BELEDİYE HİZMETLERİ İÇİNDE KATI ATIK YÖNETİMİNİN ÖNEMİ VE KONYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: Özel, 273 - 292, 29.10.2023

Hakkı Mümin Ay , Adnan Söylemez

https://doi.org/10.58702/teyd.1357353

Öz

Üretim süreci içinde kaynaklar kullanılırken, yalnızca kaynakların tüketilmesi söz konusu olmamaktadır. Ayrıca kaynakların azalması, yerine konmaması ve geleceğe taşınamaması sorunları beraberinde yaşanmaktadır. Gerek üretim ve gerekse tüketim faaliyetleri, işletmelerin dikkate almak istemediği negatif dışsallıklara neden olmaktadır. Nüfusun hızla artması, bireysel ve toplumsal taleplerin artması, teknolojide yaşanan gelişmeler, tüketim arzusuna paralel olarak üretim hırsının artması gibi etkenler, çevrenin kirlenmesi ve kaynakların yok olmasına neden olmaktadır. Çevre kirliliği küresel kamusal bir mal olduğu için tüm ülkeleri ve uluslarüstü kuruluşları ilgilendirmektedir. İnsana en yakın kamu kuruluşu olan belediyeler, geleneksel hizmetlerinin yanı sıra atık yönetimi, sıfır atık, yenilenebilir enerji kaynakları gibi çevre duyarlılığı olan yeni hizmetleri de yerine getirmeye çalışmaktadırlar. Belediyeler toplumdan gelen çevreci talepleri dikkate alarak ve tekrar seçmen oylarına talip olmak açısından, sürdürülebilir çevre konusunda etkin faaliyetler yürütmektedirler. Konya Büyükşehir Belediyesi sürdürülebilir çevre konusunda örnek olabilecek hizmetler yürütmektedir. Evsel atık, tehlikeli atık, katı atık, endüstriyel atık, tıbbi atık, inşaat ve hafriyat atığı ve ambalaj atığı konularında atık yönetimini oluşturmuş, sıfır atık projelerini desteklemiş ve uygulamış bir belediyedir. Bu çalışmada Konya Büyükşehir Belediyesi’nin çevre ve toplum sağlığına zarar veren katı atıklar konusunda gerçekleştirdiği toplama, biriktirme, ayrıştırma, geri dönüşümü sağlama, toplumu bilinçlendirme gibi faaliyetleri incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir çevre, katı atık, geri dönüşüm, negatif dışsallık, Konya Büyükşehir Belediyesi

THE IMPORTANCE OF SOLID WASTE MANAGEMENT IN MUNICIPAL SERVICES AND THE EXAMPLE OF KONYA METROPOLITAN MUNICIPALITY

Öz

While resources are used in the production process, not only resources are consumed. In addition, the problems of decreasing resources, not replacing them and being unable to carry them to the future are also experienced. Both production and consumption activities cause negative externalities that businesses do not want to consider. Factors such as rapid increase in population, increase in individual and social demands, developments in technology, and increase in production ambition in parallel with the desire for consumption cause pollution of the environment and destruction of resources. Since environmental pollution is a global public good, it concerns all countries and supranational organisations. Municipalities, which are the closest public institutions to people, are trying to fulfil new services with environmental sensitivity, such as waste management, zero waste, and renewable energy sources, in addition to their traditional services. Municipalities carry out practical activities on the sustainable environment by considering the environmentalist demands from society to aspire for voter votes again. Konya Metropolitan Municipality carries out exemplary services in a sustainable environment. It is a municipality that has established waste management in domestic waste, hazardous waste, solid waste, industrial waste, medical waste, construction and excavation waste and packaging waste, and has supported and implemented zero waste projects. In this study, Konya Metropolitan Municipality's activities, such as collection, accumulation, sorting, recycling, recycling and raising awareness of the society on solid wastes that harm the environment and public health, are examined.

Anahtar Kelimeler

Sustainable environment, solid waste, recycling, negative externality, Konya Metropolitan Municipality

