Diyabet Hastalığı Örneğinde Kronik Hastalar ve Hasta Yakınlarıyla İletişim

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 57, 109 - 119, 30.04.2020

İzlem Kabalı , Sema Özan

https://doi.org/10.25282/ted.576901

Cited By: 1

Öz

Amaç: Kronik hastalar ve yakınları ile iletişimde hekimler için yararlı olacağı düşünülen bilgilerin diyabet hastalığı örneği üzerinden sunulmasıdır.

Gereç ve Yöntem: Geleneksel derleme yöntemi ile hazırlanmıştır. Kronik hastalar ve yakınları ile iletişimin önemi, uygun iletişimin nasıl kurulması gerektiği ve diyabet hastalığı üzerinden örneklendirilmesi literatüre dayanarak açıklanmış ve özetlenmiştir.

Bulgular: Uzun süren ve yavaş ilerleyen hastalıklar olarak tanımlanan kronik hastalıklar 21. yüzyılın en önemli sağlık sorunudur. 2015’te bulaşıcı olmayan hastalık kaynaklı ölümlerin arttığı ve %70’e ulaştığı görülmektedir. Kronik hastalıklar sadece gelişmiş ülkelerin sorunu olmaktan çıkmış dünya mortalite ve morbidite verilerine göre tüm ülkelerde birinci sağlık sorunu haline gelmiştir. Kronik hastalıkların tedavi seyrinde hastaların öz bakımları tıbbi tedavi kadar önem taşımaktadır. Kronik hastalar uygun şekilde bilgilendirildikleri ve karar verme sürecine katıldıklarında tıbbi önerilere daha kolay uyum sağlamakta, öz bakımlarını daha fazla sahiplenebilmekte, sağlık çıktılarında iyileşme görülmektedir. Kronik hastalıklar ömür boyu bakım gerektirdiğinden bu süreç hasta yakınları için de zorluklar içermekte, hasta yakınları da fiziksel ve psikososyal sorunlar yaşayabilmekte, desteğe, bakıma gerek duyar hale gelebilmektedir. Diyabet de sürekli sağlık bakımı gerektiren, en kompleks, en önemli kronik hastalıklardan birisidir ve diğer kronik hastalıklarda olduğu gibi hastalar ve yakınları benzer sorunları yaşayabilmektedir. Diyabet sıklığı 1997’den 2010’a dek %90 artarak %7.7’den %13.7’ye yükselmiştir. Dünyada tüm ölüm nedenleri arasında 8. sırada yer almakta, miyokard infartüsü ve inmeye bağlı erken ölümlere neden olmaktadır. 20 yaş üzeri nüfusun %42.4’ünde diyabet ya da prediyabet olduğu bilinmektedir.

Sonuç: Diyabet dahil tüm kronik hastalıkların yönetiminde, olumlu sonuçlara ulaşmada hekimler ile kronik hastalar ve yakınları arasında kurulacak doğru ve yeterli iletişim en önemli öğeler arasında belirtilmektedir.Gerek mezuniyet öncesi gerekse mezuniyet sonrası tıp eğitiminde bu konuya özel önem verilmesi de konuya ilişkin farkındalığın ve duyarlılığın artırılmasında katkı sağlayacak, uygulamalara olumlu yansımaları olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kronik hastalıklar, diyabet

Teşekkür

DEÜTF Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Nöroloji Anabilim Dalı Klinik Nörofizyoloji Bilim Dalı öğretim üyesi Prof.Dr. Görsev Yener’e klinik deneyimleri doğrultusunda vermiş olduğu katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

Communication with Chronic Patients and Patient Relatives in the Example of Diabetes Disease

Öz

 Aim: The presentation of information that is thought to be useful for physicians in communication with chronic patients and their relatives through the example of diabetes.

Materials and methods: Prepared by the traditional review method. The importance of communication with chronic patients and their relatives, how to establish appropriate communication and sampling through diabetes is explained and summarized based on the literature.

