İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 39 - 74, 30.06.2021

Eyyüp Kayacı

Öz

Bu araştırmada, 2019-2020 öğretim yılında Çorum il merkezindeki imam hatip liselerinde (İHL) öğrenim gören öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. “Basit Örnekleme” yöntemiyle belirlenen örneklem, okulların 9, 10, 11 ve 12. sınıflarında okuyan 420 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verilerini toplamak için “Kişisel Bilgi Anketi” ve Otrar ile Argın tarafından geliştirilen “Sosyal Medya Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. 23 maddelik sosyal medya tutum ölçeğinin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,75 olarak bulunmuştur. Anket ve ölçek yoluyla toplanan verilerin değerlendirilmesinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Araştırma problemlerinin test edilmesinde bağımsız gruplar için t testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalarda ise post-hoc testlerinden olan Tamhane’s T2 testinden faydalanılmıştır. Denencelerin test edilmesinde 0,05 anlamlılık düzeyi esas alınmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğrencilerin sosyal medya tutumlarının (X ̅=3,13) kısmen olumlu olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyetlerine göre öğrencilerin Sosyal Medya Tutum Ölçeği puanları arasında erkekler lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ölçekten alınan puanlar, öğrencilerin sınıf düzeylerine ve en çok kullandıkları sosyal ağa göre anlamlı bir farklılık göstermezken (p>0.05), sosyal medya ağlarını kullanım sürelerine, sosyal medya ağlarını kullanım amaçlarına ve sosyal medya ağındaki paylaşımında beklenen beğeniyi alamadıklarında hissettikleri duyguya göre ise gruplar arasında anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir (p<0,05).

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Sosyal Medya, İmam Hatip Lisesi, Tutum, Öğrenci

