TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ GÖZÜYLE YARATICI YAZMA SÜREÇLERİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEN ETMENLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 813 - 829, 15.06.2022

Ahmet Demirel

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkçe öğretmeni adaylarının deneyimlerinden hareketle yaratıcı yazma süreçlerini olumsuz etkileyen etmeleri ve çözüm önerilerini ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda Türkçe öğretmeni adaylarının görüşlerine başvurulmuştur. Araştırma nitel araştırma desenlerinden olgubilime uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmada yaratıcı yazma çalışmaları deneyimine sahip 23 katılımcı yer almıştır. Araştırmada veriler araştırmacının kendisi tarafından uzman görüşleri doğrultusunda geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmenin yazma sürecinde öğrencilerin ilgi ve isteklerini göz önünde bulundurmaması, geleneksel (ürün odaklı) yazma uygulamalarına başvurması, yaratıcı yazma yöntem ve tekniklerini kullanmaması, yazmayı değerlendirirken içerikten çok biçimi ön planda tutması öğrencilerin yaratıcı yazma süreçlerini olumsuz etkilemektedir. Bununla birlikte öğretmenin yazma öncesinde ve sırasında öğrencilerin farklı duyu organlarına hitap edebilecek girdiler sağlayamaması ve yapıcı geri bildirimler sunmaması da yaratıcı yazma sürecini olumsuz etkilemektedir. Ayrıca öğrencilerin yazılacaklar hakkında yeterince okuma ve araştırma yapmaması, fikir alışverişinde bulunmaması, konuya ilgi duymaması, kitap okuma alışkanlığının olmaması ve yazmaya odaklanamaması yaratıcı yazma sürecini olumsuz etkilemektedir. Araştırmada öğretmen adaylarına göre yaratıcı yazma süreçlerini olumsuz etkileyen bu unsurlar ile birlikte bu unsurların ortadan kaldırılması için onlar tarafından sunulan çözüm önerileri ele alınarak ilgili alanyazın ışığından tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yazma becerisi, yaratıcı yazma, Türkçe öğretmeni adayları

