ÇELİK YAPIDA KULLANILAN ENDÜSTRİYEL BOYA İÇİN AHP VE TOPSİS YÖNTEMLERİ UYGULANARAK YAPILAN TEDARİKÇİ SEÇİMİ

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 40, 162 - 177, 16.12.2021

Kaan Gündoğan , Oğuz Borat

Öz

Bu çalışmanın amacı çelik yapı ve bu yapıda uygulanan boyanın özelliklerinin araştırılarak en uygun kıstaslara karar vermek ve bu kıstaslara bakılarak en iyi performansı gerçekleştirecek tedarikçiyi bulmaktır. Bu amaçla, çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP ve TOPSIS yöntemleri seçilmiştir. İlk aşamada boyanın özelliklerinden faydalanılarak 6 adet ölçüt (dayanıklılık, kapama oranı, garanti süresi, kalite, maliyet analizi, kuruma süresi) belirlenmiştir. Bu ölçütlerin önem sıralamasını belirlemek amacıyla uzman 40 kişilik ekibe anket yapılmıştır. Sonuçlardan çıkan verilere istinaden önem sırası belirlenmiş daha sonra AHP yöntemi kullanılarak ağırlıkları bulunmuştur. Son aşamada ise en iyi tedarikçiyi bulma adına TOPSIS yöntemi kullanılarak firmaların tekliflerinde yer alan rakamlarla çarpımı sonucunda tedarikçi firmaların performans karşılaştırması yapılmıştır. Bunun neticesinde maliyet analizinin diğer kıstaslara göre performans değerlendirmesinde ön plana çıktığı görülmüştür. Diğer ikinci önemli ölçüt olan kalitenin de uzmanlar tarafından ankette değeri diğer ölçütlere göre daha belirleyici durumdadır. Bu doğrultuda yapılan analizler sonucunda en iyi performansı gösteren firmaya ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ÇKKV, TOPSIS, anket, boya sektörü, çelik yapı

MAKING SUPPLIER SELECTION BY USING AHP AND TOPSIS METHODS FOR INDUSTRIAL PAINT WHICH USED IN STEEL STRUCTURE

Öz

The purpose of this study is to investigate properties of steel structure and paint which applied in this structure then decided on the most appropriate criteria for finding supplier that will perform the best performance. For this purpose, AHP and TOPSIS methods were chosen for solving that problem for the best supplier. In the first step, 6 criteria (durability, coverage rate, warranty period, quality, cost analysis, drying time) were determined by using properties of painting. In order to determine importance order of these criteria, a questionnaire asked to be answered a team of 40 people who experts in the industrial painting. Then AHP method was used to solve these questionnaires. At the last step, TOPSIS method was used for the performance evaluations. As a result of these, it has been observed that cost analysis comes to first criteria in performance evaluation according to other criteria. The second important criterion is the value of quality from the survey which answered by experts according to the other criteria. As a result of these evaluations, the best performing company was determined.

Anahtar Kelimeler

MCDM, AHP, TOPSIS, paint industry, steel structure, survey

Kaynakça

• Akçin, E. (2019). Evlat edindirmede aile seçim sürecinin AHP ve TOPSİS tabanlı bilgi sistemi ile değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi. Kütahya.
• Altay, G. ve Güneyisi, E. M. (2005), Türkiye’de yapısal çelik sektörü ve yeni gelişimler, https://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/11059.pdf adresinden 10 Aralık 2020 tarihinde alınmıştır.
• Ballı, S. ve Korukoğlu, S. (2009). Operating system selection using fuzzy AHP and TOPSIS methods. Math. Comput.Appl. 14(2), 119-130.
• Bozdoğan, T., Tayyar, N. ve Öner, Ş. (2016, Haziran). Yeni kamu mali yönetim anlayışı perspektifinde Türkiye’de kamu kurumları mali performanslarının AHP ve TOPSİS yöntemleriyle değerlendirilmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 18(2), 477-514.
• Durmuş, M. ve Tayyar, N. (2017, Aralık). AHP ve TOPSIS ile farklı kriter ağırlıklandırma yöntemlerinin kullanılması ve karar verici görüşleriyle karşılaştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi. 12(3), 65 – 80.
• Eleren, A. (2007). Markaların tüketici tercih kriterlerine göre analitik hiyerarşi süreci yöntemi ile değerlendirilmesi: Beyaz eşya sektöründe bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 14, 2.
• Er, S. (2017). Boya İmalat Sektöründe Kullanılan Kimyasalların İş Sağlığı Üzerine Etkileri [Yüksek Lisans Tezi], Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Görener, A. ve Dinçer, A. (2011). Performans değerlendirmesinde AHP - Vıkor ve AHP - TOPSIS yaklaşımları: Hizmet sektöründe bir uygulama. Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi. 29, 244-260.
• Hasol, D. (1993). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
• Iğın, M. (2016). Farklı çelik taşıyıcı sistem konfigürasyonlarının çelik yapı boyutlandırmasına etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Gebze Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Kocaeli.
• Jotun, (2018). Silicate or epoxy zinc primers – The superior protection. http://wwwda.jotun.com/www/com/20020115.nsf/viewunid/5591E5F45F237F3C12571DF002B0EC8/$file/Silicate-+or+epoxy+zinc+primers.pdf adresinden 10 Aralık 2018 tarihinde alınmıştır.
• Kaya, İ. ve Kahraman, C. (2004). Çok amaçlı karar verme yöntemlerinden TOPSIS ve ELECTRE yöntemlerinin karşılaştırılması, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Enstitüsü. İstanbul.
• Kuruüzüm, A. ve Atsan, N. (2001). Analitik hiyerarşi yöntemi ve işletmecilik alanındaki uygulamaları. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi. 1, 83-105.
• MakinaTek (2018). Bileşim Yayıncılık, Fuarcılık ve Tanıtım Hizmetleri. http://makinatek.com.tr/uncategorized/metal-yuzeylerin-boyanmasy/ adresinden 10 Eylül 2020 tarihinde alınmıştır.
• Öztürk, D. ve Onurlubaş, E. (2019). Havayolu taşımacılığında hizmet kalitesinin AHP ve TOPSİS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi. 10, 81-97.
• Paksoy, A. S. (1999). Boya el kitabı, Kimya Mühendisleri Odası, İstanbul.
• Supçiller, A. A. ve Çapraz, O. (2011). AHP-TOPSİS yöntemine dayalı tedarikçi seçimi uygulaması ekonometri ve istatistik, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 13(12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması, İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı) 1–22.
• Şahin, Y. ve Akyer, H. (2011). Ülke Kaynaklarının verimli kullanımı: 4x4 arama ve kurtarma aracı seçiminde AHS ve TOPSİS yöntemlerinin uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(5), 72-87.
• Türk Yapısal Çelik Derneği (TUCSA) (2005). Yapısal Çelik Kullanımı, Üretim Kapasiteleri, Çeliğin Avrupa ve Türkiye İnşaat Sektöründeki Yeri. Türk Yapısal Çelik Derneği, İstanbul.
• Uysal, M. M. (2010). Yüksek Teknolojik Ürünlerin Pazara Sunulmasında Yenilikçi Yaklaşımlar: Boya Sanayi Uygulaması [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.