Kaynakça

• Abraham, Bindu Kaipparettu. “Attitude of Adolescents Towards Use Of Social Media”. Internatıonal Journal Advanced Research (IJAR) 8/2 (2020), 443-453.
• Adler, Alfred. Yaşamanın Anlam ve Amacı. çev. Kamuran Şipal. İstanbul: Say Yayınları, 3. Basım, 1997.
• Aküzüm, Cemal - Saraçoğlu, Mehtap. “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 32 (2017), 803-817.
• Alican, Cafer - Saban, Aslıhan. “Ortaokul ve Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sosyal Medya Kullanımına İlişkin Tutumları: Ürgüp Örneği”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 35 (2013/2), 1-14.
• Arseven, Ali Doğan. Alan Araştırma Yöntemi. Ankara: Gül Yayınevi, 1. Basım, 1993.
• Bekdemir, Ünsal - Tağrikulu, Pınar. “Sosyal Medya Kullanımının Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Akademik ve Sosyal Etkileri”. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 7/1 (2018), 316-348.
• Bodur, Hüsnü Ezber - Korkmaz, Sezai. “İlahiyat Öğrencilerinde Sosyal Medya Kullanımı ve Dindarlık İlişkisi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 15/30 (2017), 329-351.
• Bulu, Şanser vd.. “Examination of The Attitudes of Middle School Students Towards Social Media”. Cypriot Journal of Educational Sciences 11/1 (2016), 43-48.
• Büyüköztürk, Şener. Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi, 16. Basım, 2012. Carlson, Richard. Huzurlu Olmak İstiyorsanız Ufak Şeyleri Dert Etmeyin, Hepsi de Ufak Şeylerdir. çev. Esat Ören. İstanbul: Alkım Yayınevi, 9. Basım, 2006.
• Ceyhan, Esra. “Problemli İnternet Kullanım Düzeyi Üzerinde Kimlik Statüsünün, İnternet Kullanım Amacının ve Cinsiyetin Yordayıcılığı”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10/3 (2010), 1323-1355.
• Cüceloğlu, Doğan. ‘Keşke’siz Bir Yaşam İçin İletişim Donanımları. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1. Basım, 2002.
• Çalış Duman, Meral - Aksoğan, Mustafa. “Sosyal Medya ve Akademik Başarı: İnönü Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Alan Araştırması”. Social Sciences Studies Journal 4/18 (2018), 1624-1638.
• Davis III, Charles H. F. vd.. “Social Media, Higher Education, and Community Colleges: A Research Synthesis and Implications for the Study of Two-Year Institutions”. Community College Journal of Research and Practice 39/5 (2014), 409-422.
• Düvenci, Abdullah. Ağ Neslinin İnternet Kullanımı Üzerindeki Sosyal Medya Etkisinin Sosyal Sapma Yaklaşımı İle İncelenmesi İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Düzgüner, Sevde. “Değişen Dünyada Gençlik ve Değerler”. Gençlik Araştırmaları Dergisi 3/3 (2015), 105-126. Fromm, Erıch. Sahip Olmak Ya Da Olmak. çev. Aydın Arıtan. İstanbul: Arıtan Yayınevi, 1. Basım, 2003.
• Goel, Divya vd.. “Impact of Students Attıtudes Towards Social Media Use in Education on Their Academic Performance”. AIMA Journal of Management & Research 10 2/4 (2016), 1-14.
• Gülbahar, Yasemin vd.. “Sosyal Ağların Eğitim Amaçlı Kullanımı”. XV. Türkiye’de İnternet Konferansı. 10/30-37. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, 2010.
• Hassan, Mohammed Ibrahim Alsaid - Kommers, Piet. “A Review on Effect of Social Media on education in Sudan”. International Journal of educational Technology and Learning 3/1 (2018), 30-34.
• Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 10. Basım, 2013.
• Karademir, Tuğra - Alper, Ayfer. “Öğrenme Ortamı Olarak Sosyal Ağlarda Bulunması Gereken Standartlar”. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium. ed. Zülfü Genç. 731-744. Elâzığ: Fırat University, 2012.
• Karakaya, İsmail vd.. “The İnvestigation of the Factors That Affect High School Students’ Attitudes Towards Social Media By CHAID Analysis”. Eurasian Journal of Educational Research 76 (2018), 21-40.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Ltd., 30. Basım, 2016.
• Kayri, Murat. “Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (POST-HOC) Teknikleri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (2009), 51-64.
• Kırnık, Dilek vd.. “Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanımına İlişkin Tutumları: Malatya İl Örneği”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 7/1 (2018), 25-45.
• Konuk, Nebiye - Güntaş, Selime. “Sosyal Medya Kullanımı Eğitimi ve Bir Eğitim Aracı Olarak Sosyal Medya Kullanımı”. International Journal Entrepreneurship and Management Inquiries Dergisi 3/4 (2019), 1-25.
• Kurtuluş, Sema vd.. “How Do Social Media Users in Turkey Differ in Terms of Their Use Habits and Preferences?”. International Journal of Business and Information (IJBI) 10/3 (2015), 337-364.
• Quercia, Daniele vd.. “Facebook and Privacy: The Balancing Act of Personality, Gender, and Relationship Currency”. Proceedings of The Sixth International AAAI Conference on Weblogsand Social Media (2012), 306-313.
• Lewis, Bobbi Kay - Nichols, Cynthia. “Social Media and Strategic Communication: A Three-Year Study of Attitudes and Perceptions about Social Media among College Students”. Publıc Relatıons 10/1 (2016), 1-25.
• Lockyer, Lori - Patterson, John. "Integrating Social Networking Technologies in Education: a Case Study of a Formal Learning Environment”. 8th IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies. Santander, Spain, (1-5 July 2008), 529-533.
• Manjunatha S., “The Usage of Social Networking Sites Among the College Students in India”. International Research Journal of Social Sciences 2/5 (Mayıs 2013), 15-21.
• McLoughlin, Catherine - Lee, Mark J. W. “The Three p’s of Pedagogy for the Networked Society: Personalization, Participation, and Productivity”. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education 20/1 (2008), 10-27.
• Otrar, Mustafa - Argın, Ferhat Süleyman. “Öğrencilerin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 4/1 (Şubat 2015), 391-403.
• Otrar, Mustafa - Argın, Ferhat Süleyman. “Öğrencilerin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının Kullanım Alışkanlıkları Bağlamında İncelenmesi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 3/3 (Ağustos 2014), 1-13.
• Otrar, Mustafa - Argın, Ferhat Süleyman. “Ergenlerin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının Çok Boyutlu İncelenmesi”. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi 5/10 (Temmuz 2014), 3-22.
• Oyman, Nihat. “Sosyal Medya Dindarlığı”. KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 28 (2016), 125-167.
• Özay, Sena - Erol, Demet. “Ergenlerin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumları İle Narsisizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Uluslararası Dil, Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Güncel Yaklaşımlar Dergisi (CALESS) 2/1 (2020), 354-371.
• Peker, Adem - Çukadar, Fatih. “Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. SAÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü 6/2 (2016), 66-79.
• Punch, Keith F. Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. çev. Dursun Bayrak vd.. Ankara: Siyasal Kitabevi, 4. Basım, 2016.
• Sayar, Kemal. “Sosyal Medya Bağımlılığı”. Yiğitek 5/16 (2016), 16-19.
• Sayar, Kemal. https://engelliler.gen.tr/f83/facebook-ve-twitter-narsist-yapiyor-13378/, Erişim: 05/01/2021. Tarhan, Nevzat. “Yeni Sosyal Medya Hastalığı: FOMO!”. Yiğitek 5/16 (2016), 20-21.
• Turan, Yahya. “Dindarlık Benlik Saygısı ve Sosyal Medyada Benlik Odaklı Doyumlar”. Journal of History Culture and Art Research 7/5 (2018), 624-650.
• Turan, Yahya. “Sosyal Medyanın Kimlik Gelişimindeki Rolü”. Uluslararası Kişilik ve Karakter İnşâsında Dinin Yeri Sempozyumu. ed. Yavuz Ünal vd.. 399-420. Ordu: Ordu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2016.
• Turan, Yahya. “Yalnızlıkla Başa Çıkma: Yalnızlık, Dini Başa Çıkma, Dindarlık, Hayat Memnuniyeti ve Sosyal Medya Kullanımı”, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 22/1 (2018), 395-434.
• Tükenmez, Ataman vd. “Genç Bireylerin Sosyal Medya Tutumlarının İncelenmesi”. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences 5/20 (2019), 942-947.
• Ural, Ayhan - Kılıç, İbrahim. Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayınları, 1. Basım, 2005.
• Vırılıo, Paul. Hız ve Politika. çev. Meltem Cansever. İstanbul: Metis Yayınları, 1. Basım, 1998.
• Vural, Z. Beril Akıncı - Bat, Mikail. “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”. Journal of Yasar University 20/5 (2010), 3348-3382.
• Yeo, Michelle Mei Ling. “Social Media and Social Networking Applications For Teaching and Learning”. European Journal of Science and Mathematics Education 2/1 (2014), 53-62.
• Zachos, Georgios vd.. “Social Media Use in Higher Education: A Review”. Education Sciences 8/4 (2018), 1-13.