Life Science Textbooks Through the Perspective of Primary School Teachers

Yıl 2022, , 342 - 367, 31.08.2022

Onur Batmaz

https://doi.org/10.37217/tebd.1047431

Cited By: 3

Öz

This study was carried out to determine the opinions of primary school first, second, and third grade teachers about Life Science textbooks. The study group of this research, which is conducted with a case study, which is one of the qualitative research methods, consists of 30 primary school teachers in Yozgat. The study group was determined by the criterion sampling method. The data of the study were collected with a semi-structured interview form, and the obtained data were analyzed using descriptive analysis. As a result of the study, it was seen that all of the primary school teachers used the Life Science textbook. However, the majority of the first and second grade primary school teachers and all third grade teachers who participated in the study stated that they generally found the Life Science textbooks insufficient. In addition, an important part of the primary school teachers stated that the most important feature that should be found or improved in the Life Science textbooks is that the texts are interesting, intriguing, or thought-provoking. Within the scope of the study, it can be suggested that the measurement and evaluation tools in the Life Science textbooks should be diversified, and the textbooks should be prepared to measure and evaluate the high-level skills of the students, and the subject contents in the textbooks should be arranged in a way that would attract the attention of the students, and the contents should be updated.

Anahtar Kelimeler

Primary School Teachers, Life Science, Textbooks, Primary School

Sınıf Öğretmenlerinin Gözünden Hayat Bilgisi Ders Kitapları

Öz

Bu çalışma, ilkokul birinci, ikinci ve üçüncü sınıf öğretmenlerinin Hayat Bilgisi ders kitaplarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasıyla yürütülen bu araştırmanın çalışma grubunu, Yozgat ilinde bulunan 30 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma grubu ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmış ve elde edilen veriler betimsel analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, sınıf öğretmenlerinin tamamının Hayat Bilgisi ders kitabını kullandıkları görülmüştür. Ancak çalışmaya katılan birinci ve ikinci sınıf öğretmenlerinin büyük çoğunluğu ile üçüncü sınıf öğretmenlerinin tamamı genel olarak Hayat Bilgisi ders kitaplarını yetersiz bulduklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca sınıf öğretmenlerinin önemli bir kısmı Hayat Bilgisi ders kitaplarında bulunması veya iyileştirilmesi gereken en önemli özelliğin ilgi çekici, merak uyandırıcı veya düşündürücü metinlerin olması şeklinde görüşler belirtmişlerdir. Çalışma kapsamında, Hayat Bilgisi ders kitaplarındaki ölçme ve değerlendirme araçları çeşitlendirilerek öğrencilerin üst düzey becerilerini ölçme ve değerlendirmeye yönelik ders kitaplarının hazırlanması ve ders kitaplarındaki konu içeriklerinin öğrencilerin ilgisini çekecek şekilde düzenlenmesi, içeriklerin güncellenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmenleri, Hayat Bilgisi, Ders Kitapları, İlkokul

