Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Organel Kavramına Yönelik Yanılgılarının İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 1, 403 - 420, 25.06.2021

Ferhat Karakaya , Mehmet Yılmaz

https://doi.org/10.37217/tebd.884899

Cited By: 2

Öz

Biyoloji eğitiminde öğrenim süreci kartopu etkisiyle gerçekleşmektedir. En ufak bilimsel yanlışlık zaman geçtikçe büyümekte ve yeni bilgilerin öğrenilmesine engel olmaktadır. Bu araştırmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının organel kavramına yönelik yanılgıları ve yanılgılara neden olan kaynaklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışma, 2020-2021 eğitim öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, Türkiye’deki bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 54 fen bilgisi öğretmen adayından oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan yapılandırılmış görüş formu kullanılmıştır. Verilerin analizi, iki farklı araştırmacı tarafından içerik analiz yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, fen bilgisi öğretmen adaylarının organel kavramının bilimsel tanımı ve hücre içerisindeki organellere yönelik kavram yanılgılarının olduğu belirlenmiştir. Bu yanılgıların oluşmasında ise; ders kitapları, öğretmenler ve yardımcı kitapların etkili olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, fen bilgisi öğretmen adaylarının organel konusuna yönelik yanılgılarının giderilmesi için uygulamalar yapılabilir. Ayrıca yanılgılara neden olan ders kitapları ve yardımcı kitaplardaki bilimsel yanlışların belirlenmesi ve düzeltilmesine yönelik çalışmalar yapılabilir.

Anahtar Kelimeler

Biyoloji Eğitimi, Hücre, Organel, Kavram Yanılgıları

Investigating Pre-Service Science Teachers' Misconceptions About The Concept of Organelle

Öz

The learning process in biology education takes place with the snowball effect. The slightest scientific mistake grows over time and prevents new information from being learned. In this study, it was aimed to determine the misconceptions of pre-service science teachers about the concept of organelle and the sources that caused them. The research, using the case study, was conducted in 2020-2021. The study group of the research consists of 54 pre-service science teachers who were studying at a state university in Turkey. The structured interview form prepared by the researchers was used as the data collection tool. The analysis of the data was done by two different researchers using the content analysis method. As a result of the research, it was determined that pre-service science teachers have a scientific definition of the concept of organelle and misconceptions about organelles in the cell. When the reasons for these misconceptions are examined, it is determined that teachers, textbooks, supplementary books and technological applications are effective. According to the results of the research, it can be said that the misconceptions of pre-service science teachers about the theme of organelle should be eliminated. In addition, it can be suggested to work on the determination and correction of scientific mistakes in textbooks, supplementary books and technological applications that cause misconceptions.

