The Communicability of Pleasure and the Pleasure of Communication: the ‘Obligation’ of Aesthetic Feeling in the Critique of the Power of Judgment

Yıl 2024, Sayı: 21, 172 - 183, 03.06.2024

Ali Özgür Gürsoy

https://doi.org/10.55256/temasa.1458352

Öz

Kant makes a puzzling claim in the Critique of the Power of Judgment concerning the connection between the feeling of pleasure occasioned by the appreciation of an object as beautiful and the universal communicability of this aesthetic feeling: on the one hand, he claims that this feeling is due to the free play of the faculties of imagination and understanding, and on the other hand, that it has its ground in the very communicability of this pleasure. The central argument of the present study is that it is possible to clarify the relation between the feeling of pleasure occasioned by the reflective judging of an object and the universal communicability Kant attributes to such a judging by grasping the demand for a ‘universality without concept’ claimed by a pure judgment of taste in terms of what appears to be a problematic relationship of grounding between the shareability of pure aesthetic feeling and the reflective activity of the mind. I will claim that this relationship can be rendered clearer by an explication of the ‘share’ of disinterestedness, purposiveness, and subjective universal validity claims in pure judgments of taste and brought together in the notion of a common sense (sensus communis). What thereby comes into view is an original orientation in the world that is presupposed by explicitly theoretical and practical judgments.

Anahtar Kelimeler

Reflective Judgment, Communication, Pleasure, Aesthetic Judgment, Orientation

Hazzın İletilebilirliği ve İletişimin Hazzı: Yargı Gücünün Eleştirisi’nde Estetik Hissin ‘Zorunluluğu’

Öz

Kant Yargı Gücünün Eleştirisi’nde, bir nesnenin güzel olarak değerlendirildiği durumlarda hissedilen haz ve bu hazzın evrensel iletilebilirliği arasında şaşırtıcı bir iddiada bulunur. Bir yandan bu hazzın anlama ve hayal gücü yetileri arasındaki özgür oyundan kaynaklandığını söylerken; diğer yandan, söz konusu hazzın temelini bu hazzın iletilebilirliğinde konumlandırır. Bu çalışmanın amacı, bir nesneye dair reflektif yargının ortaya çıkardığı haz hissi ile Kant’ın bu yargıya atfettiği evrensel iletilebilirlik arasındaki ilişkiyi netleştirmektir. Bunun yolunun, saf beğeni yargılarının barındırdığı ‘kavramsız evrensellik’ talebinin saf estetik hissin paylaşılabilirliği ve zihnin reflektif etkinliği arasındaki temellendirici ilişki dolayımıyla kavranmasından geçtiği iddia edilir. Bu ilişkinin netleştirilmesi adına, saf beğeni yargılarında çıkarsızlığın, amaçlılığın ve öznel evrensel geçerliliğin payları açıklanmakta ve nasıl ortak duyuda (sensus communis) bir araya geldikleri gösterilmektedir. Böylece görünürlük kazanan şey, kuramsal ve pratik yargılara öncel olan bir ‘orijinal oryantasyon’dur.

Anahtar Kelimeler

Reflektif yargı, İletişim, Haz, Estetik Yargı, Oryantasyon

Kaynakça

• Allison, Henry E. Kant’s Theory of Taste: A Reading of the Critique of Aesthetic Judgment. 1st ed. Cambridge University Press, 2001.
• Avcı, Nil. "Kant’ın Estetik Kuramının Gadamerci Eleştirisi Üzerine Bir Değerlendirme," Temaşa Felsefe Dergisi no. 11 (2019): 74-90.
• Esgün, Toros Günes. "Beğeni Yargılarından Hukuk ve Politikaya: Kant’ın Ahlak Metafiziği’nde Estetiğin İzleri," FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi) 15, no. 30 (2020): 345-58.
• Guyer, Paul. Kant and the Claims of Taste. 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
• Kant, Immanuel. Critique of the Power of Judgment. 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press, 2001.
• Lyotard, Jean-François. Lessons on the Analytic of the Sublime. Translated by Elizabeth Rottenberg, Stanford: Stanford University Press, 1994.
• Makkreel, Rudolf A. Imagination and Interpretation in Kant: The Hermeneutical Import of the Critique of Judgment. University Of Chicago Press, 1995.
• Palmer, Linda. "A Universality Not Based on Concepts: Kant’s Key to the Critique of Taste," Kantian Review 13, no. 1 (March 2008): 1-51. https://doi.org/10.1017/S1369415400001084
• Pippin, Robert B. Hegel’s Idealism: The Satisfactions of Self-Consciousness. Cambridge: Cambridge University Press, 1989.
• Rind, Miles. "What Is Claimed in a Kantian Judgment of Taste?," Journal of the History of Philosophy 38, no. 1 (2000): 63-85.
• Vandenabeele, Bart. "Common Sense and Community in Kant’s Theory of Taste" in Cultivating Personhood: Kant and Asian Philosophy, 308-20. De Gruyter, 2010. https://doi.org/10.1515/9783110226249.2.308