ÖZEL EĞİTİM İHTİYACINA VE NORMAL GELİŞİME YÖNELİK İLKOKUMA YAZMA DERS KİTAPLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 3, 1220 - 1240, 15.09.2022

Özlem Baş Zeynep Tunç , Mahmure İpek Fadime Akgül

Öz

Bu araştırmada, okuma ve yazma becerilerinde normal gelişim gösteren ve özgül öğrenme güçlüğü tanısı almış 1.sınıf öğrencileri için hazırlanmış ilk okuma yazma ders kitapları arasındaki benzerlik ve farklılıklar incelenmiştir. Araştırma, nitel betimsel bir araştırma yaklaşımı ile desenlenmiş olup araştırmada doküman incelenmesi yöntemi kullanılmıştır. Ders kitapları görsel, biçimsel, içerik, ölçme ve değerlendirme açısından içerik analizi yoluyla incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler için hazırlanan kitabın diğerine nazaran görsel yapı niteliklerini daha fazla taşıdığı saptanmıştır. Normal gelişim gösteren öğrenciler için hazırlanan ilk okuma yazma kitabında sesi hissetme aşamasından hemen sonra harfin okunması ve yazılması aşamasına geçilmesi; özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler için hazırlanan kitapta ise harf gösteriminde önce küçük sonra büyük harfin verilmesi hatasıyla karşılaşılmıştır. Her iki kitapta da sesi hissettirme çalışmalarında farklı uygulamalara gidildiği, alternatif ölçme ve değerlendirme çalışmalarının olmaması ve etkinliklerin sadece bilişsel alanın bilgi basamağında kalması şeklinde bulgular tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İlk okuma yazma, özel eğitim, ders kitabı.

Kaynakça

• Akgül, F. (2021). Sanal ortamlarda okuma ve yazma güçlüklerini gidermeye yönelik paylaşılan etkinlik sayfalarının özellikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ataş, U. C. ve Yıldırım, K. (2020). İlkokul birinci sınıf ilk okuma yazma kitabının öğretmen görüşleri bağlamında incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1245-1268.
• Başar, M., Doğan, C., Şener, N., Karasu, M. ve Yurttaş, R. (2016). İlk okuma yazma sürecine açık ya da kapalı hece ile başlamak. International Journal of Language Academy, 3(4), 442-452.
• Bayat, S. (2015). İlk okuma yazma öğretiminde 60-66 aylık çocuklar ile ilgili yaşanan güçlüklere ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türk Eğitimi Dergisi, 172-185.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. (21. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çakıroğlu, O., Ataş, M. ve Özdemir, C. (2015). Öğrenme güçlüğü riski olan öğrencilerin fonolojik farkındalık becerilerinin etkinliklerle desteklenmesi. https://www.researchgate.net/publication/ 297161737 adresinden erişilmiştir.
• Çiftçi, S. G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin ilk okuma yazma öğretimi ve bu süreçte kullanılan kitaplara yönelik görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Demirel, Ö. ve Kıroğlu, K. (2021). Ders kitabı inceleme. Ankara: Pegem Akademi.
• Frankel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 197-210.
• Gönen, M., Aydos, E. H., Şentürk, Ç., Karacan, G., Kahraman, C. ve Tuna, P. (2013). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve fiziki özelliklerinin incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(1),1-14.
• Güven, S. (2010). İlköğretim hayat bilgisi dersi ders ve öğrenci çalışma kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156).
• Gözütok, F., Ulubey, Ö., Yılmaz, G., Hamsi, M., ve Dinçer, A. (2015). İlköğretim 1. sınıf Türkçe dersi öğretmen ve öğrenci kitaplarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14(4), 1159-1178.
• Kartal, H. ve Bozkurt, M. (2014). Okuma-yazma öğreniyorum ders kitabında yer alan metinlerin bağlaşıklık ve bağdaşıklık yönünden incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (18), 1308–9196.
• Kartal, H., Dikmen, N., ve Atakan, E. (2017). Yazmaya hazırlık çalışmalarının eğik-bitişik yazıyı desteklemesi açısından değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 117-138.
• Küçükaydın, M. A. ve İşcan, A. (2017). İlköğretim 3. sınıf Türkçe ders kitapları ve öğretmen kılavuz kitabının yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygunluk düzeyi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(1), 1-13.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar). Ankara: MEB.
• MEGEP. (2014). Sosyal ve duygusal gelişim. Ankara: MEB.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. Selahattin Turan (Çeviri Editörü). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özbay, M. (2003). Türkçe öğretiminde hedef-araç ilişkisinin ders kitabı örneğinde değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 59-69.
• Raskind, W. H. (2001). Current understanding of the genetic basis of reading and spelling disability, Learning Disability Quarterly, 24, 141- 157.
• Saraç, S. (2014). Okuma güçlükleri ve disleksi, psikoloji çalışmaları, Studies in Psychology 34(1), 71-77.
• Soyuçok, M. (2016). Okuma yazma ders kitaplarının çok yönlü olarak değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şahin, A. (2008). İlköğretim birinci sınıf Türkçe ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 133-146.
• Şahin, M. (2014). Sosyal bilgiler ders kitaplarının görsel tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Çanakkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 31-46.
• Tok, Ş. (2001). İlk okuma yazma öğretiminde kullanılan yöntemlerin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 26, 257-276.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• URL-1: https://ders.eba.gov.tr/ders/proxy/VCollabPlayer_v0.0.892/index.html#/main/vcEbaSearch/2/1.%2520s%25C4%25B1n%25C4%25B1f/1?pageSize=24
• URL-2: http://orgm.meb.gov.tr/sestemelli/kitaplar/1.fasik%C3%BCl.html