Anahtar Kelimeler

Biology Education, Cell, Organelle, Misconceptions

Kaynakça

• Adıgüzel, M., & Yılmaz, M. (2020). Biyoloji öğretmen adaylarının kavram yanılgılarının belirlenmesi ve giderilmesi üzerine bir eylem araştırması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 69-82. https://doi.org/10.17244/eku.691760
• Baki, A. (1999). Cebirle ilgili işlem yanılgılarının değerlendirilmesi. III. Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri. MEB. ÖYGM.
• Baysen, E., Güneyli, A., & Baysen, F. (2012). Kavram öğrenme-öğretme ve kavram yanılgıları: Fen bilgisi ve Türkçe öğretimi örneği. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 1(2), 108-117. http://www.ijtase.net/ojs/index.php/IJTASE/article/view/58 sayfasından erişilmiştir.
• Brookman-Byrne, A., Mareschal, D., Tolmie, A. K., & Dumontheil, I. (2018). Inhibitory control and counterintuitive science and maths reasoning in adolescence. PLoS ONE, 13(6), e0198973. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0198973
• Cassimeris, L., Lingappa, V. R., & Lewin B. (2011). Lewin’s cell. (2nd Ed.). Canada: Jones and Bartlett Publishers.
• Chuang, H. F., & Cheng, Y. J. (2003). A study on attitudes toward biology and learning environment of the seventh grade students. Chinese Journal of Science Education, 11(2), 171-194. http://www.fed.cuhk.edu.hk/ceric/cjse/200300110002/0171.htm sayfasından erişilmiştir.
• Clément, P. (2007). Introducing the cell concept with both animal and plant cells: A historical and didactic approach. Science & Education, 16, 423–440. https://doi.org/10.1007/s11191-006-9029-7
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative ınquiry and research design: choosing among five traditions. Thousand Oaks, California: SAGE.
• Deshmukh, N. D., & Deshmukh, V. M. (2007). A study of students' misconceptions in biology at the secondary school level. International Conference to Review Research in Science, Technology and Mathematics Education’da sunulmuş bildiri, Homi Bhabha Centre for Science Education, TIFR, Mumbai, India.
• Duda, H. J. (2020). Students' misconception in concept of biology cell. Anatolian Journal of Education, 5(1), 47-52. https://doi.org/10.29333/aje.2020.515a
• Ecevit, T., & Şimşek, P. Ö. (2017). Öğretmenlerin fen kavram öğretimleri, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmalarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 129-150. http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/1120/975 sayfasından erişilmiştir.
• Erdem, Z. Ç., & Gürbüz, R. (2017). Öğrencilerin hata ve kavram yanılgıları üzerine bir inceleme: denklem örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 640-670. http://efdergi.yyu.edu.tr/uploads/meabdyyuefd15112016y-1542266221.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Gul, S., Özay-Köse, E., & Diken, E. H. (2020). The Examination of the readability levels of texts in 9th grade biology textbook. Cukurova University Faculty of Education Journal, 49(1), 1-27. https://dergipark.org.tr/en/pub/cuefd/issue/53758/466481 sayfasından erişilmiştir.
• Gündüz, E., Yılmaz, M., Çimen, O., & Karakaya, F. (2019). 11. sınıf biyoloji ders kitabındaki konuların bilimsel içerik bakımından incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 999-1015. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.49440-559869
• Gündüz, E., Yılmaz, M., Çimen, O., Karakaya, F., & Adıgüzel, M. (2018). MEB ortaöğretim 9. sınıf biyoloji ders kitabının bilimsel içerik bakımından incelenmesi. V. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Sempozyumu’nda (ISMS) sunulmuş bildiri, 16-17 Kasım 2018, Ankara, Türkiye.
• Istanda, V., Chang, C. Y., Lee, W. C., Liua, Y. C., & Wang, S. R. (2012). Concept cartoons based two-tier online testing system for magnetism conception. Applied Mechanics and Materials, 148(149), 891-894. https://doi.org/10.4028/www.scientific.net/AMM.148-149
• Jones, M. G., Minogue, J., Oppewal, T., Cook, M. P., & Broadwell, B. (2006). Visualizing without vision at the microscale: students with visual impairments explore cells with touch. Journal of Science Education and Technology, 15(5), 345-351. https://doi.org/10.1007/s10956-006-9022-6
• Karakaya, F., Yılmaz, M., Çimen, O., & Adıgüzel, M. (2020). Identifying and correcting pre-service teachers' misconceptions about the alternation of generations. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(4), 1047-1063. http://dx.doi.org/10.30703/cije.654967
• Kalaycı, S. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının “Prokaryot-Ökaryot” konusundaki bilişsel yapılarının belirlenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 46-64. http://www.e-ijer.com/en/pub/issue/33336/337877 sayfasından erişilmiştir.
• Kete, R., Horasan, Y., & Namdar, B. (2012). Investigation of the conceptual understanding difficulties in 9th grade biology books about cell unit. Elementary Education Online, 11(1), 95-106. http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/1670/1506 sayfasından erişilmiştir.
