Dialogi Örneğinde Hıristiyan Azizlerin Özellikleri

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 211 - 233, 30.06.2023

Mustafa Furkan Dinleyici

https://doi.org/10.33718/tid.1281169

Cited By: 1

Öz

Azizlik kültü, erken dönemlerden itibaren Hıristiyan toplumların dinî yaşantısında önemli bir yer işgal etmiştir. Başlangıçta havariler ve İsa’nın öğretisini takip eden kişilerin tamamı aziz olarak değerlendirilirken; zaman içerisinde Hıristiyanlığın geniş kitlelere yayılması ve öğretilerin şekillenmeye başlamasıyla birlikte Hıristiyan toplumların aziz algısında değişiklikler meydana gelmiştir. Hıristiyanlığın gizli yaşandığı ve devlet tarafından kabul görmediği dönemde, inancı uğruna şehit olanlar aziz olarak kabul edilmiştir. Ancak Hıristiyanlığın, Roma İmparatorluğu tarafından meşru kabul edilmesiyle birlikte bu tür şehitlik mertebesine ulaşma imkânı ortadan kalkmıştır. Bu andan itibaren azizlik algısında önemli bir kırılma yaşanmış ve inancı uğrunda dünyadan el etek çeken keşişler, aziz olarak görülmeye başlamıştır. Mısır ve Suriye bölgelerinde başlayan manastır hayatı ve keşişlik, V. yüzyılda Batı’ya taşınmış ve Avrupa’daki Hıristiyanlığın gelişiminde etkili olmuştur. Bu noktada 590-604 yılları arasında Roma piskoposluğu makamında oturan, tarihteki ilk keşiş papa Gregorius Magnus (ö. 604) ve Avrupalı azizlerin hikâyelerini anlattığı Dialogi adlı eseri önemli bir konumda bulunmaktadır. Papa I. Gregorius’un bu eseri yüzyıllar boyunca Avrupa’da etkili olmuş ve Hıristiyanların hem inançlarını hem de dinî yaşantılarını şekillendirmiştir. Bu çalışmada azizlik algısının zaman içerisindeki dönüşümü ve Gregorius Magnus’un Dialogi üzerinden bu dönüşüme yaptığı katkı incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Azizlik, Gregorius Magnus, Manastır, Keşiş

Characteristics of Christian Saints in Dialogi

Öz

The cult of sainthood has occupied an important place in the religious life of Christian societies since early times. In the beginning, the apostles and all those who followed the teachings of Jesus were considered saints; however, as Christianity spread to large masses and the teachings began to take shape over time, changes occurred in the perception of saints in Christian societies. At a time when Christianity was practiced in secret and not recognized by the state, those who were martyred for their faith were accepted as saints. However, with the legitimization of Christianity by the Roman Empire, the possibility of achieving this kind of martyrdom disappeared. From this moment on, there was a significant break in the perception of sainthood and monks who renounced the world for the sake of their faith began to be seen as saints. Monastic life and monasticism, which began in Egypt and Syria, moved to the West in the V. century and had an impact on the development of Christianity in Europe. At this point, the first monk pope in history, Gregorius Magnus (d. 604), who held the office of bishop of Rome between 590-604, and his work Dialogi, in which he tells the stories of European saints, are in an important position. This work of Pope Gregorius I was influential in Europe for centuries and shaped both the faith and religious life of Christians. This study will examine the transformation of the perception of sainthood over time and Gregorius Magnus' contribution to this transformation through the Dialogi.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Sainthood, Gregorius Magnus, Monastery, Monk

Kaynakça

• Alova, Erdal. Latince Türkçe Sözlük. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 8. Basım, 2017.
• Aydın, Mahmut. Hristiyanlık Tarih, İnanç ve Uygulama. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2018.
• Aykıt, Dursun Ali. “Akdenizli Bir Keşiş: Sütuncu Simeon”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 12/2 (2012), 81-104.
• Ayverdi, İlhan. Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Lugatı, 2010.
• Baş, Bilal. Çölü Fethetmek: Geç Antikçağ’da Mısır Manastırları. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2015.
• Brown, Peter. Geç Antikçağ Dünyası. çev. Turhan Kaçar. İstanbul: ALFA, 2017.
• Cohn, Robert L. “Sainthood”. Encyclopedia of Religion (Second Edition). 12/8033-8038. New York: Thomson Gale, 2005.
• Cunningham, Lawrence. A Brief History of Saints. Oxford: Blackwell Publishing, 2005.
• Çelgin, Güler. Eski Yunanca Türkçe Sözlük. İstanbul: ALFA, 2018.
• Day, E. “Confessor”. New Catholic Encyclopedia (Second Edition). 4/82-83. Washington D.C.: Thomson Gale, 2003.
• Dudden, F. Homes. Gregory The Great: His Place in History and Thought. New York: Longmans, Green, and CO., 1905.
• Duffy, Eamon. Saints & Sinners: A History of the Popes. New Haven, Conn. London: Yale University Press, 3rd ed., 2006.
• Gregorius Magnus. Dialogi. South Carolina, USA: CreateSpace Independent Publishing Platform, 2014.
• Gregorius Magnus. “Homiliae XL in Evangelia”. Patrologiae Cursus Completus. ed. J. P. Migne. Parisis: Apud Garnier Fratres, 1878.
• Gregorius Magnus. “Registri Epistolarum”. Patrologiae Cursus Completus. ed. J. P. Migne. Parisis: Apud Garnier Fratres, 1896.
• Gregory of Tours. The History of the Franks. Harmondsworth ; Baltimore etc.: Penguin Classics, 1974.
• Gregory the Great. The Dialogues of Saint Gregory. çev. Edmund Garratt Gardner. London: Philip Lee Warner, 1911.
• Güzeldal, Yasin. Aziz Benedikt ve Hıristiyan Manastır Yaşamı. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2021.
• Harman, Ömer Faruk. “AZÎZ”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 14 Kasım 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/aziz--hristiyanlik
• Howorth, Henry. Saint Gregory The Great. London: John Murray, 1912.
• Louth, Andrew. “Gregory the Great in the Byzantine Tradition”. A Companion to Gregory the Great. ed. Bronwen Neil - Matthew Dal Santo. Leiden: Brill, 2013.
• Maraglino, Vanna. “Reconsidering the Date of Photius’ Bibliotheca”. Ancient Society 37 (2007), 265-278. https://doi.org/10.2143/AS.37.0.2024040
• Müller, Barbara. “Gregory the Great and Monasticism”. A Companion to Gregory the Great. ed. Bronwen Neil - Matthew Dal Santo. Leiden: Brill, 2013.
• Norwich, John Julius. Absolute Monarchs. New York: Random House Group Ltd., 2011.
• Polat, Kemal. Katolik Hıristiyanlık’ta Azizlik ve Azizler. Ankara: Salkımsöğüt Yayınevi, 2008.
• Ricci, Cristina. “Gregory’s Missions to the Barbarians”. A Companion to Gregory the Great. ed. Bronwen Neil - Matthew Dal Santo. Leiden: Brill, 2013.
• Tiefenbach, Hanspeter. Anadolu’nun Azizleri. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2012.
• Uygun, Azize. Hıristiyanlıkta Kutsal Nesneler (Relikler). Ankara: Eskiyeni Yayınları, 2020.
• Wickstrom, John B. “Gregory the Great’s ‘Life of St. Benedict’ and the Illustrations of Abbor Desiderius II”. Studies in Iconography 19 (1998), 31-73.