Hasidik Yahudilikte Vaat Edilmiş Topraklar Fikri: İsrail Karşıtlığı

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 240 - 262, 30.12.2020

Canan Seyfeli , Hüseyin Akdemir

https://doi.org/10.32711/tiad.823191

Cited By: 2

Öz

Çalışmanın konusu Hasidik Yahudiliğin vaat edilmiş topraklar fikri ve bu fikrin oluşturduğu İsrail karşıtlığıdır. Vaat edilmiş topraklar fikri seçilmişlik, ahitleşme ve tek Kutsal Mabet ile bütündür. Bunları birleştiren ise Mesih beklentisidir. Yahudiler vaat edilmiş topraklarda Süleyman’ın mabedi Tanah’da belirtildiği şekilde inşa ettiğinde zirveyi yaşamışlardır. Ancak, Beytü’l Makdis’in ve Kudüs’ün iki defa tahribi Yahudileri bu topraklardan uzak yaşamaya mecbur bırakmıştır. Diaspora, Tanrı’nın seçtiği ve ahitleşerek vaat ettiği kutsal topraklarda tek mabet etrafında şekillenen bir hayattan mahrum kalma ve özlem demektir. Özlemin Mesih’in gelişiyle sona ereceğine inanç ise geleneksel kabuldür. Ancak Mesih gelmeyince Fransız İhtilali’nden sonra yükselen milliyetçilik akımı ve antisemitik olaylar Yahudileri Siyonizmi kurmaya itmiştir. Siyonizm sosyal, siyasal, ekonomik ve askeri alanlarda verdiği mücadelelerle 1948’de İsrail’i kurmuştur. Ancak insan eliyle kurulduğu için geleneksel Yahudilik tarafından meşru görülmemiştir. Hasidik Yahudilik ise Siyonizmi ve İsrail’i doğal olmamakla ve Mesih’in gelişini geciktirmekle suçlamış ve seküler yaşam biçimini reddetmiştir. İsrail karşıtlığını fiili şekilde sürdürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yahudilik, Hasidiler, İsrail Karşıtlığı, Mesih, Vaat Edilmiş Topraklar, Kutsal Mabet

The Idea of Lands Provided in Hasidic Judaism: Anti-Israel

Öz

The subject of the study is Hasidic Judaism's idea of the promised land and the anti-Israelism that this idea creates. The idea of the promised land is complete with the chosen nation, covenant, and the Holy House (Beit HaMikdash). Messiah anticipation gathers them under one roof. The Jews experienced the summit in the promised land when Solomon built the temple as stated in Tanah. However, the destruction of Beit HaMikdash and Jerusalem twice forced the Jews to live away from these lands. Diaspora means staying away from and longing for a life shaped around a single temple in the holy lands chosen and promised by God. The belief that longing will end with the coming of Messiah is traditional acceptance. However, when the Messiah did not arrive, the nationalism movement that rose after the French Revolution and antisemitic events pushed the Jews to establish Zionism. Zionism established Israel in 1948 with its struggles in social, political, economic and military fields. However, because it was established by man, it was not considered legitimate by traditional Judaism. Hasidic Judaism accused Zionism and Israel of being unnatural and delaying the coming of the Messiah and rejected the secular way of life. It is de facto maintaining its anti-Israel.