• Koç, Y., & Sönmez, E. (2019). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının hücre organelleri konusundaki kavramsal anlama düzeyleri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 338-351. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joiss/issue/47398/598236 sayfasından erişilmiştir.
• Mader, S. S., & Windelspecht, M. (2018). Essentials of biology, (5th Ed.). USA: McGraw-Hill Education.
• Mason, L., Zaccoletti, S., Carretti, B., Scrimin, S., & Diakidoy, I. (2019). The role of inhibition in conceptual learning from refutation and standard expository texts. Int J of Sci and Math Educ, 17(3), 483–501. https://doi.org/10.1007/s10763-017-9874-7
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (1.baskı) (S. Altun-Akbaba & A. Ersoy, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018a). Biyoloji Dersi Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20182215535566-Biyoloji%20d%C3%B6p.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018b). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325 sayfasından erişilmiştir.
• Minogue, J., Jones, M. G., Broadwell, B., & Oppewall, T. (2006). The impact of haptic augmentation on middle school students’ conceptions of the animal cell. Virtual Reality, 10, 293-305. https://doi.org/10.1007/s10055-006-0052-4
• Mullins, C. (2007). The biogenesis of cellular organelles. USA: Kluwer Akademic/Plenum Publishers.
• Ormancı, Ü., & Balım, G. (2016). The determination of science teacher candidates’ ideas on cell subject through drawing method. The Online Journal of New Horizons in Education, 6(2), 112-123. https://www.tojned.net/journals/tojned/articles/v06i02/v06i02-15.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Önel, A., Yüce, Z., & Yeşilyurt, D. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının hücre konusundaki kavramsal bilgi düzeylerinin çizimler yoluyla belirlenmesi. Caucasian Journal of Science, 2(1), 32-43. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cjo/issue/33907/382465 sayfasından erişilmiştir.
• Pollard, T. D., Earnshaw, W. C., Lippincott-Schwartz, J., & Johnson, G. (2017). Cell biology. USA: Elsevier.
• Pommerville, J. C. (2010). Alcamo's fundamentals of microbiology. (9th Ed.). Canada: Jones and Bartlett Publishers.
• Reece, J. B, Urry, L. A., Cain, M. L., Wasserman, S. A., Minorsky, P. V., & Jackson, R. B. (2013). Campbell biyoloji. (E. Gündüz & İ. Türkan, Çev. Ed.). Ankara: Palme Yayıncılık.
• Sadava, D., Hillis, M. D., Heller, H. C., & Berenbaum, M. R. (2014). Yaşam bilimi biyoloji. (E. Gündüz & İ. Türkan, Çev.). Ankara: Palme Yayıncılık.
• Simon, E. J., Dickey, J. L., Hogan, K. A., & Reece, J. B. (2017). Campbell temel biyoloji. (E. Gündüz & İ. Türkan, Çev.). Ankara: Palme Yayıncılık.
• Tasdelen, O., & Guven, T. (2012). The evaluation of cell biology (cytology) laboratory lesson according to the ideas of students. Journal of Turkish Science Education, 9(2), 155-167. https://www.tused.org/index.php/tused/article/view/435/372 sayfasından erişilmiştir.
• Taştan-Kırık, Ö., & Kaya H. (2014). A qualitative study concerning the 6th grade students’ conceptual structures about the cell concept. International Online Journal of Educational Sciences, 6(3), 737-760. http://dx.doi.org/10.15345/iojes.2014.03.018
• Tekkaya, C., Çapa, Y., & Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylarının Genel Biyoloji konularındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 140-147. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7818/102721 sayfasından erişilmiştir.
• Topsakal, U. U., & Oversby, J. (2012) Turkish student teachers’ ideas about diagrams of a flower and a plant cell. Journal of Biological Education, 46(2), 81-92. http://dx.doi.org/10.1080/00219266.2011.572988
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M., Üçüncü, G., Karakaya, F., & Çimen, O. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin sosyal medyada yer alan hatalı sekizinci sınıf biyoloji soruları hakkında farkındalıkları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 131-145 .https://doi.org/10.7822/omuefd.480899
• Yılmaz, M., Gündüz, E., Çimen, O., & Karakaya, F. (2017). 7. sınıf fen bilimleri ders kitabı biyoloji konularının bilimsel içerik incelemesi. Turkish Journal of Education, 6(3), 128-142. https://doi.org/10.19128/turje.318064
• Yılmaz, M., Gündüz, E., Diken, E. H., & Çimen, O. (2017). 8. sınıf fen bilimleri ders kitabındaki biyoloji konularının bilimsel içerik açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3) , 17-35. https://doi.org/10.17556/erziefd.330600
• Yürük, N., & Çakır, Ö. (2000). Lise öğrencilerinde oksijenli ve oksijensiz solunum konusunda görülen kavram yanılgılarının saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 185-191. https://dergipark.org.tr/en/pub/hunefd/issue/7818/102726 sayfasından erişilmiştir.