Results: Chronic diseases, defined as prolonged and slowly progressive diseases are the most important health problems of the 21st century. In 2015, non-communicable deaths increased, reaching 70%. Chronic diseases have not only become a problem in developed countries but have become the first health problem in all countries according to world mortality and morbidity data. Self-care of patients is as important as medical treatment in the course of treatment of chronic diseases. When chronic patients are informed and involved in the decision-making process, they can adapt more easily to medical advice, take on more self-care and their health outcomes improve. Since chronic diseases require lifelong care, this process involves difficulties for relatives of the patients, and their relatives may experience physical and psychosocial problems and may need support and care. Diabetes is one of the most complex, most important chronic diseases that require continuous health care, and, like other chronic diseases, patients and their relatives may experience similar problems. The frequency of diabetes increased by 90%, from 7.7% to 13.7% between 1997 to 2010. It ranks 8th among all causes of death in the world and causes premature deaths due to myocardial infarction and stroke. It is known that 42.4% of the population over the age of 20 have diabetes or prediabetes.

Conclusions: Correct and adequate communication between physicians and chronic patients and their relatives is among the most important elements in the management of all chronic diseases including diabetes. Giving special attention to this issue in both pre- and post-graduaion medical education will also contribute to raising awareness and sensitivity on the subject and will have positive reflections on the practices.

