ANONİM ŞİRKETLER HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİĞİ VE ELVERİŞLİLİĞİN TESPİTİNDE ÖLÇÜT ÖNERİLERİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 271 - 291, 31.12.2021

Cafer Eminoğlu

https://doi.org/10.55027/tfm.1025803

Cited By: 5

Öz

Hukuk uyuşmazlıklarında resmi arabuluculuk 2013 yılından itibaren Türkiye’de uyuşmazlık çözümünün önemli bir bileşeni haline gelmiş, 2017 yılında dava şartı olarak düzenlenmesiyle birlikte ise adeta yargının bir eklentisi haline gelmiştir. Ancak bir yargılama faaliyeti olmaması, üçüncü taraf ve kamu menfaatlerini gözeten bir karar verici tarafından yürütülmemesi, bütünüyle taraf iradesiyle şekillen bir süreç olması nedeniyle arabuluculuğa her hukuki uyuşmazlık konu olamayacaktır. Arabuluculuğa elverişlilik bakımından kanun koyucunun belirlediği “tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıkları” ölçütü son derece genel ve çerçevesi bakımından belirsizdir. Çok yönlü menfaat denge ve döngüsünün hâkim olduğu şirketler hukukunda, ifade olunan “tasarruf serbestisinin,” dolayısıyla “arabuluculuğa elverişliliğin” sınırları daha da belirsiz hale gelmektedir. Bu çalışmada anonim şirketler hukuku uyuşmazlıkları bakımından arabuluculuğa elverişliliğe ilişkin bazı değerlendirmelerde bulunulmakta ve elverişliliğin tespiti hususunda bazı ölçütler önerilmektir. İlgili değerlendirme ve öneriler yapılarına uygun düştüğü ölçüde diğer sermaye şirketleri bakımından da caridir.

Anahtar Kelimeler

Arabuluculuğa elverişlilik, kamu düzeni, anonim şirketler hukuku uyuşmazlıkları.

THE ELIGIBILITY OF JOINT-STOCK COMPANY DISPUTES FOR MEDIATION AND SOME CRITERIA-PROPOSALS ON ELIGIBILITY

Öz

The formal mediation in civil disputes has been a significant component of dispute resolution in Turkey since 2013. After being issued as an action cause in 2017 it became an annex to the jurisdiction. Since it is entirely formed by party will and not a jurisdiction activity that is carried out by a decision-maker, who considers also public and third party interests, not every civil dispute is going to be mediation’s topic. The law-maker’s eligibility-criterion of “the civil disputes arising from transactions that are at the free disposal of the parties" is too wide and its frame is uncertain. In corporate law, where the versatile interest balance dominates, the borderlines of “free disposal” and the “eligibility to mediation” become even more unclear. This study contains some evaluations and criteria-proposals on eligibility for mediation in regard of joint-stock company disputes. As long as it is suitable to their structure, these evaluations and criteria can be taken in consideration for other corporations too.

Anahtar Kelimeler

Eligibility for mediation, public order, joint-stock company disputes.

