ADANA’DA YEREL YÖNETİMLERİN ÇEVRESEL KARAR VERME SÜREÇLERİNDE KATILIMIN ROLÜ: SARIÇAM, CEYHAN VE KOZAN ÖRNEKLERİ

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 42, 235 - 253, 30.12.2022

Nermin Merve Yalçınkaya , Fadime Bağ , Muzaffer Yücel

https://doi.org/10.55071/ticaretfbd.1083860

Öz

Küresel perspektifte teknolojik boyutta yaşanan gelişmeler, sektörel hizmet ve uygulamaların ağırlıklı olarak teknolojik tabanlı yürütülmesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Türkiye’de çevresel karar verme mekanizmasında yerel yönetimlerin etkinliği ve bu çerçevede verimlilik, şeffaflık, yerelleşme, yönetilenlerin katılımı, temsil vb. kavramlar oldukça önemlidir. Yerel yönetimler, vatandaşa en yakın birimler olarak yerel halkın gereksinimlerini ve beklentilerini belirlemede ve hizmet üretiminde önemli role sahiptir. Bu kapsamda, yerelde yaşam kalitesinin yükselmesini hedefleyen planlama çalışmaları ve yerelde katılımı destekleyici politikalar; ülkemizde katılımcılığı destekleyen bakış açısında olmalıdır. Yürütülen kamusal hizmetler kapsamındaki farklı mühendislik tabanlı uygulama çalışmalarında da görüş bildirimi vb. ile katılım desteklenebilir. Bu çalışmada, Türkiye’de yerel yönetimlerin çevresel karar verme mekanizmalarının etkinliğinin artırılması ve katılımcı süreçlerin desteklenmesi hedefiyle, halkın çevresel karar verme mekanizmalarına entegrasyonu üzerine kurumsal ve yasal çerçevede bir araştırma yürütülmüştür. Bu kapsamda, öncelikle ilgili mevzuat ve yerel planlama sistemi kuramsal çerçevede araştırılmıştır. Ardından, yerelde yürütülen teknolojik tabanlı hizmet süreçleri ve halkın hizmete bu kanalla erişebilirliği incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, katılımcılığın arttırılması ve etkinliğini sağlamak üzere belirli öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel katılım, çevre yönetimi, e-katılım, e-yönetişim, planlama ve mühendislik uygulamaları

THE ROLE OF PARTICIPATION IN ENVIRONMENTAL DECISION-MAKING PROCESS OF LOCAL GOVERNMENTS IN ADANA: THE SAMPLES OF SARIÇAM, CEYHAN AND KOZAN

Öz

Technological developments offer an opportunity to carry out services and applications of several sectors based on technology. Concepts such as efficiency, transparency, decentralization, public participation, representation are quite important on the effectiveness of local governments in environmental decision-making in Turkey. Local governments, as the most accessible institution for citizens, have an important role in determining the needs and expectations of people and providing services. Planning studies and policies aiming to increase the quality of life at the local level in Turkey should be in a perspective that provides participation. Participation in engineering-based studies within the scope of public services can also be supported through channels like feedback. In this study, it is conducted a research in the institutional and legal framework on the integration of public into environmental decision-making mechanisms. The fundamental objective is to increase the efficiency of environmental decision-making mechanisms of local governments in Turkey and to support participatory processes. Firstly, the relevant legislation and local planning system were investigated theoretically. Then, the technology-based service processes carried out locally and the accessibility of the public to the service through this channel were examined. As a conclusion of the study is developing participation and ensuring its effectiveness.

Anahtar Kelimeler

Environmental participation, environmental management, e-participation, e-governance, planning and engineering applications