Anahtar Kelimeler

Chronic diseases, diabetes, communication

Kaynakça

• Referans 1. Global Status Report on Noncommunicable Diseases 2010, Burden: Mortality, Morbidity and Risk Factors. World Health Organization. Reprinted 2011. Haziran, 10, 2019 tarihinde https://www.who.int/nmh/publications/ncd_report_full_en.pdf adresinden alındı.
• Referans 2. Özdemir, Ü., Taşçı, S., (2013). Kronik hastalıklarda psikososyal sorunlar ve bakım. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1), 57-72.
• Referans 3. Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörleri sıklığı çalışması. Kasım, 29, 2018 tarihinde https://sbu.saglik.gov.tr/ekutuphane/Yayin/462 adresinden alındı.
• Referans 4. World health statistics 2017: monitoring health for the SDGs, Sustainable Development Goals ISBN 978-92-4-156548-6. Haziran 10, 2019 tarihinde, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/255336/9789241565486-eng.pdf;jsessionid=AE47938BC4E4F59E4539E4D2C574A4B9?sequence=1 adresinden alındı.
• Referans 5. Fertman, C., Allensworth, D.,(2012). Sağlığı geliştirme programları. Kasım, 3 2018 tarihinde https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/30355,sagligi-gelistirme-programlaripdf.pdf?0 adresinden alındı.
• Referans 6. Özçakır, A., (2004). Hekim-hasta ilişkisi: karar verme sürecinde hastanın yeri. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 24, 411-415
• Referans 7. Simpson, M., (1991). Doctor-patient communication. British Medical Journal, 1385-1387
• Referans 8. Bol, P., Gül, G., Erbaycu, A.E.,(2013). Hasta hekim iletişimindeki eksiklikler ve hataların ortaya konmasında FMEA model analizinin katkısı. İzmir Göğüs Hastalıkları Dergisi, 17, 181-191
• Referans 9. Özer, O., (2007). Şişli etfal eğitim araştırma hastanesi polikliniklerine başvuran hastalarla yapılan anket çalışması ile hasta hekim iletişiminin incelenmesi. Uzmanlık tezi. Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aile Hekimliği Koordinatörlüğü, İstanbul.
• Referans 10. Beck, R.S., Daughtridge, R., Sloane, P.D., (2002). Physician-patient communication in the primary care office: a sistematic review. Journal of American Board of Family Medicine, 15(1), 25-38
• Referans 11. Saygılı D.D. Kronik Hastalıklar ve Psikolojik Sağlık, Herkese Bilim Teknoloji Dergisi, Ocak, 26, 2018, sayı 96:23
• Referans 12. Boxer, H., Snyder, S., (2009). Communication strategies to promote self-management of chronic illnes, Mart, 26, 2018 tarihinde https://www.aafp.org/fpm/2009/0900/p12.pdf adresinden alındı.
• Referans 13. Kaymak, Ö. G., (2018).Yaygın görülen kronik hastalıklarda kültürel farkındalık. Journal of Awareness, 3(özel), 715-721.
• Referans 14. Türkiye Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çok Paydaşlı Eylem Planı 2017-2025. Şubat, 26, 2019 tarihinde, https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/Home/GetDocument/547 adresinden alındı.
• Referans 15. Shields, G.C., Finley, A.M., Chawla, N., (2012). Couple and family intervetions in health problems, Journal of Marital and Family Therapy, 38(1), 265-280
• Referans 16. Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık Hizmetleri, Sağlıkta İletişim Sayfa 19. Mart, 20 2018 tarihinde http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Sa%C4%9Fl%C4%B1kta%20%C4%B0leti%C5%9Fim.pdf adresinden alındı.
• Referans 17. Zarit, H. S., (2004). Family care and burden at the and of life. Canadian Medical Association or its Licensors,170(12),1811-1812.
• Referans 18. Atagün, M.İ., Balaban D.Ö., Atagün, Z., (2011). Kronik hastalıklarda bakım veren yükü, Psikiatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3), 513-552
• Referans 19. Kalocsai, C., Amaral, A., Piquette, D., (2018). “It’s beter to have three brains working instead of one”: a qualitative study of building therapeutical laince with family members of critically ill patients; BioMed Central Healt Services Research 18:533
• Referans 20. Türkiye Diyabet Programı 2015-2020 TC Sağlık Bakanlığı. Ocak, 20, 2019 tarihinde https://www.diyabetimben.com/wpcontent/uploads/2014/11/turkiyediyabetprogrami.pdf adresinden alındı.
• Referans 21. Uysal, Y., Akpınar, E., (2013). Tip 2 Diyabetli Hastalarda Hastalık Algısı ve Depresyon, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 38, 31-40.
• Referans 22. Orhan, B., Bahçecik, N., (2018). Tip 2 diyabetli bireylerin mobil uygulama eğitimi hakkındaki görüşleri, Sağlık Akademisyenleri Dergisi,5(2), 130-134.
• Referans 23. Kara, K., (2011). Diyabette bakım profili ile metabolik kontrol değişkenleri arasındaki ilişkiler; Kafkas Journal of Medical Sciences, 1(2), 57-63
• Referans 24. Başer, D.A., Kahveci, R., Aksoy, H., (2014). Tip 2 diyabetli hastaların aile hekimleriyle iletişimi ile ilgili görüş ve deneyimleri: kalitatif çalışma: Cumhuriyet Tıp Dergisi, 36, 495-502
• Referans 25. Okburan, G., (2018). Tip 2 diyabet tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri- beslenme ve fiziksel aktivite. Beslenme Diyabet Dergisi, 46(3), 294-302.
• Referans 26. Powers, M.A., (2017). Diabetes self-management education and support in type 2 diyabetes. Clinical.Diabetes Journals.Org, 43, 70-80.
• Referans 27. Davies, M.J., Heller, S., (2008). Effectineness of the diabetes education and self management for on going and newly diagnosed (DESMOND) programme for people with newl diagnosed type 2 diabetes: cluster randomised controlled trial. British Medical Journal, 336(7642),491-495.
• Referans 28. Olgun, N., Akdoğan A.Z., (2012). Sağlık inanç modeli doğrultusunda verilen eğitimin diyabet hastalarının bakım uygulamalarına etkisi. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 46-57 Ocak, 20 2019 tarihinde http://www.hacettepehemsirelikdergisi.org/pdf/pdf_HHD_143.pdf adresinden alındı
• Referans 29. TEMD Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu, 2018. Ocak, 21 2019 tarihinde http://temd.org.tr/admin/uploads/tbl_kilavuz/20180814161019-2018tbl_kilavuz6c373c6010.pdf adresinden alındı.