Kamu ve Özel Lise Öğrencilerinin Okul Bağlılıklarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 2, 258 - 284, 30.12.2019

Gökhan Arastaman , Berna Yüner

Öz

Okul
bağlılığı, öğrencinin kendini okulun önemli bir parçası olarak görmesi ve
bilişsel, duygusal ve davranışsal olarak kendini okulla özdeşleştirmesidir.
Okul bağlılığında bireysel ve okula ilişkin faktörler rol oynamaktadır. Bu
kapsamda bu çalışmanın amacı ise lise öğrencilerinin okul bağlılığını okul
türü, sınıf düzeyi ve cinsiyet değişkenlere göre incelemektir. Tarama modeline
dayalı yürütülen araştırmanın çalışma grubunu Ankara ili merkez ilçelerde
bulunan özel ve devlet okullarında öğrenim gören 591 lise öğrencisi
oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Arastaman (2006) tarafından
geliştirilen Okul Bağlılığı Ölçeği
kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde çok değişkenli varyans analizi
(MANOVA) kullanılmıştır. Karşılaştırmalı olarak incelendiğinde katılımcıların
okul bağlılığının cinsiyet ve sınıf düzeyine göre anlamlı şekilde
farklılaştığı, okul türünün anlamlı bir farklılık yaratmadığı sonucuna
varılmıştır. Bu üç değişkenin etkileşiminin ise bağlılık üzerinde anlamlı fark
yarattığı görülmüştür. Bu bulgular eğitimde politika geliştiren karar
alıcıların, öğrencilerin okul bağlılığını artıracak süreçlere cinsiyeti, sınıf
düzeyini ve okul türünü kapsayan, bütüncül okul bağlılığı yapısı içinde
bakmaları gerektiğine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağlılık, Okul bağlılığı, Kamu lisesi, Özel lise

