Okul Öncesi Eğitim Programının Taksonomiler Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 2, 794 - 814, 30.08.2024

Müge Kunt , Gülhan Yılmaz Bursa

https://doi.org/10.37217/tebd.1444915

Öz

Eğitim programı alanında çalışan bilim insanları kazanımların, eğitim programlarının temel öğelerinden olduğunu ve programın genel yapısına ışık tuttuğunu vurgulamaktadır. Taksonomilerin ise kazanımların geliştirilmesinde kullanılan kaynaklar olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, 2024 Okul Öncesi Eğitim Programı’nda bilişsel boyut içerisinde yer alan kazanımların SOLO taksonomisine; bilişsel gelişim, dil gelişimi, fiziksel gelişim ve sağlık ile sosyal duygusal gelişim ve değerler alanlarında yer alan kazanımların ise yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi ve kazanımların taksonomilerin hangi düzeyine karşılık geldiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma desenlerinden olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Veri kaynağı olarak MEB 2024 Okul Öncesi Eğitim Program Kitabı kullanılmış, programda gelişim alanlarının altında yer alan kazanımlar incelenmiştir. Bu inceleme için üç kodlama formu oluşturulmuştur. İlk form, "Bilişsel, Duyuşsal ve Devinimsel Boyutlara Göre Kazanım Değerlendirme Formu" olarak adlandırılmıştır. İkinci Form, “SOLO Taksonomisine göre Kazanım Değerlendirme Formu” ve üçüncü form “Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre Kazanım Değerlendirme Formu” olarak hazırlanmıştır. Çalışmaya ait veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak yenilenen 2024 Okul Öncesi Eğitim Programı’nda yer alan kazanımların taksonomilere göre dağılım neredeyse eşit olduğu, tüm basamaklarda yer aldığı görülmektedir. Bu da kazanımların kapsamlı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim Programı, SOLO Taksonomisi, Bloom Taksonomisi, Eğitim programı

Examining the Preschool Curriculum in terms of Taxonomies

Öz

Scientists working in the field of curriculum emphasize that learning outcomes are one of the basic elements of curricula and shed light on the general structure of the curriculum. Taxonomies are known to be the resources used in the development of learning outcomes. In this study, it was aimed to examine the learning outcomes in the cognitive domain of the 2024 Preschool Curriculum of the Ministry of National Education according to the SOLO taxonomy and the learning outcomes in all developmental areas according to the revised Bloom taxonomy and to determine which level of the taxonomies the learning outcomes correspond to. In line with the purpose of the study, document analysis method, one of the qualitative research designs, was used. 2024 Preschool Curriculum was used as the data source, and the learning outcomes under the development areas in the curriculum were examined. Three coding forms were created for this analysis. The data of the study were analyzed using descriptive analysis technique. As a result, it was seen that the learning outcomes in the renewed 2024 Preschool Curriculum were almost equally distributed according to taxonomies and were included in all steps, which shows that the learning outcomes are comprehensive.

