Hıristiyanlık Öncesi Doğu Slav İnançları ve Tanrılar Panteonu

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 920 - 940, 31.12.2022

Ş. Muhammed Dualı

https://doi.org/10.32711/tiad.1188669

Cited By: 1

Öz

Hıristiyanlık öncesi Slav kavimler, içerisinde yaşadığımız doğayı tümüyle canlı varlıklar olarak telakki etmişlerdir. İster hayvanlar olsun ister ağaçlar ve taşlar, onları çevreleyen her varlığa hayat bahşedildiğine inanmışlardır. Bu inanç, Slavların o dönemlerde çeşitli doğa güçlerini tanrılaştırmalarına ve tanrılaştırdıkları bu güçlere tapmalarına neden olmuştur. Diğer tüm politeist toplumlarda görüldüğü üzere Slav kavimleri de yaşamlarında karşılaştıkları doğal olayları (deprem, gök gürültüsü ve çeşitli afetler) tanrıların iradesine bağlamışlardır. Bu sebepledir ki tanrıların gazabından korunmak için yılın belirli zamanlarında özel kutsal ayinler yapmışlar, tanrılarına kurbanlar sunmuşlar ve merhamet etmeleri için niyazda bulunmuşlardır. Her Slav kabilesinin birbirine benzer, fakat farklı işlevleri olan tanrısı olduğu gibi tamamen birbirinden bağımsız tanrısal varlıkların mevcudiyeti de söz konusu olabilmektedir. Bu çerçevede Batı Slavlarının tanrıları, Doğu Slavlarının tanrılarından birçok açıdan farklılık gösterebilmektedir. Bu makale Doğu Slav kabilelerinin (Rus, Ukrayna ve Belarus) kadim inançları, cenaze törenleri, dini tasavvurları ve tanrılar panteonunu analitik bir yöntemle incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Doğu Slav, Rus, Tanrılar Panteonu, Din

Pre-Christian East Slavic Beliefs and Pantheon of Gods

Öz

Pre-Christian East Slavic tribes considered the nature in which they lived as completely living beings. They believed that every being that surrounded them, whether animals or trees and stones, was given life. This belief caused the Slavs to deify various forces of nature at that time and to worship these forces they deified. As seen in all other polytheistic societies, the Slavic tribes also attributed the natural events (earthquakes thunder and various disasters) they encountered in their lives to the will of the gods. For this reason, they performed special sacred rites at certain times of the year to protect themselves from the wrath of the gods, offered sacrifices to their gods and begged for mercy. As each Slavic tribe has a god with similar but different functions, there may also be the existence of completely independent divine beings. In this framework, the gods of the Western Slavs may differ from the gods of the Eastern Slavs in many ways. This article analyses the ancient beliefs, funerary rituals, religious conceptions, and pantheon of gods, of the East Slavic tribes (Russian, Ukrainian, and Belarusian) in an analytical way.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, East Slavic, Russian, Pantheon of Gods, Religion

Kaynakça

• Abayev V. I. Skifo-yevropeyskiye izoglossy na styke Vostoka i Zapada. Moskva: 1965.
• Anichkov Ye. V. YAzychestvo i drevnyaya Rus'. S. Peterburge: Tipografiya, 1914.
• Eliade Mircea. Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, I Çeviren Ali Berktay, 2012.
• Eliade, Mircea. The Sacred and the Profane. New York: London, 1957.
• Gimbutas. “Mokosh”. Encyclopedia of Religion. (Second Edition). ed Lindsay Jones. 9/6113-6116. New York: Thomson, 2005.
• Gimbutas. “Slavic Religion”. Encyclopedia of Religion. (Second Edition). ed Lindsay Jones. 12/8431-8434. New York: Thomson, 2005.
• Gimbutas. “Veles-Volos”. Encyclopedia of Religion. (Second Edition). ed Lindsay Jones. 14/9579-9582. New York: Thomson, 2005.
• Gönül, Uzelli. “Vladimer Panteon’unda Yer Alan Pagan Tanrılar”. Art-Sanat, 8/188 (2017), 181-197.
• Klyuyev N. “Svarog v panteone slavyanskikh Bogov”, https://slavradio.org/articles/drevnost/svarog/ (10.10. 2022).
• Kulikov A. A. Kosmicheskaya mifologiya drevnikh slavyan. SPb: Izdatel'stvo Leksikon, 2001.
• Lebedev G. “Nakanune Rus' KH vek”. Znaniye Sila, 7 Izdatel'stva Znaniye (1988), 37-51.
• Levkiyevskaya Ye. Ye. Mify russkogo naroda. Moskva: Astrel' ACT, 2000.
• Leybovichem L. I. Svodnaya letopis', sostavlennaya po vsem izdannym spiskam letopisi, Sankt-Peterburg: Tipografiya O. I. Baksta, Vyp 1, 1876.
• Maksa Fasmera. Etimologicheskiy slovar' russkogo yazyka. Moskva: Progress, Izdaniye vtoroye, Tom I, 1964.
• Mansikka V. Y. Religiya vostochnykh slavyan. Moskva: Institut mirovoy literatury RAN, 2000.
• Marija Gimbutas. “Perun”. Encyclopedia of Religion. (Second Edition). ed Lindsay Jones. 10/7060-7063. New York: Thomson, 2005.
• Marija Gimbutas. The Slavs. New York: Washington Praeger Publishers, 1971.
• Meletinskiy Ye. M. Mifologicheskiy Slovar'. Moskva: Sovetskaya entsiklopediya, 1990.
• Orlov A. S. Georgiyev B. A., Istoriya Rossii. Moskva: Izdatel'stva Prospekt, 2001.
• Prozorov T. Otkroveniya slavyanskikh bogov. Sankt-Peterburg: Azbuka-Attikus, 2011.
• Ramazan Şeşen. İbn Fadlan Seyahatnamesi ve Ekleri. İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2010.
• Rybakov B. A. Yazychestvo drevnikh slavyan. Moskva: Nauka, 1981.
• Shakhmatov A. A, Povest' vremennykh let. Petrograd: izdaniye Arkheograficheskoy komissii, 1916.
• Shanskiy N.M. Etimologicheskiy slovar' russkogo yazyka, (M: Moskovskiy universitet, 1965), T. I. Vyp. 2.
• Shepping D. Ottovich. Mify slavyanskogo yazychestva. Moskva: Yekaterinburg U-Faktoriya AST, 2008.
• Şinasi Gündüz. Anadolu’da Paganizm. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2012.