MODERN TÜRKİYE’NİN DEMOKRAT-MUHAFAZAKÂR BİR AYDINI: ALİ FUAD BAŞGİL (1893-1967)

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 4 - 11, 29.07.2023

Etem Yunus Akbayır

Öz

Bu araştırma, 1950'ler sonrası Cumhuriyet döneminin önemli düşünürlerinden Ali Fuat Başgil'in yaşamını ve fikirlerini inceleyen bir biyografi niteliğindedir. Başgil, Türk düşünce tarihi içerisinde hem liberal hem de muhafazakâr olarak ele alınmaktadır. Buna karşılık Başgil'in düşüncelerini bütünsel olarak liberalizm veya muhafazakarlık ile değerlendirmek pek isabetli olmamaktadır. Başgil'in siyasi alanda asgari müşterekler olan demokrat değerlere sahip olduğu, öte yandan Başgil'de kadim değerler açısından muhafazakâr düşüncenin hâkim olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu makale Başgil'i demokrat-muhafazakâr olarak nitelendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ali Fuat Başgil, Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti, Hür Fikirler Mecmuası

A DEMOCRAT-CONSERVATIVE INTELLECTUAL OF MODERN TURKEY: ALİ FUAD BAŞGİL (1893-1967)

Öz

This research is a biography examining the life and ideas of Ali Fuat Başgil, one of the important thinkers of the post-1950s Republican era. Başgil is considered both liberal and conservative in the history of Turkish thought. On the other hand, it is not appropriate to evaluate Başgil's thoughts as a whole with liberalism or conservatism. It is seen that Başgil has democratic values, which are the minimum commons in the political field, on the other hand, conservative thought is dominant in terms of ancient values in Başgil. Therefore, this article characterizes Başgil as a democrat-conservative.

Anahtar Kelimeler

Ali Fuat Başgil, Society for Spreading Free Ideas, Free Ideas Journal

Kaynakça

• BAŞGİL Ali Fuad, 27 Mayıs İhtilali ve Sebepleri, Kubbealtı Yayınları, İstanbul, 2014.
• BAŞGİL Ali Fuad, Demokrasi Yolunda, Yağmur Yayınları, İstanbul, 2019.
• BAŞGİL Ali Fuad, Din ve Laiklik, Kubbealtı Yayınları, İstanbul, 2016.
• BAŞGİL Ali Fuad, Hatıralar, Kubbealtı Yayınları, İstanbul, 2022.
• BAŞGİL Ali Fuat, İlmin Işığında Günün Meseleleri, Yağmur Yayınları, İstanbul, 1960.
• BİRİNCİ, M. Kürşad, Erken Dönem Türk Demokrasisinde (1946-1950) Liberal Arayışlar: Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007.
• BORA Tanıl, Cereyanlar: Türkiye’de Siyasi İdeolojiler, İletişim Yayınları, İstanbul, 2017.
• Cumhuriyet Ansiklopedisi 1923–2000, c.2, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2002.
• DEMİRCİ Aliyar, “Ali Fuad Başgil”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Liberalizm, Cilt 7, 2.Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, s.282-299.
• HEYWOOD Andrew, Siyasî İdeolojiler, çev. Ahmet K. Bayram-Özgür Tüfekçi- Hüsamettin İnanç-Şeyma Akın-Buğra Kalkan, 8. Baskı, Adres Yayınları, Ankara, 2014.
• Hür Fikirler Mecmuası, İstanbul, 1948.
• Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti Beyannamesi, İstanbul, 1948.
• ÖNDER Tuncay, “Ali Fuad Başgil”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık, ed. Tanıl Bora, Murat Gültekingil, 5. Cilt, 5. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, s.291-302.