BONODA LEHTARIN DÜZENLEYEN LEHİNE AVAL VERİP VEREMEYECEĞİ HUSUSUNDA BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 311 - 327, 31.12.2020

Ebru Tüzemen Atik

Öz

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun bonoda uygulanacak poliçe hükümlerine dair 778. maddesinde, düzenleyenin aynı zamanda lehtar olabileceğine ilişkin 673. maddeye atıf yapılmamıştır. Çünkü bir senedin bono sayılabilmesi, bir borç ikrarını içermesine bağlıdır. Bu kapsamda bonoda düzenleyen aynı zamanda lehtar olamaz; aksi halde bono geçersiz olacaktır. Buradan yola çıkarak, bonoda lehtarın düzenleyen lehine aval verip veremeyeceği sorusu gündeme gelmektedir. Konuya öğretide yeterince değinilmemiş olmakla birlikte, Yargıtay’ın bonoda lehtarın düzenleyen lehine aval veremeyeceği yönünde kararları bulunmaktadır. Oysa aval, kambiyo hukukuna özgü, bağımsız bir kambiyo taahhüdüdür. Bu çalışmada, bonoda lehtarın düzenleyen lehine aval vermesinin mümkün olup olmadığı, kanuni düzenlemelerden hareketle belirlenmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kıymetli evrak, düzenleyen, bono, aval, avalist, alacaklı ve borçlu sıfatlarının birleşmesi

AN ASSESSMENT OF WHETHER THE BENEFICIARY OF THE PROMISSORY NOTE CAN GIVE AVAL IN FAVOR OF THE DRAWER

Öz

In the 778th article of the Turkish Commercial Code no. 6102 regarding the articles of bill of exchange to be applied to the promissory note, a reference to the article 673, which states that the drawer can also be the beneficiary, has not been made. Because for a bill to be considered as a promissory note, it depends on whether it contains a debt acknowledgment. In this context, the drawer of the promissory note can not be the beneficiary at the same time; otherwise, the promissory note will be invalid. Based on this, the question arises whether the beneficiary of the promissory note will be able to give aval in favor of the drawer. Although the subject has not been analyzed sufficiently in the doctrine, the Supreme Court has decisions stating that the beneficiary of the promissory note can not give aval in favor of the drawer. Whereas aval is an independent exchange commitment specific to law of exchange. In this study, it is attempted to determine whether it is possible for the beneficiary of the promissory note to give aval in favor of the drawer, based on legal regulations.