Kaynakça

• Anderman, L. H. (2003). Academic and social perceptions as predictors of change in middle school students' sense of school belonging. The Journal of Experimental Education, 72(1), 5-22.Appleton, J., Christenson, S., & Furlong, M. (2008). Student engagement with school: Critical conceptual and methodological issues of the construct. Psychology In Schools, 45 (5), 369-386.Arastaman, G. (2006). Ankara ili lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Başol, G., & Altay, M. (2009). Eğitim yöneticisi ve öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 15(2), 191-216.Bredschneider, C. (1993) A study of student participation in and identification with one Ontario secondary school. Toronto: OISE/UT. Unpublished master’s thesis.Bryk, A. S., ve Driscoll, M. E. (1988). The High School as Community: Contextual Influences and Consequences for Students and Teachers. Madison, Wisconsin: National Center on Effective Secondary Schools, University of Wisconsin.Büyükşahin Çevik, G. ve Atıcı, M. (2008). Lise 3. sınıf öğrencilerinin arkadaşlık ilişkilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 35–50.Can, S. (2008). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin okula bağlılık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.Connell, J. P., Spencer, M. B., & Aber, J. L. (1994). Educational risk and resilience in African-American youth: Context, self, action, and outcomes in school. Child Development, 65, 493–506.Curci, J. D. (2011). Understandıng Student Engagement: Insıghts From An All-Gırls Urban Neıghborhood Publıc Hıgh School. Unpublished doctoral dissertation. The Temple University Graduate Board.Çelikkaleli, Ö., Gökçakan, N. ve Çapri, B. (2005). Lise öğrencilerinin bazı psikolojik ihtiyaçlarının cinsiyet, okul türü, anne ve baba eğitim düzeyine gore incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 245- 268.Çengel, M., Totan, T., Çöğmen, S. (2017). Okula Bağlılık Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (4), 1820-1837.Davis, J. R., & Warner, N. (2018). Schools matter: The positive relationship between New York City high schools’ student academic progress and school climate. Urban Education, 53(8), 959-980.http://doi.org/10.1177/0042085915613544Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behaviour. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. doi:10.1207/S15327965PLI1104_01Doğan, S. (2012). Lise öğrencilerinin okul iklimi algıları. .Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5. Dönmez, Ş., & Taylı, A.(2018). Ortaokul Öğrencilerinde Okul İklimi, Okula Bağlılık ve Okul Yaşam Kalitesi Algısının İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 1-17.Dukelow, G. A. (1993). A statistical analysis of educational variables that influence high school students’grades and participation. Unpublished master’s thesis, University of Victoria,Victoria, British Columbia, Canada.Eccles, J., & Roeser, R. W. (2011). Schools as developmental contexts during adolescence. Journal of Research on Adolescence, 21, 225–241.Eith, C. (2005). Delinquency, schools, and the social bond. New York, LFB Scholarly Publishing LLC.Epstein, J. L., & McPartland, J. M. (1976). The concept and measurement of the quality of school life. American Educational Research Journal, 13(1), 15-30.Eyüpoğlu, R. (2002). Genel Değerlendirme. Özel Okullar ve Eğitimde Kalite (Ed: İ. Erdoğan) İstanbul: Özel Okullar Derneği Yayını.Finn, J. D. (1989). Withdrawing from School. Review of Educational Research, 59(2), 117–142.Finn, J. D. (1993). School Engagement & Students at Risk. Washington, DC.: National Center for Education Statistics.Finn, J. D., & Cox, D. (1992). Participation and withdrawal among fourth-grade pupils. American Educational Research Journal, 29(1), 141-162.Finn, J. D., Pannozzo, G. M., & Voelkl, K. E. (1995). Disruptive and inattentive-withdrawn behavior and achievement among fourth graders. Elementary School Journal, 95, 421–434.Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School Engagement: Potential of the Concept, State of the Evidence. Review of Educational Research, 74, 59–109.Frontier, A. (2007). What is the relationship between student engagement and student achievement? A quantitative analysis of middle schools students’ perceptions of their emotional, behavioral, and cognitive engagement as related to their performance on local and state measures of achievement. (Doctoral Dissertation) Retrieved from ProQuest. (AAT No. 3293073)Furlong, M. J., & Christenson, S. L. (2008). Engaging students at school and with learning: A relevant construct for all students. Psychology in the Schools, 45(5), 365-368.Furrer, C., & Skinner, E. (2003). Sense of relatedness as a factor in children’s academic engagement and performance. Journal of Educational Psychology, 95(11), 148–161.Gentry, M., Gable, R. K., & Rizza, M. G. (2002). Students' perceptions of classroom activities: Are there grade-level and gender differences?. Journal of Educational Psychology, 94(3), 539.Hoxby, C. M. (1994). Do Private Schools Provide Competition for Public Schools?. National Bureau of Economic Research Working