EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 470 - 486, 15.10.2024

Esra Dursun

https://doi.org/10.58702/teyd.1452369

Öz

Bu çalışmada; tüketici ve üreticilerin geleceğe yönelik beklenti eğilimlerini ölçen ekonomik güven endeksi ile ekonomik büyüme arasındaki olası ilişki araştırılmıştır. Ülkelerde ekonomik işleyişin düzgün gitmesi sadece gerçekleşen faktörlere değil, ekonomik birimlerin gelecekle ilgili beklentilerine de bağlıdır. Çalışmada tüketici ve üreticilerin beklentilerini ölçmek için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından düzenli olarak hesaplanan ekonomik güven endeksi ile ekonomik büyüme endeksi verileri kullanılmıştır. 2012-2023 yılları arası çeyrek dönemlik verilerin kullanıldığı çalışmada verilere Pearson Korelasyon Analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre Türkiye’de ekonomik güven ile ekonomik büyüme arasında negatif korelasyon tespit edilmiştir. Amprik bulgular, ülkede iktisadi karar vericilerin, ekonomik büyümeye yönelik bir kararı verme noktasında, güven endeksiyle aralarında oluşan negatif korelasyonu da göz önünde bulundurmaları gerektiğine işaret etmektedir. Bununla beraber bulunan sonuçlar, ekonomik güveni yükseltmeye yönelik olarak yapılan çalışmalarda, politika yapıcılara farklı bir bakış açısı sunma noktasında önemli bir rol üstlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

ekonomik güven, ekonomik büyüme, Türkiye, Korelasyon Analizi

THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC CONFIDENCE INDEX AND ECONOMIC GROWTH INDEX: THE CASE OF TURKİYE

Öz

This study investigates the possible relationship between economic confidence index, which measures the future expectations of consumers and producers, and economic growth. Smooth economic functioning in countries depends not only on actual factors but also on the expectations of economic agents about the future. In this study, economic confidence index and economic growth index data, which are regularly calculated by the Turkish Statistical Institute, are used to measure the expectations of consumers and producers. Pearson Correlation Analysis was applied to the data in the study using quarterly data for the period between 2012-2023. According to the findings of the analysis, there is a negative correlation between economic confidence and economic growth in Turkiye. The empirical findings indicate that economic decision makers in the country should take into account the negative correlation between the confidence index and economic growth. In addition, the results play an important role in providing a different perspective to policy makers in their efforts to increase economic confidence.

