Türkiye’de Eğitimde ve İstihdamda Olmayan Gençlik Üzerine Yapılmış Çalışmalara İlişkin Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 3, 1738 - 1758

Büşra Koç , Ferudun Sezgin

https://doi.org/10.37217/tebd.1530217

Öz

Genç işsizliği, işgücü piyasası ve eğitim politikalarını etkileyen küresel bir sorundur. Türkiye, Ekonomik Kalkınma ve İş birliği Örgütü (OECD) ülkeleri arasında en yüksek eğitimde, istihdamda veya yetiştirmede olmayan (NEET) genç oranına ve işsizlik, okulu erken bırakma ve genç yoksulluğu gibi dezavantajlı gençlik göstergelerine sahiptir. Çalışmada Türkiye’de eğitimde ve istihdamda olmayan gençlik üzerine yapılmış çalışmalara ilişkin bir çözümleme amaçlanmaktadır. Bununla birlikte ulusal politika belgelerinde NEET gençlere yönelik alınan tedbir ve önerileri açıklamaktır. Sistematik alanyazın taraması şeklinde tasarlanan çalışma Türkiye'de NEET konusundaki mevcut bilgi birikimini kapsamlı bir şekilde gözden geçirmeyi amaçlamaktadır. Türkçe alanyazından seçilen yirmi dört makale ve NEET ile ilgili olan ulusal politika metinleri belirli dâhil etme ve hariç tutma kriterleri kullanılarak tematik olarak analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında, genç işsizliği ve NEET tanımlanmış, nedenleri ve sonuçları ele alınmış, ILO verilerinden faydalanılarak Türkiye'deki NEET gençler tanımı ve mevcut durum bütüncül bakış açısıyla ortaya konmuştur. Veriler, genç nüfus açısından beşerî sermaye avantajına sahip olan Türkiye'de genç işsizliğinin önemli bir sorun haline geldiğini göstermektedir. İşgücü piyasasındaki yapısal sorunların çözülmesi ve işsizlik sorununa çözüm getirmek amacıyla oluşturulan ulusal politika metinlerinde alınan tedbirlere yer verilerek işgücüne ve istihdama katılımın önündeki engellerin kaldırılması hedeflenmiştir. Bu bağlamda, gençlere yönelik politikalarda en büyük sorumluluğu Türkiye İş Kurumu üstlenmekte olup, diğer kamu kurumları ve sivil toplum örgütlerinin de katkıları bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

NEET, NEİY, NENİ, Türkiye, Genç işsizliği, Ulusal politika belgeleri

An Evaluation of the Studies on Youth Not in Education or Employment in Türkiye

Öz

Youth unemployment is a global problem affecting labour market and education policies. Türkiye has one of the highest NEET rates among OECD countries and has disadvantaged youth indicators such as unemployment, early school leaving and youth poverty. The aim of the study is to provide information on how NEET youth are addressed in Türkiye. In addition, it aims to explain the measures and recommendations taken for NEET youth in national policy documents. Designed as a systematic literature review, the study aims to comprehensively review the existing body of knowledge on NEET in Türkiye. Twenty-four articles selected from the Turkish literature and national policy texts on NEET were thematically analysed using specific inclusion and exclusion criteria. The study adopts a holistic perspective on the determinants of NEET status. Within the scope of the study, youth unemployment and NEET are defined, their causes and consequences are discussed, and the definition and current situation of NEET youth in Türkiye is presented by utilising ILO data. The data showed that youth unemployment has become an important problem in Türkiye, which has the advantage of human capital in terms of the young population. The measures taken in the national policy texts created to solve the structural problems in the labour market and to solve the problem of unemployment are included in order to remove the barriers to participation in the labour force and employment. In this context, the Turkish Employment Agency has the biggest responsibility in policies for young people, but other public institutions and non-governmental organisations have also contribution.

