EPİK DESTAN GELENEĞİ BAĞLAMINDA NAZIM HİKMET’İN KUVÂYİ MİLLİYE DESTANINI OKUMAK

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 1534 - 1556, 15.12.2020

Taner Turan , Cengiz Gökşen

Öz

Destanlar, bütün milletlerin en önemli eserlerinden biridir. Çünkü destanlar, milletlerin belleklerini aktaran, onların fikir ve sanat hayatlarına kaynaklık eden eserlerdendir. Epik destanlar da bu işlevleri yerine getirme açısından oldukça önemlidirler. Manzum, manzum-mensur veya mensur olarak yazılabilen destanlar, genellikle uzun soluklu anlatılardır ve kahramanlık teması etrafında şekillenmişlerdir. Bununla beraber destanlar, bir ana kahramanın maceraları etrafında teşekkül eder ve onun kimi zaman olağanüstü olan maceralarını anlatır. Türk epik destan geleneğinde de böyle bir anlayış mevcuttur. Nazım Hikmet’in Kuvâyi Milliye destanı da bu bağlamda değerlendirilebilir. Çünkü Nazım Hikmet bu destanını genel olarak destan geleneğine yakın bir çerçevede oluşturmuştur. Ancak Nazım Hikmet’i bu geleneğin dışına iten önemli farklılıklar da mevcuttur. Örneğin Nazım Hikmet, destanı tek bir kahraman etrafında kurmamış, aksine Türk köylüsünü merkeze almış ve destanı onun etrafında inşa etmiştir. Bu çalışmada, Nazım Hikmet’in Kuvâyi Milliye destanı ele alınmış ve onun epik destan geleneği ile olan bağlantıları belirlenmiştir. Destanın kurgusu, destandaki tipler ve son olarak destanın dil ve üslup özellikleri belirlenmiş ve bütün bu özelliklerin epik destan geleneği ile olan bağlantıları ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Nazım Hikmet, epik, epik destan Geleneği, Kuvâyi Milliye destanı

Kaynakça

• Assman, J. (2018). Kültürel bellek. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Banarlı, N. S. (1997). Resimli Türk edebiyatı tarihi (Cilt 1). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Başgöz, İ. (1999). Dede Korkut destanında epitetler. Milli Folklor, 37, 23-35.
• Bayat, F. (2006). Oğuz destan dünyası. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Bengü, M. F. (2017). Nazım Hikmet üstüne yazılar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bezirci, A. (1993). Nâzım Hikmet -yaşamı, şairliği, eserleri, sanatı-. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Boratav, P. N. (2016). 100 Soruda Türk halk edebiyatı. Ankara: BilgeSu.
• Boratav, P. N. (2017). Folklor ve edebiyat -I-. Ankara BilgeSu.
• Çobanoğlu, Ö. (2011). Türk dünyası epik destan geleneği. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Elçin, Ş. (2010). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gariper, C. (2011). Kurtuluş Savaşı’nın varlık kazandırdığı iki metin: İstiklâl Marşı ve Kuvayı Milliye Destanı. Mehmet Akif Millî Mücadele ve İstiklâl Marşı. Türkiye Yazarlar Birliği Yayınları.
• Gariper, K. (2016). Epik destan geleneği ve Nazım Hikmet’in Kuvâyi Milliye Destanı. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 8(15), 82-99.
• Gömeç, S. (2009). Türk destanlarına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gürsel, N. (1992). Nazım Hikmet ve geleneksel Türk yazını. İstanbul: Adam Yayınları.
• Hikmet, N. (2019), Kuvâyi Milliye. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Irmak, E. (2009). Kayıp destanın izinde ya da manzaralar’da “yiten”: Kuvâyi Milliye ve Memleketimden İnsan Manzaraları’nda milliyetçilik, propaganda ve ideoloji. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• İnan, A. (2017). Türk destanlarına geleneksel bakış. (S. Sakaoğlu, & A. Duymaz). İslamiyet Öncesi Türk Destanları (s. 33-48). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Köksal, H. (1985). Millî destanlarımız ve Türk halk edebiyatı. İstanbul: Üç Dal Neşriyat.
• Köktürk, Ş. (2007). Türk şiirinde destan geleneği ve Nazım Hikmet’in destanlarında teknik. Hece, 121, 214-235.
• Köprülü, M. F. (2016). Türk edebiyatı tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Oğuz, M. Ö. (2004). Destan tanımı ve eski Türk destanları. Milli Folklor, 62, 5-7.
• Ong, W. (2018). Sözlü ve yazılı kültür sözün teknolojileşmesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Özarslan. E. (2003). Nazım Hikmet: hayatı ve şiiri. Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Parry, M. (1930). Studies in the epic technique of oral verse-making I. Homer and homeric style. Harvard Studies in Classical Philology, 41, 73-147.
• Reichl, K. (2014). Türk boylarının destanları. (çev. Metin Ekici). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Şahin, H. İ. (2011). Türkmen destanları ve destancılık geleneği. Konya: Kömen Yayınları.
• Yıldırım, D. (2016). Türk bitiği. Ankara: Akçağ Yayınları.