Kaynakça

• Akbaba, R. S. (2020). Yaratıcı yazma çalışmalarının öyküleyici metin yazma becerisine ve ileri okuma farkındalığına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi.
• Ariana, S. M. (2010). Some thoughts on writing skills. Annals of the University of Oradea, Economic Science Series, 1(1), 127-133.
• Ataman, M. (2006). Yaratıcı drama sürecinde yaratıcı yazma. Yaratıcı Drama Dergisi, 1, 74-83.
• Aydın, B. (2020). Yaratıcı düşünmenin yaratıcı yazmaya etkisi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.
• Barbot, B., Tan, M., Randi, J., Santa-Donato, G., & Grigorenko, E. L. (2012). Essential skills for creative writing: Integrating multiple domain-specific perspectives. Thinking Skills and Creativity, 7(3), 209-223.
• Demir, T. (2012). Türkçe eğitiminde yaratıcı yazma becerisini geliştirme ve küçürek öykü. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 343-357.
• Demir, T. (2013). İlköğretim öğrencilerinin yaratıcı yazma becerileri ile yazma özyeterlik algısı ilişkisi üzerine bir çalışma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(1), 84-114.
• Demirel, A. ve Karatay, H. (2022). 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modeli çerçevesinde gerçekleştirilen hazırlıkların yazma sürecindeki işlevleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(1), 104-118.
• Ersoy, A. F. (2017). Fenomenoloji. İçinde A. Saban ve A. Ersoy (Edt.). Eğitimde nitel araştırmalar desenleri, (ss. 81-138). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Göçen, G. (2018). Öğretmenlerin yaratıcı yazma tekniklerine yönelik değerlendirmeleri: Bir eylem araştırması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 625-677.
• Göçen, G. (2019). The effect of creative writing activities on elementary school students’ creative writing achievement, writing attitude and motivation. Journal of Language and Linguistic Studies, 15(3), 1032-1044.
• Göçer, A. (2016). Yazma eğitimi (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Gökçe, B. ve Çelebi, S. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının duyulardan hareketle yazma becerileri üzerine bir değerlendirme. S. Dilidüzgün (Ed.) içinde, Kuram ve uygulama bağlamında Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Graham, S. (2006). Writing. In P. Alexander & P. Winne (Eds.), Handbook of educational psychology (pp. 457–478). Mahwah, NJ: Erlbaum. Graham, S.,
• Tavşanlı, Ö. F., & Kaldırım, A. (2021). Improving writing skills of students in Turkey: a Meta-analysis of writing interventions. Educational Psychology Review, 1-46.
• Graham, S. ve Perin, D. (2007). Writing next: Effective strategies to improve writing of adolescents in middle and high schools. A report to Carnegie Corporation of New York. Alliance for Excellent Education.
• Hasırcı, S. (2018). Anadili öğretiminde çok uyaranlı eğitim ortamı ve bu ortamın bileşenlerinin önemi. Turkish Studies, 13(19), 895-922.
• Hsieh, H. F. & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288. Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2020). Yazma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir inceleme: Web of Science veri tabanında eğilimler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 67-86.
• Karaosmanoğlu, G. ve Adıgüzel, Ö. (2017). Yaratıcılık engellerinin yaratıcı drama ile fark edilmesine yönelik bir araştırma. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(1), 87-104.
• Karatay, H. (2011). 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modelinin öğretmen adaylarının yazılı anlatım tutumlarını ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Turkish Studies, 6(3), 1029-1047.
• Karatop, H. (2019). Yazarlık ve yazma becerileri dersinin ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Kaya, B. (2013). Yaratıcı yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalardan bir derleme. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(2), 89-101.
• Kokkokoğlu, H. ve Doğan, Y. (2021). Türkçe öğretmenlerinin görüşlerine göre yazma eğitimini olumsuz etkileyen unsurlar ve çözüm önerileri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(4), 1316-1337.
• Kolikpınar, N. (2021). Yaratıcı yazma teknikleri ile öyküleyici metin oluşturmanın yazma becerisi, derse yönelik tutum ve üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi.
• Konuk, S. (2021). Ana dili olarak Türkçe eğitimindeki yaratıcı yazma tezlerine analitik bir bakış: Kapsam belirleme incelemesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (22), 706-733.
• Kurudayıoğlu, M. ve Karadağ, Ö. (2010). İlköğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarının konu seçimleri açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 192-207.
• McVey, D. (2008). Why all writing is creative writing. Innovations in Education and Teaching International, 45(3), 289-294.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özdemir, S. ve Çevik, A. (2018). Yaratıcı yazma çalışmalarının yazmaya yönelik tutuma ve yaratıcı yazma başarısına etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 141-153. Rıza, E. T. (2001). Yaratıcılıkta neler aranır? Yaşadıkça Eğitim 72, 8-15.
• Santosa, A. B., Basuki, Y., & Puspita, A. M. I. (2019). The effectiveness of local wisdom-based teaching materials in enha ncing creative writing skills of elementary school students. Journal of English Language Teaching and Linguistics, 4(3), 349-359.
• Susar Kırmızı, F. (2011). Yaratıcı yazma ürünlerinin bazı ölçütler açısından değerlendirilmesine ilişkin nitel bir çalışma. Dil Dergisi, 151, 21-35.
• Susar Kırmızı, F. (2015). Yaratıcı drama ve yaratıcı yazma uygulamalarının yaratıcı yazma başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(181), 93-115.
• Tağa, T. ve Ünlü, S. (2013). Yazma eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir inceleme. Electronic Turkish Studies, 8(8), 1285-1299.
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2021). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr adresinden 22.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Temizkan, M. (2010). Türkçe öğretiminde yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 621-643.
• Temizkan, M. (2014). Yaratıcı yazma süreci. Ankara: PEGEM Akademi.
• Tompkins, G. E. (2017). Literacy for the 21st century: A balanced approach (7. edition). NJ: Pearson Education.
• Türkyılmaz, M. B. (2021). Etkinlik temelli yaratıcı yazma çalışmalarının yedinci sınıf öğrencilerinin öykü yazma becerileri, yazma tutumları, öz düzenleme stratejileri ve motivasyonel inançlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543-559.
• Yağmur Şahin, E.; Maden, S.; Güleryüz, Ş.; Satır, M. ve Aydın, G. (2013). Müzik dinlemenin resimle ve yazıyla anlatım becerisi üzerine etkisi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(5), 32-49.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.