Üniversite öğrencilerinde vücut yağ oranının sosyal görünüş ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 176 - 183, 29.01.2021

Tuba Can Akman , Feride Yarar , Kezban Taşlı

Öz

Amaç: Çalışmamız üniversitede öğrencilerinde vücut yağ oranının sosyal görünüş ve benlik saygısı üzerine etkisini araştırmak amacıyla planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya yaş ortalaması 21,48±2,26 yıl olan 335 öğrenci (229 kız, 106 erkek) katılmıştır. Antropometrik ölçümler (bel çevresi, kalça çevresi ve vücut kitle indeksi (VKİ) yapılmış, vücut yağ oranı VKİ’ne göre özel bir formülle hesaplanmıştır. Ek olarak Rosenberg Benlik Saygı Ölçeği (RBS), Sosyal Görünüş Kaygı Ölçeği (SGKÖ) ve Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HAD)uygulanmıştır.
Bulgular: Erkek öğrencilerin bel ve kalça çevresi ölçümleri yüksek bulunmuştur (p<0.001). Kız ve erkek öğrencilerin RBS, SGKÖ, HAD skorları karşılaştırıldığında kız öğrencilerde sadece HAD-anksiyete (HAD-A) skorunun yüksek olduğu(p<0.05) diğer ölçek skorları arasında fark olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Ek olarak vücut yağ %’ne göre sadece kız öğrencilerde SGKÖ ile ilişki (r=0.216, p<0.001) bulunmuştur. VKİ’ve göre yapılan sınıflamaya göre obez öğrencilerde SGKÖ, bel ve kalça çevresi ölçümlerinde anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Tüm öğrencilerde VKİ ve kalça çevresi ile SGKÖ arasında; bel çevresi ile HAD-A arasında düşük düzeyde ilişki saptanmıştır (r=0.134, p<0.05; r=-0.109, p<0.05; r=-0.117, p<0.05).
Sonuç: Araştırmaya katılan obez üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygılarının yüksek olduğu, kız öğrencilerde vücut yağ oranının görünüş kaygısı ile ilişkili olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Vücut yağ oranı, Sosyal görünüş kaygısı, Benlik saygısı, Depresyon

Investigation of the relationship between body fat ratio, social appearance and self-esteem in university students

Öz

Purpose: This study was planned to investigate the effect of body fat rate on social appearance and self-esteem in university students.
Materials and Methods: In this study 335 students (229 girls, 106 boys) with an average age of 21.48 ± 2.26 years were included. Anthropometric measurements were made and the body fat ratio was calculated according to body mass index (BMI). Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES) and Social Appearance Anxiety Scale (SAAS) and the Hospital Anxiety Depression Scale (HAD) were applied.
Results: Waist and hip circumference measurements were high in males (p<0.001). RBS, SAAS, and HAD score were compared, it was found that only HAD-anxiety (HAD-A) score was high in female (p<0.05) and no difference between the other scales (p>0.05).RBS, SAAS, and HAD values were compared according to sex it was found that only the HAD-A score was high in females (p<0.05), and there was no difference between the other scales (p>0.05). In addition, a relationship was found between body fat ratio and SAAS only female (r = 0.216, p<0.001). According to the BMI classification, there was a significant difference in SAAS, waist, and hip circumference measurements in obese students (p<0.05). A low level of correlation was found between BMI,hip circumference and SAAS, waist circumference and HAD-A in all students (r = 0.134, p<0.05; r = -0.109, p<0.05; r = -0.117, p<0.05).
Conclusion: It was found that obese students were found to have high social appearance anxiety. Also, the body fat ratio was associated with anxiety just female.

