An Evaluation on the Relationship between Reason and Revelation from the Qur'an

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 259 - 286, 31.12.2019

Mustafa Özden

https://doi.org/10.32711/tiad.625266

Cited By: 2

Öz

The problem of how the
relationship dimension between mind and revelation is one of the most
fundamental and the most important issues that have been discussed throughout
Islamic history of thought. Undoubtedly, one of the basic features that
distinguish and differentiate the sects and schools of thought that have formed
and developed in historical processes are the ways of understanding and
evaluating the relationship dimension between mind and revelation. For this
reason, it is possible to classify or disaggregate all sects and schools of
thought according to their approach. Therefore, in this study, the meaning and
importance of mind within the framework of meaning map of the Qur'an will be
emphasized. In this context, the definition of the mind, its relationship with
the heart, the functions of the mind are discussed. In the same way, the
meaning, importance, position and types of revelation were emphasized within
the meaning of the Qur'an. After revealing the concept of mind-revelation,
which are different human phenomena in terms of nature, the issue of
mind-revelation, one of the most effective factors in shaping Islamic thought,
has been evaluated by taking the Qur'an to the center.                             

Anahtar Kelimeler

Qur'an, Mind, Revelation, Kalam, Sect

Kur’an’dan Hareketle Akıl- Vahiy İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Akıl- vahiy arasındaki
ilişkisel boyutun keyfiyeti problemi, Müslüman düşünce tarihi boyunca ele
alınan ve üzerinde durulan, en temel ve önemli konuların başında gelmektedir.
Tarihsel süreçlerde oluşan, biçimlenen, gelişen mezhepleri, düşünce ekollerini
birbirinden ayıran, ayrıştıran temel niteliklerinden birisi de hiç şüphesiz
akıl- vahiy arasındaki ilişki boyutunu anlama, anlamlandırma ve değerlendirme
biçimleridir. İşte bu nedenden ötürü bütün mezhepleri, düşünce ekollerini bu
konuya ilişkin yaklaşım tarzları kıstas alınarak sınıflandırmak veya
ayrıştırmak mümkündür. Dolayısıyla bu çalışmada Kur’an’ın anlam haritası
çerçevesi içinde, aklın anlamı, önemi ve akla biçilen rol üzerinde
durulacaktır. Bu bağlamda aklın tarifi, kalp ile olan bağlantısı, aklın
işlevleri ve benzeri konular ele alınacaktır. Yine Kur’an’ın anlam bütünlüğü
çerçevesinde, vahyin anlamı, önemi, konumu, çeşitleri ve benzeri meseleler
üzerinde durulacaktır. Mahiyet itibariyle birbirinden farklı insani olgular
olan akıl-vahiy kavramlarının neliği ortaya koyduktan sonra, İslam düşüncesinin
şekillenmesinde en etkin faktörlerden biri olan, İslam düşüncesinin
biçimlenmesini derinden etkileyen, akıl -vahiy meselesi ve söz konusu edilen bu
iki kavramın ilişkisel bağlamı, Kur’an merkeze alınarak değerlendirilecektir.            

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Akıl, Vahiy, Akıl- Vahiy ilişkisi

Kaynakça

• ABDÜLBAKİ, Muhammed Fuad, el-Mücemü’l- Müfehres li el-Fazi’l -Kur’ani’l -Kerim, Mektebetü’l -İslamiyye, İstanbul 1984.
• AKBULUT, Ahmet, Müslüman Kültüründe Kur’an’a Yabancılaşma süreci, OTTO Yayını, Ankara 2017.
• ATAY, Hüseyin, Kur’an’a Göre İman Esasları, Ankara 1961.(Doktora Tezi)
• AYDIN, Mehmet, İçe Kritik Bakış, İyi Adam Yayınları, İstanbul 1999.
• AYDIN, Mehmet S., İslam’ın Evrenselliği, Ufuk Kitapları, İstanbul 2000.
• BAĞDADİ, Ebu Bekr Ahmed b. Ali b. Sabit, Şerefu Ashabil-Hadis ( Tenkidli Basım ve Yayınlayan: Mehmed Said Hatipoğlu) Ankara 1991.
• BİGİYEF, Musa Carullah, Kitabu’s-Sünne (Mehmet Görmez) Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2009.
• BOLAY, S. Hayri,’’Akıl maddesi’’, T.D.V. İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1989.
• CEVİZCİ, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, İstanbul 2000.
• CÜRCANİ, Seyyid Şerif Ali b.Muhammed, Kitabü’t- Tarifat, Tahran 1308.
• CÜRCAN, Seyyid Şerif, Şerhu’l- Mevakıf. (çev.Ömer Türker),Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yaynnları, İstanbul 2015.
• CÜVEYNİ, Seyyid Şerif Ali b. Muhammed, Kitabü'l- İrşad.
• Ebu Zeyd , Nasr Hamid , el-İmam Şafii, Kahire 1992. vd.; Arkoun, Muhammed, Tarihiyyetü’l-Fikri’l-Arabi,(Arapçaya çev. Hişam Salih), Beyrut 1986.
• Ebu Zeyd, Abdurrahman Abdulhadi, Sultatu’n- Nass, Beyrut 1993.
• EŞARİ, Ebü’l- Hasan, Makalatü’l- İslamiyyin, (nşr.Hellmut Ritter), Wiesbaden :Franz Steiner Verlog Gmbh 1980.
• FIĞLALI, Ethem Ruhi, Günümüzde İtikadi İslam Mezhepleri, İzmir İlahiyat Vakfı Yayını, İzmir 2014.
• İBN. FARİS, Ebü’l-Hüseyin Ahmed, Mu’cemu Mekaisi’l- Luga, Beyrut 1999,
• İBN. FÜREK, Mücerredü Makalati’ş- Şeyh Ebi’l- Hasan el Eşari, (nşr. Daniel Gimaret), Beyrut 1986.
• İBN MANZUR, Ebu'l -Fazl Cemalleddin Muhammed b. Mükrim, Lisanü'l- Arab, Beyrut, 1990 Ragıb el-İsfehani, Müfredatü’l- Kur’an.
• KADİ, Abdülcebbar, el-Muğni, (nşr. Muhammed Ali en-Neccar, vd.), Kahire 1965.
• MATURİDİ, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed, Kitabu’t-Tevhid, (thk.Fethullah Huleyf) İstanbul.ts.