Bolşevik Söylemlerinin Birinci Dünya Savaşına Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 177 - 202, 31.08.2019

Volkan Marttin

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.613545

Cited By: 2

Öz

Bu makale birbiriyle ilişkili üç boyutta ele alınmıştır. Tek başına incelenmesi ve çözümlenmesi mümkün görülmeyen söylemin doğası, çalışmanın birinci boyutunu oluşturmaktadır. İdeoloji, dil, söylem, propaganda, algı ve anlam kavramlarının şekillendirdiği tasavvur edilen işlevsel döngünün Bolşevik Devrimi’nin gelişim evreleriyle uyumu dikkat çekmektedir. 

Tarihsel süreçte ele alınan ideolojik altyapı ve söylem ilişkisi, çalışmanın ikinci boyutunu oluşmaktadır. Devrim sırasında, Bolşevikler temel isteklerini “Barış, Ekmek, Toprak!” şeklinde sloganlaştırmışlardır. Bu tür sloganlar, dini ve milli motiflerle zenginleştirilen söylemler vasıtasıyla başta asker, işçi ve köylüler olmak üzere geniş halk kitlelerine sunulmuş, kızıl bayraklar ve orak-çekiç sembolleşmiştir.

Bolşevik söylemlerinin cepheye yansımaları çalışmanın üçüncü boyutunda ele alınmıştır. Savaşın neden, kim için yapıldığına dair tartışmalar ekseninde Rus askerlerindeki savaşma isteğinin zayıflaması üzerinde durulmuştur. Rus askerlerindeki disiplinsizlik ve itaatsizlik olayları T.C. Genelkurmay ATASE Arşivi ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki belgelere, konuya ilişkin diğer eserlere ve eldeki hatıralara dayanılarak ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Birinci Dünya Savaşı, Bolşevik Devrimi, Söylem

The Impact of the Bolshevik Discourses on the First World War

Öz

This article deals with three related dimensions. The nature of the discourse, which cannot be analyzed and solved alone, constitutes the first dimension of the study. The accordance with the stages of development of the Bolshevik Revolution, which is envisioned “functional chain” with concepts of ideology, language, discourse, propaganda, perception and meaning, is draw attention.

The relationship between ideological infrastructure and discourse in the historical process is the second dimension of the work. During the revolution, the Bolsheviks proclaimed their basic demand as “Peace, Bread, Earth!”. Such slogans have been presented to the masses of the people, chiefly soldiers, workers and peasants, by means of discourses enriched by religious and national motifs, symbolizing with red flag and sickle-hammer. 

Reflections on the fronts of the Bolshevik rhetoric are studied in the third dimension of the research. The focus of this research is treat reluctantly of the Russian soldiers to fight in the face of debates about the war. The topic about the indiscipline and disobedience incidents in Russian soldiers is prepared based on the documents in Turkish Armed Forces Military Archive and in the General Directorate of State Archive of the Prime Ministry of the Republic of Turkey and other works publication and memoirs.