Anahtar Kelimeler

Body fat rate, Social appearance anxiety, Self-esteem, Depression

Kaynakça

• Alemdağ S, Öncü E. Öğretmen Adaylarının Fiziksel aktiviteye katılım ve sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi 2015;3:284-00 doi: 10.14486/IJSCS291
• Annis NM, Cash TF, Hrabosky JI. Body image and psychosocial differences among stable average weight, currently overwight, and formerly overweight women. Body Image 2004; 1: 155- 67.
• Aydemir Ö, Güvenir T, Kuey L, Kültür S. Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1997;8(4):280-287.
• Caldwell MB, Brownell KD, Wilfley DE. Relationship of weight, body dissatisfaction and self esteem in African American and white female dieters. International Journal of Eating Disorders. 1997;22(2):127-30.
• Cangur S, Yaman C, Ercan I, Yaman M, Toka S. The relationship of anthropometric measurements with psychological criteria in female athletes. Psychol Health Med. 2017; 22(3):325-31. doi: 10.1080/13548506.2016.1234714
• Claes L, Hart T A, Smits D. Validation of the social appearance anxiety scale in female eating disorder patients. Eur Eat Disord Rev.2012;20(5):406-09. DOI: 10.1002/erv.1147
• Crocker PRE, Sabiston CM, Kowalski KC, McDonough MH, Kowalski N. Longitudinal assessment of the relationship between physical self-concept and health-related behavior and emotion in adolescent girls. Journal of Applied Sport Psychology. 2006;18(3):185-200. https://doi.org/10.1080/10413200600830257
• Çuhadaroğlu F. Adolesanlarda benlik saygısı [Uzmanlık Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara; 1986.
• Doğan T. Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi. 2010:39(1);151-159.
• Faith MS, Matz PE, Jorge MA. Obesity-depression associations in the population. J Psychosom Res. 2002;53(8):935-942. https://doi.org/10.1016/s0022-3999(02)00308-2
• Gadalla TM. Association of obesity with mood and anxiety disorders in the adult general population. Chronic Diseases in Canada 2009; 30:29-36. Hamurcu P, Öner C, Telatar B, Yesildag S. Obezitenin benlik saygısı ve beden algısı üzerine etkisi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2015;19:122-29
• Hart TA, Flora DB, Palyo SA, Fresco DM, Holle C, Heimberg RG. Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment. 2008;15(1):48-59. https://doi.org/10.1177/1073191107306673
• İzgiç F, Akyüz G, Doğan O, Kuğu N. Üniversite öğrencilerinde sosyal fobi yaygınlığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2000;1:207-214. Kılıç M, Karakuş Ö. Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Human Sciences. 2016; 13(3):3837-52. doi:10.14687/jhs.v13i3.4054
• Kowalski, KC, Mack, DE, Crocker, PR, Niefer, CB, Fleming, TL. Coping with social physique anxiety in adolescence. Journal of Adolescent Health. 2006; 39(2): 275e9-16. doi: 10.1016/j.jadohealth.2005.12.015.
• Levinson CA, Rodebaugh TL, White EK, et al Social appearance anxiety, perfectionism, and fear of negative evaluation. Distinct or shared risk factors for social anxiety and eating disorders? Appetite. 2013;67(1):125-133. https://doi.org/10.1016/j.appet.2013.04.002
• Levinson CA, Rodebaugh TL, White EK, Menatti AR, Weekas JW. Social appearance anxiety, perfectionism, and fear of negative evaluation: Distinct or shared risk factors for social anxiety and eating disorders? Appetite. 2013; 67(1):125-33. doi: 10.1016/j.appet.2013.04.002
• Mond J, Van den Berg P, Boutelle K, Hannan P, Neumark-Sztainer D. Obesity, body dissatisfaction, and emotional well-being in early and late adolescence: findings from the project EAT study. J Adolesc Health 2011; 48: 373-8.
• Mooreville M, Shomaker LB, Reina SA, Hannallah LM,Cohen LA,Courville AB, et al. Depressive symptoms and observed eating in youth. Appetite. 2014;75(1):141-149. https://doi.org/10.1016/j.appet.2013.12.024
• Pınar R. Obezlerde depresyon, benlik saygısı ve beden imajı: karşılaştırmalı birçalışma. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2002;6(1): 30-41
• Sanlier N, Pehlivan M, Sabuncular G, Bakan S, Isguzar Y. Determining the relationship between body mass index, healthy lifestyle behaviors and social appearance anxiety. Ecol Food Nutr. 2018;57(2):124-39. doi: 10.1080/03670244.2017.1419343.
• Sarwer DB, Wadden TA, Foster GD. Assesment of body image dissatisfaction of obese women: specificity, severity, and clinical significance. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1998;66(4):651-54. DOI: 10.1037//0022-006x.66.4.651
• Simsir Z, Seki T, Dilmac B. Sosyal görünüş kaygısında cinsiyet farklılıkları: bir meta analiz çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 2019;10:615-637. doı: 10.26466/opus.519967
• Soyuer F, Ünalan D, Elmalı F. Normal ağırlıklı ve obez üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite. Uluslararası İnsan Bilimleri Derg 2010;7:862-872. Erişim Adresi http://www.InsanBilimleri.com Erişim tarihi 01 Temmuz 2020
• Taheri, A, Mousavian, A S, Ahmadizadeh, APZ, Soleimani F. The relationship between social physique anxiety and anthropometric characteristics of the nonathletic female students. Annals of Biological Research. 2012;22(3):2727-29.
• Telli E, Ünal Z. Üniversite öğrencilerinin sosyo-demografik özelliklerine göre sosyal görünüş kaygısı: bir alan araştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst Derg 2016;8: 134-46. DOI: 10.20875/sb.98440
• Titchener K, Wong, Q J. A weighty issue: Explaining the association between body mass index and appearance-based social anxiety. Eating Behaviors 2015;16: 13-16 https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2014.10.005
• WHO. Waist circumference and waist-hip ratio: report of a WHO expert consultation. World Health Organization 2008;8-11. Erişim adresi http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44583/1/9789241501491_eng.pdf. Erişim tarihi 01 Temmuz 2020
• Yıldırım T, Çıra Y, Konan N. Öğretmen adaylarında sosyal kaygı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011;12: 85-100. Zileli R, Cumhur Ö, Özkamçı Ö, Diker G. Üniversite öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ile obezite görülme sıklığı. Bilinçli Sağlıklı Yaşam Derg 2016;12:549-562.
• Zorba E. Vücut yapısı ölçüm yöntemleri ve şişmanlıkla başa çıkma. İstanbul Morpa Kültür Yayınları; 2006.