Kaynakça

• Akdağ Güney, Necla (2016), Anonim Şirket Yönetim Kurulu, 2. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Akdağ Güney, Necla(2014), Anonim Şirketlerde Kuruluş, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Akıncı, Ziya, (Editörler: Akıncı Ziya / Yasan Tepetaş, Candan) (2018) Şirketler Hukuku Uyuşmazlıkları ve Tahkim, Onikilevha.
• Akil, Cenk (2014), Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun Kapsamı, Prof. Dr. Ejder Yılmaz’a Armağan, C.I, Ankara, Yetkin.
• Aktepe Artık, Sezin (2018), ‘İstinaf Kanun Yolunda Kamu Düzeni Kavramı’, TBB Dergisi(134).
• Altuğ, Yılmaz / Yasan, Mustafa(2003), Milletlerarası Özel Hukukta Kamu Düzeni, Prof. Dr. Ergun Önen’e Armağan, İstanbul.
• Aras, Aslı (2017), Çekişmesiz Yargılama Usulü, Ankara, Yetkin.
• Atakan Arda (2007),, Kamu Düzeni Kavramı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 13, Sayı 1-2, ss. 59-136.
• Ayoğlu, Tolga (2018), Sermaye Şirketleri Özelinde Şirketler Hukuku Uyuşmazlıklarının Çözümünde Tahkim, Oniki Levha.
• Azaklı Arslan (2018), Betül, Medenî Usul Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk, Ankara, Yetkin.
• Can, Ozan(2015), Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Ticaret Şirketlerinin Feshini İsteme Davasında Bir Yıllık Süreye İlişkin Anayasaya Aykırılık Sorunu (TTK M. 210/f. 3), Batider, Aralık.
• Dayınlarlı, Kemal (1988), "Milletlerarası Özel Hukukta Kamu Düzeni", Prof Dr. Yaşar Karayalçuı'a 65'inci Yaş Armağanı, Ankara, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ekmekçi, Ömer/Özekes, Muhammet/Atalı, Murat/Seven, Vural (2019), Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, B.2, İstanbul, Onikilevha.
• Eminoğlu, Cafer & Erdoğan Ersin (2020), Ticari Uyuşmazlıklarda İhtiyari ve Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk, Adalet Yayınevi.
• Eminoğlu, Cafer(2014), Türk Ticaret Kanunu’nda Kurumsal Yönetim, Oniki Levha.
• Erdem, Ercüment (Editörler: Balkar, Süheyla / Özdemir Kocasakal Hatice)(2021) Şirketler Hukuku uyuşmazlıklarının Tahkime Elverişliliği, Tahkim Anlaşması, Onikilevha.
• Huysal, Burak (2010), Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişlilik, İstanbul, Vedat, s. 330.
• Ildır, Gülgün (2004) “Alternatif Uyuşmazlık Çözümü ve Hak Arama Özgürlüğü”, Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı, TBB Yayınları, Ankara.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. (2020), Arabuluculuk Sözleşmeleri, Turhan, Ankara.
• Kırca, İsmail / Şehirali Çelik, Feyzan Hayal / Manavgat, Çağlar (2016) Anonim Şirket Hukuku, Cilt 2/2, 1. Baskı, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• Kırca, İsmail / Şehirali Çelik, Feyzan Hayal / Manavgat, Çağlar (2013) Anonim Şirket Hukuku, Cilt I, 1. Baskı, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• Moroğlu, Erdoğan(2010), Anonim Ortaklık Anasözleşmesi ve Hukuki Niteliği, Makaleler, On İki Levha.
• Moroğlu, Erdoğan(2017), Anonim ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, Onikilevha.
• Özmumcu, Seda(2014), Türk Hukukunda Yargıtay Kararları Işığında Re’sen Araştırma İlkesi, S.D.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi MİHBİR Özel Sayısı, Cilt 4, Sayı 2.
• Öztürk, Necla(2015), Arabuluculuğun Milletlerarası Özel Hukuk Boyutu: Genel Bakış, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, cilt.31, sa.2, ss.201-254
• Pekcanıtez, Hakan/ Taş Korkmaz, Hülya / Özekes, Muhammet / Akkan, Mine(2017), Pekcanıtez usul, Medeni Usul hukuku, Cilt 1, Onikilevha.
• Poroy, Reha/ Tekinalp, Ünal/Çamoğlu, Ersin (2017) Ortaklıklar Hukuku 2, 13. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Pulaşlı, Hasan(2015), Şirketler Hukuku Şerhi, Cilt I, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yayınları.
• Schwarz, Andreas Bertalan(1948), Borçlar Hukuku Dersleri, (Çeviren: Bülent Davran), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul-1948, S. 343.
• Şit Köşgeroğlu, Banu (2020), Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Sonunda Varılan Anlaşmaların Singapur Konvansiyonu Çerçevesinde Taraf Devletlerde İcra Edilebilirliği, Adalet.
• Tanrıver, Süha (2011) “Arabuluculuk Kanunu Tasarısı’nın Getirdikleri ve Değerlendirilmesi”, Makalelerim II, Adalet Yayınevi, Ankara.
• Tekinalp, Ünal (2013), Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, Vedat.
• Toraman, Barış(2020), İflâs Davasının Arabuluculuğa Elverişli ve Dava Şartı Arabuluculuk, SÜHFD, Cilt 28, Sayı 3.
• Veziroğlu, Cem (2021), Anonim Ortaklıklar Hukukunda Esas Sözleşme Özgürlüğü ve Sınırları, Onikilevha.