Kaynakça

• Akbal, Y. (2009). 1998 ve 2004 ilköğretim programlarına göre hazırlanan hayat bilgisi ders kitaplarının içerik ve kullanılabilirlik açılarından karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Akbulut, S. (2007). İlköğretim 1.sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının içerik bakımından öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ar-Yavuz, G. (2007). İlköğretimde kullanılan ders kitaplarının öğretime yardımcı unsurlar açısından değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Arslan, Ş. (2008). İlköğretim 1. kademe birinci sınıf Türkçe-matemetik ve hayat bilgisi ders kitaplarındaki illüstrasyonların grafiksel açıdan incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Baştürk, M. (2005). Ders kitaplarının tarihçesi. Ö. Demirel & K. Kıroğlu (Ed.), Konu alanı ders kitabı incelemesi içinde (s. 13-36). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Batmaz, O. (2021). Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi dersindeki pratik bilgilerinin incelenmesi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Batmaz, O. & Erdoğan, T. (2019). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2681-2692. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/848754 sayfasından erişilmiştir.
• Binbaşıoğlu, C. (2003). Hayat bilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. C eyhan, E. & Yiğit, B. (2005). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Chmiliar, I. (2010). Multiple-case designs. A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Ed.), Encyclopedia of case study research içinde (s. 582-583). USA: SAGE Publications.
• Cinkılıç, E. (2010). Ortaöğretim 9. Sınıf tarih ders kitapları ile ilköğretim 6. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan tarih ünitelerindeki görsel malzeme sunumunun karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Dündar, H. & Kenyon, E. (2020). Migration and immigrants in social studies textbooks (Turkey and US Sample). International Electronic Journal of Elementary Education, 12(4), 359-370. https://dx.doi.org/10.26822/iejee.2020459465 sayfasından erişilmiştir.
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erol, B. & Kıroğlu, K. (2012). Hayat bilgisi ders kitaplarının dil ve anlatım yönünden değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (32), 155-176. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/257640 sayfasından erişilmiştir.
• Gay, G. (2010). Culturally responsive teaching: Theory, research, and practice. NY: Teachers College Press.
• Gökce, D. E. (2021). Hayat bilgisi ders kitaplarının değer öğretimi yaklaşımları açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Gözütok, F. D., Taş, İ. D., Rüzgar, M. E., Akçatepe, A. G. & Yetkiner, A. (2015). İlkokul birinci sınıf hayat bilgisi kitaplarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14(3), 825-844. https://web.p.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=adf207c4-1c17-4c97-ac2b-795ab2bb927f%40redis sayfasından erişilmiştir.
• Güven, S. (2010). İlköğretim hayat bilgisi dersi ders ve öğrenci çalışma kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156), 84-95. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/97/233 sayfasından erişilmiştir.
• Güven, S. & Ayyayla-Püsküllü, M. (2017). Hayat bilgisi ders kitapları ile ilgili yapılan çalışmaların içerik analizi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 3(2), 75-86. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/383959 sayfasından erişilmiştir.
• Hatay-Uçar, F. (2019). İlkokul hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarında değerler eğitimi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• İlbasmış-Akın, B. (2007). 2005-2006 öğretim yılı ilköğretim okulları hayat bilgisi ders kitaplarının pedagojik açıdan değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• İnal, F. N. (2010). İlköğretim 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• İşman, A. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kab, İ. (2012). Türkiye’deki sosyal bilgiler ders kitaplarının Almanya’daki tarih, coğrafya ve vatandaşlık eğitimi ders kitaplarıyla karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kabapınar, Y. & Akbal, Y. (2010). Sınıf öğretmenlerinin 1998 ve 2004 yılı ilköğretim programlarına göre hazırlanmış hayat bilgisi ders kitaplarına ilişkin değerlendirmeleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 32(32), 95-122. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1683 sayfasından erişilmiştir.
• Kabapınar, Y. & Özkan, Ö. (2012). Hayatın bilgisine ilişkin deneyimler sunma boyutunda hayat bilgisi ders kitaplarındaki örnek olaylar ve işlevleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 35(35), 137-156. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1905 sayfasından erişilmiştir.
• Keskin, H. & Kuru, G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi dersinde kutlanan veya anılan belirli gün ve haftalara ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 226-239. https://dx.doi.org/10.17679/inuefd.342632 sayfasından erişilmiştir.
• Kılıç, Z., Atasoy, B., Tertemiz, N., Şeren, M. & Ercan, L. (2001). Ders kitabı inceleme kılavuzu. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. Ed.) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Moore, D. W., Moore, S. A., Cunningham, P. & Cunningham, J. (2006). Developing readers and writers in the content areas. Boston: Pearson/Allyn and Bacon.
• Murphy, D. D. (2017). Mantle: An investigation of the non-text elements ıncluded in social studies textbooks. Online Submission, 1-27. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED574269.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Özkan, Z. S. (2017). Hayat Bilgisi ders kitaplarındaki metin ve görsellerin değerler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Pingel, F. (2010). UNESCO guidebook on textbook research and textbook revision. Braunschweig: UNESCO.
• Sağlam, H. İ. (2015). Toplum, birey ve doğaya bütüncül bakış: Hayat bilgisi. M. Gültekin (Ed.), Hayat bilgisi öğretimi içinde (s. 1 -14). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sönmez, V. (2010). Hayat bilgisi öğretimi ve öğretmen kılavuzu: Yeni programa göre düzenlenmiş ders planı örnekleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, T. Y. (2002). Öğretim materyal ve teknolojileri. C. Öztürk & D. Dilek (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 281-315). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Şiringel, N. (2006). Sosyal bilgiler ve Türkçe öğretmenlerinin ilköğretim 6. ve 7. sınıfta belirli gün ve haftalara ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tay, B. (2005). Sosyal bilgiler ders kitaplarında öğrenme stratejileri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 209-225. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1495987 sayfasından erişilmiştir.
• Tural, A., Şahan, G., Işik, A. D., Özdemir, S., Uysal, H. & Yılmaz, O. (2017). Türkiye ve Almanya'daki hayat bilgisi ders kitaplarının resim-metin ilişkileri ve kullanımları bakımından karşılaştırılması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 770-782. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/318972 sayfasından erişilmiştir.
• Ütkür, N. (2018). Sınıf öğretmeni adayları hayat bilgisi derslerinin öğretimine yönelik neler düşünüyor?. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 189-203. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/535260 sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, A. (2006). Yeni ilköğretim programına göre hazırlanmış hayat bilgisi ders kitaplarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Elazığ ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2005). İlköğretim okulları ilk kademede okutulan ders kitaplarının resimlemeleri yönünden değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yüksel, S. & Taneri, A. (2020). Hayat bilgisi ders kitaplarının anahtar yetkinlikler açısından incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 185-209. https://dx.doi.org/110.30855/gjes.2020.06.02.002 sayfasından erişilmiştir.
• Zhao, W., Zhang, Z. & Liu, J. (2017). The "family" section in current elementary social studies textbooks in China. Journal of Education and Training Studies, 5(10), 54-59. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1153808.pdf sayfasından erişilmiştir.