Kaynakça

• Amasuomo, E. ve J. Baird (2016). “The Concept of Waste and Waste Management”. Journal of Management and Sustainability, 6 (4), 88-96.
• Ayaz, Ç. E. ve H. Yavaş (2021). “Büyükşehir Belediyelerinde Stratejik Atık Yönetimi: Stratejik Hedefler ve Uygulama Sonuçları”. Journal of Awareness, 6 (1), 39-57.
• BBC (2019). Hangi Ülke Ne Kadar Çöp Üretiyor, Ne Kadarını Dönüştürüyor?, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48851661 (18.12.2022).
• Bilgi, Ü. A. ve E. Ü. Deveci (2022). “Waste Management Practices Towards Low Carbon Cities”. Environmental Research and Technology, 5 (1), 84–93.
• Banerjee, T., A. P. Nair ve M. S. Smitha (2023). Hazardous Waste Management: Lessons from Developed Countries. Waste Management and Resource Recycling in the Developing World. (Ed. P. Singh, P. Verma, R. Singh, A. Ahamad and A. C. S. Batalhao), Amsterdam: Elsevier.
• Baud, I., S. Grafakos, M. Hordijk ve J. Post (2001). “Quality of Life and Alliances in Solid Waste Management”. Cities, 18 (1), 3-12.
• Bozkurt, Y. ve S. Emekçi (2020). Kentsel Katı Atık Yönetiminde Belediyelerin Rolü. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Cerqueti, R., M. Cinelli ve F. Minervini (2021). “Municipal Waste Management: A Complex Network Approach with an Application to Italy”. Waste Management, 126, 597-607.
• Coğrafyabilim (2017). Atıklar Nasıl Sınıflandırılır?, https://cografyabilim.net/2017/11/08/atiklar-nasil-siniflandirilir/#:~:text=At%C4%B1klar%3B%20kat%C4%B1%2C%20s%C4%B1v%C4%B1%20ve%20gaz,k%C3%BCresel%20%C3%A7evre%20sorunlar%C4%B1n%C4%B1%20ortaya%20%C3%A7%C4%B1karm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r. (01.09.2023)
• Çevre Bakanlığı (1991). Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, https://www.cevko.org.tr/images/stories/mevzuat/kati_atiklarin_kontrolu_yonetmeligi.pdf (17.12.2022).
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2022). Katı Atık, https://csb.gov.tr/sss/kati-atik (05.12.2022).
• e-belediye (2018). Akıllı Şehir Çözümlerinde Dünya Örnekleri. https://www.ebelediye.info/dosya/akilli-sehir-cozumlerinde-dunya-ornekleri (18.12.2022).
• Gidarakos, E., G. Havas ve P. Ntzamilis (2006). “Municipal Solid Waste Composition Determination Supporting the Integrated Solid Waste Management System in the İsland of Crete”. Waste Management, 26 (6), 668-679.
• Güler, B. A. (2001). Çöp Hizmetleri Yönetimi. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Günday, M., T. Bayman ve C. Ç. Orak (2010). “Katı Atık Bertaraf Hizmetlerinin Özel Kişilere Gördürülmesi”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (90), 395-419.
• Hacıköylü, C. (2013). Yerel Yönetimler. (1. Baskı). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Herva, M., B. Neto ve E. Roca (2014). “Environmental Assessment of the Integrated Municipal Solid Waste Management System in Porto (Portugal)”. Journal of Cleaner Production, 70, 183-193.
• KBB (2023). Konya Katı Atık Yönetimi. Konya: Konya Büyükşehir Belediyesi, İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2011). Katı Atıklar, Aile ve Tüketici Hizmetleri. https://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Kat%C4%B1%20At%C4%B1klar.pdf (01.09.2023). Nuray, A. ve O. Akınç (2008). Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik ve atık Sınıflandırma Çalışmaları, https://akademiksunum.com/index.jsp?modul=document&folder=f191cd5184bac1e978 37471697f90b93cf06aeda (15.12.2022).
• Ogawa, H. (2002). Sustainable Solid Waste Management In Developing Countries. Return to the Waste Management Page, https://www.gdrc.org/uem/waste/swm-fogawa1.htm (17.12.2022).
• Palabıyık, H. (2001). Belediyelerde Kentsel Katı Atık Yönetimi: İzmir Büyükşehir Belediyesi Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Resmi Gazete (2015). Atık Yönetimi Yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150402-2.htm (01.09.2023).
• Steiner, M. ve U. Wiegel (2009). Katı Atık Yönetimi Atık Yönetiminin Temellerine Yönelik Rehber Kitap. Ankara: Eflatun Yayınevi.
• T24 (2018). İsveç, Atıkların %99’unu Nasıl Geri Dönüştürüyor?. https://t24.com.tr/haber/isvec-atiklarin-yuzde-99unu-nasil-geri- donusturuyor,610201 (18.12.2022).
• Tekin, Ö. F. (2020). Evsel Katı Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tezel, Ö. ve E. Yıldız (2020). “Sürdürülebilir Atık Yönetimi Uygulamalarında Dünya ve Türkiye Karşılaştırması: Edikab Örneği”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9 (2), 35-48.
• The World Bank (2023a). Trends in Solid Waste Management, What a Waste 2.0 a Global Snapshot of Solid Waste Management to 2050. https://datatopics.worldbank.org/what-a-waste/trends_in_solid_waste_management.html (01.09.2023).
• The World Bank (2023b). Urban Development, https://www.worldbank.org/en/topic/urbandevelopment (05.08.2023).
• Vesilind, P.A., S. M. Morgan ve L. G. Heine (2014). Çevre Mühendisliğine Giriş. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Wilson, D. C., L. Rodic, M. J. Cowing, C. A. Velis, A. D. Whiteman, A. Scheinberg, R. Vilches, D. Masterson, J. Stretz ve B. Oelz (2015). “Wasteaware Benchmark Indicators for Integrated Sustainable Waste Management in Cities”. Waste Management, 35, 329–342.
• Zülfikar, H. ve N. Beken (2014). “Belediyeler ve Çevre Hizmetleri Üzerine Analitik Bir Bakış: Türkiye Örneği”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (66-67), 75-100.