Anahtar Kelimeler

negotiable instruments, drawer, aval

Kaynakça

• Aksu Özkan, Raziye (2019) Aval Kurumu, 2. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Arslanlı, Halil (1954) Ticari Senetler Dersleri, 3. Baskı, Ankara, İsmail Akgün Matbaası.
• Aydın, Alihan, “Kambiyo Senetlerinde Düzgün Ciro Zinciri Bakımından İlk Ciro”, Hukuki Perspektifler Dergisi, Aralık 2006, S. 9, s. 195-202.
• Bahtiyar, Mehmet (2019) Kıymetli Evrak Hukuku, 17. Baskı, İstanbul, Beta.
• Baumbach, Adolf/ Hefermehl, Wolfgang/ Casper, Matthias (2008) Wechselgesetz Scheckgesetz, München, Verlag C. H. Beck.
• Bozer, Ali/ Göle, Celal (2020) Kıymetli Evrak Hukuku, 9. Baskı, Ankara, BTHAE.
• Bülow, Peter (2004) WechselG ScheckG AGB, 4. Auflage, Heidelberg, C. F. Müller.
• Can, Mertol (2015) Kıymetli Evrak Hukuku (Ders Kitabı), 3. Baskı, Ankara, İmaj Yayınevi.
• Çamoğlu, Ersin (2020) Kıymetli Evrak Hukukunun Temel İlkeleri, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Demirkapı, Ertan (2005) Kambiyo Senetlerinin Aval Yoluyla Temini, İzmir, Güncel.
• Domaniç, Hayri (1990) Kıymetli Evrak Hukuku, TTK Şerhi IV, İstanbul, Temel Yayınları.
• Eriş, Gönen (2014) Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Kıymetli Evrak, Ankara, Seçkin.
• Hueck, Alfred/ Canaris, Claus-Wilhelm (1986) Recht der Wertpapiere, 12. neu bearbeitete Auflage, München, Verlag Vahlen.
• İmregün, Oğuz (2003) Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul 2003, Filiz Kitabevi.
• Jacobi, Ernst (1956) Wechsel- und Scheckrecht, Berlin, Walter de Gruyter & Co.
• Kalpsüz, Turgut (1975) Kıymetli Evrak, Kambiyo Senetleri Ders Notları, Ankara, Teksir.
• Karayalçın, Yaşar (1970) Ticaret Hukuku, III. Ticari Senetler (Kambiyo Senetleri), 4. Baskı, Ankara, Sevinç Matbaası.
• Kendigelen, Abuzer/Kırca, İsmail (2019) Kıymetli Evrak Hukuku, 2. Baskı, İstanbul, On İki Levha.
• Kınacıoğlu, Naci (1999) Kıymetli Evrak Hukuku, 5. Baskı, Ankara, Nobel.
• Knur, Alexander/ Hammerschlag, Karl (1949) Kommentar zum Wechselgesetz unter besonderer Berücksichtigug der Rechtsprechung, Bonn, Humboldt-Verlag.
• Meier-Hayoz, Arthur/ von der Crone, Hans Caspar (2018) Wertpapierrecht, 3. Auflage, Bern, Stämpfli Verlag.
• Moroğlu, Erdoğan/ Kendigelen, Abuzer (2014) İçtihatlı - Notlu Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat, 10. Baskı, İstanbul, On İki Levha.
• Öztan, Fırat (1997) Kıymetli Evrak Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi (Kısaltılmışı: 1997).
• Öztan, Fırat (2019) Kıymetli Evrak Hukuku, 23. Baskı, Ankara, Yetkin (Kısaltılmışı: 2019).
• Öztan, Fırat (1979) ‘Ticari Senetlerde İmzaların İstiklali İlkesi‘, Batider, C. X, S. 2, s. 391-396 (Kısaltılmışı: İmzaların İstiklali).
• Quassowski, Leo/ Albrecht, Erich (1934) Wechselgesetz vom 21 Juni. 1933, Berlin.
• Poroy, Reha/ Tekinalp, Ünal (2019) Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, 23. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Pulaşlı, Hasan (2019) Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları, 7. Baskı, Ankara, Adalet.
• Staub, Hermann/ Stranz, Martin (1934) Kommentar zum Wechselgesetz, 13. Auflage, Berlin, Walter de Gruyter.
• Teoman, Ömer (1994) ‘Banka Çekleri‘ Hukuken Çek midir?”, İÜHFM, C. 54, S. 1-4, s. 261-267.
• Toros, D. İrem (2019) Teori ve Uygulamada Aval, Ankara, Seçkin.
• Tuna, Ergun/ Göç Gürbüz, Diğdem (2018) Ticaret Hukuku Prensipleri Kıymetli Evrak, İstanbul, Beta.
• Tüzemen Atik, Ebru (2019) Açık Kambiyo Senetleri, 2. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Ulmer, Eugen (1938) Das Recht der Wertpapiere, Stuttgart/Berlin, Kohlhammer.
• Uzunallı, Sevilay/ Yıldırım, Ali Haydar (2017) Uygulamalı Kıymetli Evrak Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Ülgen, Hüseyin/ Helvacı, Mehmet/ Kaya, Arslan/ Nomer Ertan, N. Füsun (2019) Kıymetli Evrak Hukuku, 11. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.