Paper No.4978Jimerson, S. R., Campos, E. & Greif, J. L. (2003). Toward an understanding of definitions and measures of school engagement and related terms. The California School Psychologist, 8, 7-27.Kalaycı, H. & Özdemir, M. (2013). Lise Öğrencilerinin Okul Yaşamının Niteliğine İlişkin Algılarının Okul Bağlılıkları Üzerine Etkisi. GEFAD / GUJGEF, 33(2), 293-315.Kaya, S. (2017). Lise öğrencilerinin 21. yüzyıl becerilerinin öğrenci tükenmişliği ve okul bağlılığı ile ilişkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kelly, S. (2004). Race, social class, and student engagement in middle school English classrooms. Social Science Research, 37(2), 434-448.Kenny, M. E. (2013). The promise of work as a component of educational reform. In D. Blustein (Ed.), Oxford Handbook of the Psychology of Working: An Inclusive Psychology for the 21st Century (pp. 273–291). New York, NY: Oxford University Press.Kenny, M. E., Blustein, D. L., Haase, R. F., Jackson, J., & Perry, J. C. (2006). Setting the stage: Career development and the student engagement process. Journal of Counseling Psychology, 53, 272–279Kızıldağ, S., Demirtaş-Zorbaz, S., & Zorbaz, O. (2017). Lise öğrencilerinde okul bağlılığı. Eğitim ve Bilim, 42(189).Kuanda, T. A. A. (2013). Social class of high school students and influences on student engagement (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses database. (UMI No. 3687634).Little, H. B. (2015). Prove it! Putting together the evidence-based practice puzzle. Knowledge Quest, 43(3), 62–67.Marsh, H. W. (1989). Age and sex effects in multiple dimensions of self-concept: Preadolescence to early adulthood. Journal of Educational Psychology, 81(3), 417.Marks, H. M. (2000). Student Engagement in Instructional Activity: Patterns in Elementary, Middle and High School Years. American Educational Research Journal, 37, 153–184.McNeely, C.A., Nonnemaker, J.M., & Blum, R.W. (2002). Promoting school connectedness: Evidence from the National Longitudinal Study of Adolescent Health. Journal of School Health, 72(4), 138-146.MEB. (2018). Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2017-2018. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara. http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=327 Memduhoğlu, H. B. (2008). Türk Eğitim Sisteminin Genel Yapısı (Amaçlar, Temel İlkeler ve Okul Sistemi). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (Ed: H.B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz), Ankara: PegemA.Newmann, F. M. (1989). Student engagement and high school reform. Educational Leadership, 46(5), 34-36. Newmann, F.M. (Ed). (1992). Student engagement and achievement in American secondary schools. New York: Teachers College Press.Newmark, C. M. (1994). Another look at whether private schools influence public school quality: Comment. Public Choice, 82, 365-373.OECD. (2017), Education at a Glance 2017: OECD Indicators. OECD Publishing, Paris. http://dx.doi.org/10.1787/eag-2017-enÖzdemir, M. ve Kalaycı, H. (2013). Okul bağlılığı ve metaforik okul algısı üzerine bir inceleme: Çankırı ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2125-2137.Rajaratnam, R. (2018). Themes and patterns explored ın the declıne of student engagement: an exploratory case study. Unpublished doctoral dissertation. University of the Rockies. Ream, R. K., & Rumberger, R. W. (2008). Student engagement, peer social capital, and school dropout among Mexican American and non-Latino White students. Sociology of Education, 81(2), 109-139. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/20452728.Schlechty, P. (2011). Engaging students: The next level of working on the work. San Francisco, CA: John Wiley and Sons (Jossey-Bass).Skinner, E. A., & Belmont, M. J. (1993). Motivation in the classroom: Reciprocal effects of teacher behavior and student engagement across the school year. Journal of Educational Psychology, 85(4), 571-581.Steinberg, L.D., Brown, B.B., & Dornbusch, S.M. (1996). Beyond the classroom: Why school reform has failed and what parents need to do. New York: Simon &Schuster.Steinberg, L. (2007). Ergenlik. Ankara: İmge Kitabevi.Sutherland, S. (2010). Student and teacher perceptions of student engagement. Doctoral Thesis submitted to Ontario Institute for Studies in Education, University of Toronto, 2010.Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.Taylor, L. & Parsons, J. (2011). Improving Student Engagement. Current Issues in Education, 14(1)Torres, A. (2016). Measuring student engagement. Independent School, 75(4), 20–22.Willms, J. D., Friesen, S. & Milton, P. (2009). What did you do in school today? Transforming classrooms through social, academic and intellectual engagement. (First National Report) Toronto: Canadian Education Association.Yazzie-Mintz, E. (2010). Charting the path from engagement to achievement: A report on the 2009 High School Survey of Student Engagement. Bloomington, IN: Center for Evaluation & Education Policy.Yüner, B. (2018). Okul yönetişimi ile okul iklimi arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi) Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.