Anahtar Kelimeler

Economic Confidence, Economic Growth, Correlation Analysis, Turkiye

Kaynakça

• Acemoğlu, D. ve Scott, A. (1994). Consumer confidence and rational expectations: are agents' beliefs consistent with the theory?. The Economic Journal, 104(422), 1–19. https://doi.org/10.2307/2234671
• Akerlof, G. A. ve Shiller, R. J. (2010). Animal spirits: How human psychology drives the economy, and why it matters for global capitalism (2. Basım). Princeton University.
• Akgül, A. (2003). Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri SPSS uygulamaları (2.Basım). Emek Ofset Ltd. Şti. Altuntaş, S. T., Sarıkovanlık, V. ve Mera, N. (2017). Effects of expectations and confidence indices on financial markets. The Journal of Accounting and Finance, (Special Issue), 142-151.
• Bonett, D. G. ve Wright, T. A. (2000). Sample size requirements for estimating pearson, kendall and spearman correlations. Psychometrika, 65(1), 23-28. https://doi.org/10.1007/BF 02294183
• Boulila, G., Bousrih, L. ve Trabelsi, M. (2008). Social capital and aeconomic agrowth: Empirical investigations on the transmission channels. International Economic Journal, 22(3), 399-417. https://doi.org/10.1080/10168730802287994
• Cinel, E. A. ve Yolcu, U. (2021). Economic confidence ındex and economic growth relationship: Prediction with artificial neural networks in the case of Turkiye. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(36), 2491-2517. https://doi.org/10.26466/opus.885417
• Çelik, S., Aslanoğlu, E. ve Deniz, P. (2010). The relationship between consumer confidence and financial market variables in Turkiye during the global crisis. Topics in Middle Eastern and African Economies, (12), 1-17.
• Çoban, H. ve Balıkçıoğlu, E., (2020). Güven, inovasyon ve ekonomik büyüme ilişkisi. Maliye Araştırmaları Dergisi, 6(3), 77-92.
• Daly, H. E. (1987). The economic growth debate: what some economists have learned but many have not. Journal of Envıronmental Economics and Management, 14, 323-336. https://doi.org/10.1016/0095-0696(87)90025-8
• Demirgil, B. (2019). Ekonomik büyümede güven faktörünün etkisi: Türkiye Örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(3), 155-163.
• Eyüboğlu, K. ve Eyüboğlu, S. (2017). Ekonomik güven endeksi ile hisse senedi fiyatları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye Örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 603-614.
• Heliwell, J. (1996). Economic growth and social capital in Asia (Working Paper no: 5470). NBER.
• Hüseynova, A., Mazanova, O., Mammadova, S., Majidova, S., Aslanova, A. ve Rustamova, S. (2022). Azerbaycan’da ekonomik güven endeksi ve gayri safi yurtiçi hasıla büyümesi. Wseas İşletme ve Ekonomi İşlemleri Dergisi, 19(75), 867-875. https://doi.org/10.37394/23207.2022.19.75
• Kılıç, İ. A. (2021). İletişim ve iletişim araçlarında r-studio ile veri görselleştirme (1. Basım). İksad Publishing House.
• Kasmaoui, K., Mughal, M. ve Bouoiyour, J. (2018). Does trust influence economic growth? Evidence from the Arab world. Economics Bulletin, 38(2), 880-891.
• Mazurek, J. ve Mielcova, E. (2017). Is consumer confidence ındex a suitable predictor of future economic growth? An evidence from the USA. E+M: Ekonomie a Management, 20(2), 30-46. https://doi.org/10.15240/tul/001/2017-2-003
• Özsağır, A. (2007). Ekonomide güven faktörü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 46-62.
• Putnam, R. D. (1993). The prosperous community. The American Prospect, 4(13), 35-42. https://doi.org/prospect.org/print/V4/13/putnam-r.html
• Putnam, R. D. (1995). Bowling alone: America's declining social capital. Journal of Democracy, 6, 65–78.
• Roth, F. (2009). Does too much trust hamper economic growth?. Kyklos International Review For Social Science, 62(1), 103-128. https://doi.org/10.1111/j.1467-6435.2009.0042 4.x
• Safina, D. (2015). Trust and economic growth in Russian Society. Procedia Economics and Finance, 24, 563 – 567.
• Solomon, R. C. ve Floreres , F. (2001). Building turust in business, politics, relationship and life (1. Basım). Oxford University Press
• Süsay, A. ve Ünal, A. E. (2020). Seçilmiş güven endeksleri, vıx ve cds primlerinin büyümeye etkisi: Türkiye örneği. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 83–97.
• Şeyranoğlu, O. (2023). Tüketici güven endeksi ile finansal yatırım araçlarının reel getirileri arasındaki nedensellik ilişkilerinin değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 572 - 593. https://doi.org/10.38155/ksbd.1279166
• Topuz, Y. V. (2011). Tüketici güveni ve hisse senedi fiyatları arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 53-65.
• Turney, S. (2024). Pearson correlation test. https://www.scribbr.com/statistics/pearson-correlation-coefficient/ adresinden 12 Temmuz 2024 yılında alınmıştır.
• Tuik (2020). Ekonomik büyüme endeksi. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Donemsel-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-II.-Ceyrek:-Nisan---Haziran,-2020-33605#:~:text=Takvim3360 5#:~:text=Takvim%20etkisinden%20ar%C4%B1nd%C4%B1r%C4%B1lm%C4%B1%C%9F%20GSYH%20zincirlenmi%C5%9F,g%C3%B6re%20%10%2C0%20azald%C4%B1.&text=%C3%9Cretim%20y%C3%B6ntemiyle%20GSYH%20tahmini%2C%202020,milya%20643%20milyon%20TL%20oldu adresinden 1 Şubat 2024 tarihinde alınmıştır.
• Tuik (2021). Ekonomik güven endeksi. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ekonomik-Guven-Endeksi-Aralik-2021-37519 1 Şubat 2024 tarihinde alınmıştır.
• Tuik (2023a). Ekonomik güven endeksi. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ekonomik-Güven-Endeksi-Ocak-202%2C%20tüketici%20ve,eğilimlerini%20özetleyen %20bir%20 bileşik%20endekstir, adresinden 1 Şubat 2024 tarihinde alınmıştır.
• Tuik (2023b). Ekonomik büyüme endeksi. https://data.tuik.gov.tr/ Bulten/Index?p=D%C3%B6nemsel-Gayrisafi-Yurt-%C4%B0%C3%A7i-Has%C4%B1la-IV.-%C3%87eyrek:-EkimAra%C4%B1k-ve-Y%C4%B1ll%C4%B1k,-2023-53756&dil=1 adresinden 1 Şubat 2024 tarihinde alınmıştır.
• Tuik (2024). Ekonomik güven endeksi. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ekonomik-Guven-Endeksi-Ocak-2024-53588 adresinden 1 Şubat 2024 tarihinde alınmıştır.
• Yaşar, G. ve Ceylan, S. (2020). Tüketici güven endeksi ile gsyh arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44, 343-353.
• Yıldız, V.,(2007). Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi I. sınıfına kayıt olan öğrencilerin öğrenci seçme sınavı puanları yönünden bazı faktörlere göre incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Young, W., Lesson, R. ve Darity, W. (2004). Economics, economists and expectations: From microfoundations to macroapplications (1. Basım ). Routledge Taylor Francis Group.
• Zanin, L. (2010). The relationship between changes in the economic sentiment indicator and real gdp growth: a time-varying coefficent approach. Economics Bulletin, 30(1), 837-846.