Kaynakça

• ‘Vatandaş Bakışıyla’ İstanbul İlçelerinin Belediye Yönetişim Karnesi, (2018). Argüden Yönetişim Akademisi Yayınları,12, 9-182. 2872 Sayılı Çevre Kanunu. (1983). Kanun No: 2872. Kabul Tarihi: 9.8.1983. https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2872.pdf. (Erişim tarihi: 25.02.2022).
• Adana Büyükşehir Belediyesi, (2022). Adana Büyükşehir Belediyesi resmi web sitesi. https://www.adana.bel.tr/. Adana Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, (2021). ÇED duyuruları. https://eced-duyuru.csb.gov.tr/eced-prod/duyurular.xhtml.
• Aktel, M. (2009). İl belediye web sitelerinin işlevselliği üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 223-240.
• Allen, R.C. (2009). The british industrial revolution in global perspective. Cambridge University Press, 331.
• Ashton, T.S. (1997). The Industrial Revolution 1760-1830. Oxford University Press, 139.
• Bağ, F. (2017). Kentsel alan kullanımlarının Kayseri Kocasinan İlçesi örneğinde ekolojik açıdan incelenmesi. (Tez No: 482405) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Belediye Kanunu. (2005). 3/7/2005 tarihinde kabul edilen 5393 sayılı Belediye Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393-20150404.pdf. (Erişim tarihi: 22.02.2022).
• Bilgi Edinme Hakkı Kanunu. (2003). 9/10/2003 tarihinde kabul edilen 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu. https://mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4982.pdf. (Erişim tarihi: 24.02.2022).
• Bimay, M. (2021). Çevre yönetiminde merkezi ve yerel yönetimlerin rolüne ilişkin bir değerlendirme. RESS Journal Route Educational & Social Science Journal. 8(1), . 257-275. http://dx.doi.org/10.17121/ressjournal.2884.
• Büyükşehir Belediye Kanunu. (2004). 10/7/2004 tarihinde kabul edilen 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5216.pdf. (Erişim tarihi: 15.02.2022).
• Gardner, G.T., Stern, P.C. (1996). Environmental problems and human behavior. Needham Heights, MA, US: Allyn & Bacon, 392.
• Görün, M. (2006). Yerel demokrasi ve katılım: İzmir, Konya ve Ağrı il genel meclis üyeleri üzerinde bir araştırma. Journal of Administrative Sciences, 4(2), 154-189.
• Gündoğdu, H.G. (2021). Web sitelerinin e-katılım düzeyleri üzerine bir araştırma: Türkiye büyükşehir belediyeleri örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(28), 339-367.
• Hacıköylü, C. (Ed.) (2013). Yerel yönetimler, yerel yönetimlerde karar süreçlerine katılım. Anadolu Üniversitesi Yayını, 133-152.
• Hardoy, J.E., Mitlin, D., & Satterthwaite, D. (1992). Environmental problems in third world cities. London, England, Earthscan Publications, 302.
• On Birinci Kalkınma Planı. (2019). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji Ve Bütçe Başkanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2021/02/On_Birinci_Kalkinma_Plani_Ozel_Ihtisas_Komisyonlari_El-Kitabi.pdf.
• On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2012). 12/11/2012 tarihinde kabul edilen 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130322-2.htm. (Erişim tarihi: 16.02.2022).
• Öztaş, C., Zengin, E. (2008). Yerel yönetimler ve çevre. Journal of Social Policy Conferences. 0(54), 181 – 200. Roberts, F.S. (1976). Discrete mathematical models, with applications to social, biological, and environmental problems. Information Systems Division, National Agricultural Library. https://www.nal.usda.gov/.
• Sarıçam Belediyesi. (2022). Plan-Raporlar Bölümü. Park ve Bahçeler Müdürlüğü. http://www.saricam.bel.tr/plan-raporlar/kamu-hizmet-standartlari.
• Say, N., Yücel, M. (2005). Strategic environmental assessment and national development plans in Turkey: Towards legal framework and operational procedure. Environmental Impact Assessment Review 26,301-316.
• Şat, N. (2016). Türkiye’de büyükşehir belediyelerinin genel ağ (web) sitelerinin analizi. Türk İdare Dergisi, (482), 183-238.
• Şengül, M. (2002). "Çevre yönetimine halk katılımı yolu olarak "belediye yönetimine halk katılımı", katılımı içselleştirmiş bir yönetim alt dalı olarak "çevre yönetimi". Çağdaş Yerel Yönetimler, 11(2), 25-40.
• T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı. (2009). Kentleşme şurası, yerel yönetimler, katılımcılık ve kentsel yönetim komisyonu raporu, 11-110. https://kentges.csb.gov.tr/kentlesme-surasi-2009-i-284.
• Üzmez, P. (2019). Türkiye’deki büyükşehir belediyelerinin e-yönetişim uygulamaları: Yerel demokrasi ve katılım açısından bir değerlendirme. (Tez No: 602871 ) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Yalçınkaya, N.M. (2019). Ulaşım sektöründe stratejik çevresel değerlendirme uygulamasının Türkiye açısından irdelenmesi. (Tez No: 595883). [Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Yücel, M. (1999). Çevre sorunları. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:109. Ders Kitapları Yayın No: A-28.
• Yücel, M. (2003). Çevresel etki değerlendirmesi ve stratejik çevresel değerlendirmedeki son gelişmeler. Çanakkale Onsekizmart Üniversitesi, Çevre Sorunları Paneli.
• Yücel, M. (2010). Doğa koruma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 265. Ders Kitapları Yayın No: A-85.
• Yücel, M. (2018). Çevresel etki değerlendirmesi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:310, Ders Kitapları Yayın No: A-94.
• Yücel, M., (Ed. N.P. Say). (2011). Stratejik çevresel değerlendirme ve planlama, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Yayınları 2011/2, s.1-15.
• Zengin, E. (2009). Yerel Yönetimler ve Çevre. Journal of Qafqaz University, An International Journal, Social Science. 26, 116-123.
• Zeytin, M., Kırlıoğlu, H. (2014). Çevre yönetim sistemi ve yerel yönetimler. The Journal of Academic Social Science, 2(5), 238-254.