Anahtar Kelimeler

World War I, Bolshevik Revolution, Discourse

Kaynakça

• ATASE (T.C. Genelkurmay Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt) Arşivi, BDH (Birinci Dünya Harbi Kataloğu), Dosya (Dos): 237A, Klasör (Kls): 985, Fihrist (F): 25.1, Tarih: 27/06/1332 (9 Eylül 1916).
• ATASE (T.C. Genelkurmay Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt) Arşivi, BDH, Dos: 237A, Kls: 985, F: 25.2, Tarih: 27/06/1332 (9 Eylül 1916).
• ATASE (T.C. Genelkurmay Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt) Arşivi, BDH, Dos: 237A, Kls: 985, F: 34, Tarih: 19/07/1332 (2 Ekim 1916).
• ATASE (T.C. Genelkurmay Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt) Arşivi, BDH, Dos: 237A, Kls: 941, F: 44, Tarih: 13/11/1333 (11 Kasım 1917).
• ATASE (T.C. Genelkurmay Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt) Arşivi, BDH, Dos: 227, Kls: 941, F 51, Tarih: 10/12/1333 (10 Aralık 1917).
• BBC. (2017, Kasım 9). http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41837777 adresinden alındı
• BOA (T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı), HR. (Hariciye Nezâreti), MA (Matbuât Kalemi), Dosya No: 1126, Gömlek No: 41, Tarih: 22 Nisan 1331 (5 Mayıs 1915).
• BOA (T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı), HR. (Hariciye Nezâreti), SYS (Siyasî Kalemi), Dosya No: 2113, Gömlek No: 4-4, Tarih: 18 Nisan 1333/1917.
• Carr, E. H. (1989). Bolşevik Devrimi 1917-1923 (Cilt I). (O. Suda, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Carr, E. H. (1998). Bolşevik Devrimi 1917-1923 (Cilt II). (O. Suda, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Eagleton, T. (2015). İdeoloji. (M. Özcan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Faulkner, N. (2017). Lenin and the Bolsheviks. London: Pluto Press.
• Güneş, C. D. (2013). Michel Foucault’da söylem ve iktidar. Kaygı, (21), 55-69.
• Kışlalı, A. T. (2000). Siyasal sistemler - siyasal çatışma ve uzlaşma. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kolonitkii, B. (1994, April). Antibourgeois propaganda and anti-”burzhui” consciousness in 1917. The Russian Review, 53(2), 183-196.
• Kolonitkii, B. (1998). “Democracy” in the political consciousness of the February Revulation. Slovic Review, 57(1), 95-106.
• Lenin. (1975). Letters on tactics. Moscow: Progress Publishers.
• Lenin, V. İ. (2010). Bolşevikler ve proletarya diktatörlüğü. (F. B. Aydar, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Lenin, V. İ. (2014). Sosyalizm ve savaş: Rusya Sosyal-Demokrat İşçi Partisi’nin savaşa karşı tutumu. (F. B. Aydar, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Marx-Engels/Lenin-Stalin. (1994). Partizan savaşı. (N. R. Çobanoğlu, Çev.) İstanbul: Yar Yayınları.
• McLellan, D. (2012). İdeoloji. (B. Yıldırım, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• McMeekin, S. (2012). I. Dünya Savaşı’nda Rusya’nın rolü. (N. Elhüseyni, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Russell, B. (2016). Bolşevizmin pratiği ve teorisi. (Ö. Ulusoy, Çev.) İstanbul: bgst Yayınları.
• Saray, M. (1985). Atatürk’ün Sovyet politikası. İstanbul: Veli Yayınları.
• Shklovsky, V. B., & Sheldon, R. (1967, July). At the front-summer 1917. The Russian Review, 26(3), 219-230.
• Stevenson, D. (2001). The First World and international politics. New York: Oxford University Press.
• Stone, N. (1998). The Eastern front 1914-1917. London: Penguin Books.
• Swain, G. R. (1981, April). Bolsheviks and metal workers an the Eve of the First World War. Journal of Contemporary History, 16(2), 273-291.
• Thatcher, I. D. (2009, April). The St. Petersburg/Petrograd Mezhraionka, 1913-1917: The rise and fall of a Russian Social Democratic Workers’ Party unity faction. The Slavonic and East European Review, 87(2), 284-321.
• Toker, H. (2016). Birinci Dünya Savaşı’nda Galiçya Cephesi. Ankara: ATASE Daire Başkanlığı Yayınları.
• Troçki, L. (1998). Rus Devriminin tarihi (Cilt I). (B. Tanatar, Çev.) İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu. (1998). Türkçe Sözlük. II. Ankara: Türk Dİl Kurumu Yayınları.
• Ulutan, B. (1980). Marxizm ve Leninizm. İstanbul: Ötüken Neşriyat.