Anahtar Kelimeler

Preschool Curriculum, SOLO Taxonomy, Bloom's Taxonomy, Curriculum

Kaynakça

• Aktan, O. (2019). İlkokul matematik öğretim programı dersi kazanımlarının yenilenen Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 1-18.
• Anderson, L., Krathwohl, R., Airasian, P., Cruikshank, K., Mayer, R., Pintrich, P., Raths, J. & Wittrock, M. (Ed.) (2001). Taxonomy for learning, teaching, and assessing: a revision of bloom's taxonomy. New York, NY: Longman.
• Arı, A. (2011). Bloom’un gözden geçirilmiş bilişsel alan taksonomisinin Türkiye’de ve uluslararası alanda kabul görme durumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 767-772.
• Arı, A. (2013). Bilişsel alan sınıflamasında yenilenmiş Bloom, SOLO, Fink, Dettmer taksonomileri ve uluslararası alanda tanınma durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 259-290.
• Arı, S. (2023). SOLO Taksonomisi temelinde hayat bilgisi dersi öğretim programı kazanımlarının incelenmesi. Anadolu Dil ve Eğitim Dergisi, 1(2), 58-68.
• Biggs, J. B. & Collis, K. (1982). Evaluating the quality of learning: the SOLO taxonomy. New York: Academic Press.
• Birgin, O. (2016). Bloom taksonomisi. E. Bingölbali, S. Arslan & İ. Ö. Zembat (Ed.), Matematik eğitiminde teoriler içinde (s. 839-860). Ankara: Pegem Akademi.
• Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of educational objectives, the classification of educational goals, handbook I: Cognitive Domain. New York: David McKay Company.
• Bursa, S. (2022). Examination of 2018 social studies curricula according to SOLO taxonomy. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 23(2), 1015-1032. https://doi.org/10.17679/inuefd.1024442
• Büyükkaymaz, M. (2022). Yürütücü işlev beceri temelli gelişim destek programının okul öncesi dönem çocuklarının yürütücü işlev becerileri üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Çelik, S., Kul, Ü. & Uzun, S. Ç. (2018). Ortaokul matematik dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 775-795.
• Çerçi, A. (2018). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının (5, 6, 7, 8. sınıf) yenilenen Bloom Taksonomisi'ne göre incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 6(2), 70-81.
• Demirci, F. G. (2023). Doğa temelli yürütücü işlevler programının okul öncesi dönem çocuklarının yürütücü işlev becerilerine etkisi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Demirel, Ö. (2017). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
• Dikmen-Ada, B. (2019). Türkiye’de uygulanan okul öncesi eğitim programlarının tarihsel gelişim süreci. A. Yıldırım (Ed.) Okul öncesi eğitim programları içinde (s. 20-47). Ankara: Pegem Akademi.
• Dilekçi, S. (2022). Ortaokul matematik dersi kazanımlarının ve ünite değerlendirme sorularının SOLO taksonomisi ile incelenmesi. (Yüksek lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Dönmez, H. & Zorluoğlu, S. L. (2020). Fen bilimleri dersi öğretim programı 6., 7. ve 8. sınıf kazanımlarının SOLO Taksonomisine göre incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 85-95.
• Eke, C. (2015). Dalgalar ünitesindeki kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 345-353.
• Erbaş, İ. (2021). Ortaokul matematik dersi öğretim programı kazanımlarının ve matematik ders kitabı değerlendirme sorularının SOLO taksonomisi çerçevesinde incelenmesi. (Yüksek lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ertürk, S. (2017). Eğitimde “program” geliştirme. Ankara: Edge Akademi.
• Filiz, S. B. & Baysal, S. B. (2019). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-253.
• Filiz, S. B. & Yıldırım, N. (2019). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre analizi. İlköğretim Online, 18(4).
• Garrett, A. W. (1994). What is curriculum history and why is it ımportant? Annual Meeting of the American Educational Studies Association’da sunulmuş bildiri, Chapel Hill, NC, Kasım, 1994. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED383584.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Gezer, M. & İlhan, M. (2015). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımları ile ders kitabı değerlendirme sorularının SOLO taksonomisine göre incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(29), 1-25.
• Göçer, A. & Kurt, A. (2016). Türkçe dersi öğretim programı 6, 7 ve 8. sınıf sözlü iletişim kazanımlarının SOLO taksonomisine göre incelenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(3), 215-228.
• Grobman, H. (1970). Developmental curriculum projects: Decision points and processes. New York.
• Güllühan, N. Ü. & Bekiroğlu, D. (2022). 2018 hayat bilgisi öğretim programının bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alan açısından incelenmesi. International Primary Education Research Journal, 6(1), 24-36.
• İlhan, M. & Gezer, M. (2017). A comparison of the reliability of the Solo-and revised Bloom's Taxonomy-based classifications in the analysis of the cognitive levels of assessment questions. Pegem Egitim ve Ogretim Dergisi= Pegem Journal of Education and Instruction, 7(4), 637.
• Karagöl, İ. & Adıgüzel, O. C. (2022). Duyuşsal alan ve duyuşsal alan taksonomileri. Anadolu University Journal of Education Faculty, 6(2), 217-240.
• Kratwohl, D. R., Bloom, B. S. & Masia, B. B. (1964). Taxonomy of educational objectives, the classification of educational goals-handbook II: Affective domain. New York: McKay.
• Kubat, U. (2015). Beşinci sınıf fen bilimleri öğretim programının içerik ve kazanım ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 10(11), 1061-1070.
• MEB. (2013). Okul Öncesi Eğitimi Programı ve Kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (2024). Okul Öncesi Eğitimi Programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba-Altun & A. Ersoy, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Oğuzkan, Ş. & Oral, G. (2003). Okul öncesi eğitim. İstanbul: MEB.
• Oktay, A. (1983). Türkiye’de okul öncesi eğitimin dünü ve bugünü. Eğitim ve Bilim Dergisi, 7, 3-7.
• Oktay, A. (2015). Dünyada ve Türkiye’de okul öncesi eğitimin gelişimi. A. Köksal-Akyol (Ed.) Okul öncesi eğitim programları içinde (s. 178-192). Ankara: Hedef.
• Önlen, M., Tatan, M. & İbret, B. Ü. (2020). The comparative analysis of 2005-2018 social studies curriculum of 5th, 6th and 7th grade acquisitions according to new bloom taxonomy. Turkish Journal of Scientific Research, 5(1), 1-13.
• Pegg, J. & Tall, D. (2005). The fundemantal cycles of concept construction underlying various theoretical frameworks. International Reviews on Mathematical Education, 37(6), 468-475.
• Pekince, P. (2022). Katılım temelli erken çocukluk eğitimi programının yürütücü işlevler ve üstbilişsel becerilere etkisi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Sema, A. & Peker, B. (2018). Ortaokul matematik dersi öğretim programı kazanımlarının SOLO taksonomisine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 1155-1171.
• Sibel, Ö. (2022). Coğrafya dersi öğretim programında yer alan 11. ve 12. sınıf kazanımlarının SOLO taksonomisine göre analizi. Socıal Scıences Studıes Journal (SSSJournal), 8(93), 228-235.
• Tuncer, N. (2018). Okul öncesi çocuklarının yürütücü işlevlerinin gelişimini desteklemeye yönelik öğretmen eğitim programının etkililiğinin incelenmesi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, A., Akbaba, F. D., Halıpınar, F. M., Oral, S. & Ulusoy-Ünlü, A. (2021). Okul öncesi eğitim etkinlik kitabının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 343-385. https://doi.org/10.19171/uefad.790815
• Yılmaz, F. & Sunkur, M. Ö. (2021). Bir program zincirleme analizi: 3. sınıf hayat bilgisi dersi öğretim programı (2018) örneği. Journal of Qualitative Research in Education(27).
• Yolcu, H. H. (2019). İlkokul öğretim programı 3 ve 4. sınıf fen bilimleri dersi kazanımlarının revize edilmiş bloom taksonomisi açısından analizi ve değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 18(1).
• Zimmerman, B. (1998). Developing self-fulfilling cycles of academic regulation: An analysis of exemplary instructional method. D. Schunk & B. Zimmerman (Ed.) Self regulated learning: From teaching to self-reflective practice içinde (s.1-20). New York: The Guilford.