Anahtar Kelimeler

Judaism, Hasidis, Anti-Israel, Messiah, Promised Lands, The Holy House

Kaynakça

• Adem, Baki. “Yahudilik”. Dinler Tarihi El Kitabı. ed. Baki Adam. 60-129. Ankara: Grafiker Yayınları, 2015.
• Altınel, Tolga Savaş. “Soyun Önemi Bağlamında Yahudi-Haşmoni Krallığı ve Vaftizci Yahya”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52/52 (15 Haziran 2017), 115-138.
• Armaoğlu, Fahir. Filistin Meselesi ve Arap-İsrail Savaşları, 1948-1988. İstanbul: Kronik Kitap, 5. Basım, 2019.
• Arslan, Hatice Gültekin. “Mistik Bir Hareket Olarak Hasidizm’in Doğuşu Üzerine”. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi, 895-909.
• Ataöv, Türkkaya. Filistin, Siyonizm ve Kudüs Sorunu. istanbul: ileri, 1. Basım, 2019.
• Attias, Jean-Christophe vd. Paylaşılamayan kutsal topraklar ve İsrail=Israël, la terre et le sacré. İstanbul: İletişim, 3. Basım, 2012.
• Avineri, Shlomo - Watzman, Haim. Herzl’s Vision. New York: BlueBridge, 1. Basım, 2004.
• Ay, Şeyma. “İsrail ve Yahuda Krallıkları Üzerine Düzenlenen Asur Seferleri”. History Studies 3/1 (2011), 1-14.
• Belcove, Janet S. -Shalin. New World Hasidism: Ethnographic Studies of Hasidic Jews in America. New York: State University of New York Press, 1995. http://libgen.rs/book/index.php?md5=A3DD0F8E031171F7F95A3CE0487E177B
• Besalel, Yusuf. “Devekut”. Yahudilik ansiklopedisi. Cilt 1: A - J. 1/139. İstanbul: Gözlem, 2001.
• Besalel, Yusuf. “Habad”. Yahudilik ansiklopedisi. Cilt 1: A - J. 1/194-195. İstanbul: Gözlem, 2001.
• Besalel, Yusuf. “Hasidizm”. Yahudilik ansiklopedisi. Cilt 1: A - J. C. 1. İstanbul: Gözlem, 2001.
• Besalel, Yusuf. “Tsadik”. Yahudilik ansiklopedisi. Cilt 3: S - Z. 3/746-747. İstanbul: Gözlem, 2001.
• Bottero, Jean vd. İnancın En Güzel Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 7. Basım, 2019.
• Cohn-Sherbok, Dan. Judaism: History Belief and Practice. New York; Florence: Routledge Taylor & Francis Group [distributor, 1. Basım, 2003. https://www.taylorfrancis.com/books/e/9780203402511
• Eshel, Hanan. “The Bar Kochba Revolt, 132-135”. The Cambridge History of Judaism. 4/105-127. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.
• Fi̇ldi̇ş, Ayşe Tekdal. “Birleşmiş Milletler’ in Taksim Kararı Ve İsrail Devleti’nin Yaratılışı”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14/1 (01 Mart 2012), 337-348.
• Friedman, Menachem. “Agudat Israel”. Encyclopaedia Judaica. 1/505-508. Jarusalem: Keter Publishing House, 2007.
• Ginsberg, Harold Louis. “Messiah”. Encyclopaedia Judaica. 14/110-115. Jarusalem: Keter Publishing House, 2007.
• Gürkan, Salime Leyla. Yahudilik. Ankara: İsam Yayınları, 6. Basım, 2017.
• Hebraica, Encyclopaedia. “Hasidim”. Encyclopaedia Judaica. 8/390-392. Jarusalem: Keter Publishing House, 2007.
• Herlz, Theodor - D’Avigdor, Sylvie. The Jewish State. New York: Dover Publications, 1. Basım, 1989.
• Johnson, Paul - Orman, Filiz. Yahudi tarihi. İstanbul: Pozitif Yayınları, 2000.
• Karaman, M. Lütfullah. “Filistin”. İslam Ansiklopedisi. 13/89-103. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996.
• Karaman, M. Lütfullah. “Siyonizm”. İslam Ansiklopedisi. 37/329-335. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2009.
• Karesh, Sara E. - Hurvitz, Mitchell M. Encyclopedia of Judaism. New York: Facts on File, 1. Basım, 2006.
• Kızıloğlu, Sedat. “İsrail Devleti’nin Kuruluşuna Kadar Geçen Süreçte Yahudiler ve Siyonizm’in Gelişimi”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2/1 (01 Mart 2012), 35-64.
• Kurt, Ali Osman. Fundamentalist Yahudiler. Ankara: Eskiyeni Yayınları, 2. Basım, 2016.
• Loenen, Eva van. “A Fresh Perspective on the History of Hasidic Judaism”. New Horizons 20 (ts.), 1-23.
• Metli, Ebru. Hasidizm’in Yahudi ve Öteki Anlayışı. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Neusner, Jacob - Avery-Peck, Alan J. The Routledge Dictionary of Judaism. New York; London: Routledge : Taylor & Francis Group, 1. Basım, 2004. https://ezproxy.aub.edu.lb/login?url=https://www.taylorfrancis.com/books/9781134414864
• Orni, Efraim. “Kiryas Joel”. Encyclopaedia Judaica. 12/191-192. Jarusalem: Keter Publishing House, 2007.
• Rubinstein, Hilary L. vd. The Jews in the Modern World: A History since 1750. London : New York: Arnold ; Oxford University Press, 1. Basım, 2002. http://libgen.rs/book/index.php?md5=0F2EA7851C0A4082772CB49F5A351D9F
• Sema Çiğdem İnce. Günümüz İsrail Mezhepleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü: Erciyes Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Taylor, Alan R - Karaşahan, Mesut. İsrail’in doğuşu: 1897-1947 Siyonist Diplomasinin Analizi. İstanbul: Pınar Yayınları, 4. Basım, 2019.
• Türem, Şule İsmihan. Mesih İnancının Yahudi Toplumundaki Sosyal Ye Siyasal Yansımaları (XVIII. Yüzyıldan İtibaren). Ankara: Ankara Üniversitesi, Doktora Tezi, 2017.
• Türem, Şule İsmihan. “Ortodoks Yahudilikteki Mesih İnanci Ve Dini Önderlerin Siyonizm’e Etkileri”. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 5/1 (29 Mart 2019), 28-41.
• Waardenburg, Jacques. “Mesih”. İslam Ansiklopedisi. 29/306-309. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004.
• Yılmaz, Mustafa Selim. “An Overview of the Adventure of Meaning of Concept of Messiah within the Covenant Tradition”. ULUM Dini Tetkikler Dergisi 1/1 (31 Temmuz 2018), 85-101.
• Yiğitoğlu, Mustafa. Yahudilikte Tanrının Yeri (Semâvî Mâbed). İstanbul: İsabet, 2011.
• Kutsal Kitap Eski ve Yeni Antlaşma (Tevrat, Zebur, İncil). İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 2003.