Anahtar Kelimeler

NEET, NEİY, NENİ, Türkiye, Youth unemployment, National policy texts

Kaynakça

• Açıkgöz, F. (2017). Seçilmiş ülke uygulamalarında genç istihdamına yönelik aktif işgücü politikaları ve İŞKUR için öneriler (Uzmanlık Tezi). https://media.iskur.gov.tr/15688/filiz-acikgoz.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
• Bynner, J. & Parsons, S. (2002). Social exclusion and the transition from school to work: The case of young people not in education, employment, or training (NEET). Journal of Vocational Behavior, 60(2), 289–309.
• Çizel, R., Aşkun, V., Durmaz, Ş., Yağmur, A., & Gürsoy, S. (2023). Ne eğitimde ne istihdamda (NEET) olma ile ilişkili faktörlerin OECD bağlantılı ülkelerde karşılaştırmalı analizi: Bulanık küme nitel karşılaştırmalı analiz (fsQCA). Sosyoekonomi, 31(57), 437–475.
• Çolak, K. & Koç, S. (2023). Bibliometric analysis and mapping with vosviewer in neet-head research in social sciences. Journal of Economy, 5(2), 77–91. https://doi.org/10.58251/ekonomi.1380379
• Erikli, S. (2021). Covid-19’un genç işgücünde yaratacağı olası tehlike: Yara izi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39, 380–404.
• Eurofound. (2016). Exploring the Diversity of NEETs. https://www.eurofound.europa.eu/en/publications/2016/exploring-diversity-neets sayfasından erişilmiştir.
• Eurostat. (2022). Statistics on Young People Neither in Employment Nor in Education or Training. https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=Statistics_on_young_people_ neither_in_employment_nor_in_education_or_training sayfasından erişilmiştir.
• Furlong, A. (2007). The zone of precariety and discourses of vulnerability: NEET in the UK. Journal of Social Sciences and Humanities, 381, 101–121.
• ILO. (2013). Decent Work Indicators: Guidelines for Producers and Users of Statistical and Legal Framework Indicators, Second Version. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/--- integration/documents/publication/wcms_229374.pdf sayfasından erişilmiştir.
• ILO. (2022). Indicator Description: Share of Youth Not in Employment, Education or Training (Youth NEET Rate). https://ilostat.ilo.org/ resources/concepts-and-definitions/des cription-youth-neet/ sayfasından erişilmiştir.
• ILO. (2024). Dünyada İstihdam ve Sosyal Görünüm: Mayıs 2024 Güncellemesi. https://www.ilo.org/tr/publications/flagship-reports/dunyada-istihdam-ve-sosyal-gorunum-mayis-2024-guncellemesi sayfasından erişilmiştir.
• Işık, V. (2019). Aksaray’da genç NEET sorunu ve çözüme ilişkin yerel düzeyde strateji önerileri. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 7(17), 149–162.
• İŞKUR. (2021). İŞKUR 2021 Faaliyet Raporu. https://media.iskur.gov.tr/25441/2021-yili-faaliyet-raporu.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2017). Educational research quantitative, qualitative, and mixed approaches (6. b.). Sage.
• Kelleci, S. Ü. & Türk, Z. (2016). Genç işsizliğin incelenmesi: OECD ülkeleri ve Türkiye karşılaştırması. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(13), 10–25.
• Kılıç, Y. (2014). Türkiye’de ne eğitimde ne istihdamda ne de yetiştirmede (NEİY) yer alan gençler. Eğitim ve Bilim, 39(175), 121-135.
• Lodovici, M. S. & Patrizio, M. (2013). The Conditions of Unemployed Young Women and Men in the European Union, Europen Parliament, The Advantages of a Gender Sensitive Approach to Tackle Youth Unemployment Workshop. https://eige.europa.eu/sites/default/files/documents/ ti_pubpdf_mh0116811enn_pdfweb_20170124172829.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Mascherini, M., Salvatore L., Meierkord A. & Jungblut J. M. (2012). NEETs: Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe. Publications Office of the European Union.
• OECD. (2017). Turkey – Country Notes – Education at a Glance 2017: OECD Indicators. https://www.oecd.org/youthinac/youth-notin-employment-education-or-training-neet.htm sayfasından erişilmiştir.
• OECD. (2022). Youth not in Employment, Education or Training (NEET). https://doi.org/10.1787/72d1033a-en Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Pegem Akademi.
• Pitkanen, J., Remes, H., Moustgaard, H. & Martikainen, P. (2021). Parental socioeconomic resources and adverse childhood experiences as predictors of not in education, employment, or training: a Finnish register-based longitudinal study. Journal of Youth Studies, 24(1), 1–18.
• Su, X., Wong, V. & To, S. (2023). British journal of guidance and counselling. Londra.
• Tavşancıl, E. & Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon.
• T. C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf sayfasından erişilmiştir.
• T. C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü. (2021). Ulusal Gençlik İstihdam Stratejisi ve Eylem Planı (2021-2023). https://www.csgb.gov.tr/media/86876/ulusal-genc-istihdam-stratejisi-ve-eylem-plani-2021-2023.pdf sayfasından erişilmiştir.
• TÜİK. (2021). Hane Halkı İşgücü Araştırması Hakkında Genel Açıklama. İşgücü İstatistikleri, 2020. Haber Bülteni. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-2020-37484 sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.